بررسی تنوع بیماریزایی جدایه‌های مختلف Verticillium dahliae Kleb. و ارزیابی مقاومت برخی ارقام بادمجان نسبت به آن‌ها

گیاهپزشکی کاربردی

مقاله 1، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 13، خرداد 1394، صفحه 1-11   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سحر تاری¹؛ مژده ملکی^{* 2}؛ داریوش شهریاری³

¹بیماری‌شناسی‌گیاهی ، گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین ;پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین، ایران

³استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ورامین، ایران

چکیده

بادمجان Solanumm elongena L. از گروه سبزیجات میوه‌­ای است که در نواحی گرم و استوایی رشد می­‌کند. این گیـاه همـواره مـورد حملـه عـوامل مختلف بیمـاری­زا به ویژه قـارچ عامل بیمـاری پژمردگـی ورتیسیـلیـومی (Verticillium dahliae) قرار دارد. این بیماری با کاهش عملکرد تا 50% و تقلیل کیفیت میوه، از مهم­ترین بیماری­های خسارت‌­زای بادمجان محسوب می­‌شود. کنترل بیماری با استفاده از قارچ­کش­‌ها موفقیت چندانی نداشته است، از این‌رو، در این تحقیق مقاومت ارقام مختلف بادمجان نسبت به این بیماری بررسی شد. بدین منظور ابتدا جدایه­‌های این قارچ از مناطق مختلف کشت بادمجان در استان­های تهران و البرز از آوند چوبی گیاه جدا­سازی شد و پس از خالص­‌سازی و اثبات بیماری­زایی ، 15 جدایه به دست آمده از نظر توان بیماری­زایی به روش غوطه­‌ور ‌کردن ریشه رقم حساس ورامینی در سوسپانسیون اسپور با غلظت 10⁶ اسپور در میلی­لیتر مورد بررسی قرار گرفتند. شدت شاخص بیماری پس از پنج هفته بر اساس مقیاس یک تا هفت محاسبه گردید. بر اساس نتایج، جدایه V-E-Km-2 به دست آمده از نمونه گیاهی یا نمونه خاک آلوده در شهر در محمدشهر کرج با 92 درصد آلودگی به عنوان مؤثر­ترین جدایه از لحاظ بیماری­زایی شناسایی گردید. در مرحله ارزیابی مقاومت ارقام مختلف ریشه، 14 رقم بادمجان متداول کشت و ارقام در دست معرفی همانند روش اثبات بیماری­زایی، با اسپور قارچ مایه‌­زنی شدند. آمار­برداری از علائم بیماری 35 روز بعد از آلوده­سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله از تجزیه واریانس داده‌­ها نشان داد تیمار­ها در سطح 1% با هم اختلاف معنی‌­داری دارند. بررسی میانگین­‌ها و ارزیابی مقاومت ارقام بادمجان به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی نشان داد هفت رقم پاسارگاد، Volentala، هیبرید آرو، Lady، Sohrab، یک بیوتی (1) و Minabella در گروه متحمل (T) در دامنه 5/31 تا 7/49 درصد شاخص بیماری قرار گرفتند. در ادامه این تحقیق، انجام بررسی­های تکمیلی در شرایط مزرعه جهت معرفی ارقام متحمل برای کشت در کشور ضروری است. 

کلیدواژه‌ها

<Verticillium dahliae>؛ ارقام؛ بادمجان؛ مقاومت

مراجع