گـزارش دو گونـه سـن Ectomocoris cordiger Stål, 1866 ,(Hemiptera: Reduviidae) Reduvius disciger Horvagh, 1896 از برخی استان‌های ایران

گیاهپزشکی کاربردی

مقاله 6، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 13، خرداد 1394، صفحه 51-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ماهرخ شکری مژدهی^{* 1}؛ علیمراد سرافرازی²؛ ژینوس رستگار³

¹بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران

²بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران، ایران

³گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار، گرمسار، ایران

چکیده

در بررسی تاکسـونومیک سن­های خـانـواده Reduviidae موجود در موزه‌ی حشرات هایک میرزایانس، بخش تحقیقات رده­بندی حشرات، مؤسسه تحقیقـات گیاه‌پزشکی کشور، که در یک دوره‌ 60 ساله جمع­آوری شده­اند دو گونه سن از زیرخانواده­های Peiratinae و Reduviinae شناسایی شدند. ویژگی اصلی زیرخانواده Peiratinae وجود یک درز عرضی روی پیش قفس سینه با فاصله کمی از وسط است. علاوه بر این کوکسای پای جلو عریض و دارای fossula spongiosa روی ساق پا­های جلـو و وسط است. ژنیتالیـای نر اندکی نامتقـارن است. این زیرخانـواده دارای 350 گونه از 34 جنـس است. گـونه Stål, 1866 Ectomocoris cordiger   متعلق به زیرخانواده Peiratinae از استان گیلان، لوشان، بیورزن، 5/6/1376، ارتفاع 900 متر، ΄36°40 شمالی و ΄34°49 شرقی، سه عدد نر و یک عدد ماده (سرافرازی، بدیعی و نظری) گزارش می­شود. اندام Fossula spongiosa که روی ساق پای جلو و در بیش­تر زیرخانواده­های این خانواده روی ساق پا­های جلـوی و میـانی دیده می­شود اندام تغییر شکل یافته­ای است که به افزایش کارایی شکارگری این حشره کمک می­کند و در عین حال صفت مناسبی برای تفکیک جنس­ها و بعضا گونه­هاست. جنس Ectomocoris از این زیرخانواده دارای اندام Fossula spongiosa است که بیش از نصف قسمت زیرین ساق پای جلویی را اشغال کرده است. اندازه این گونه  متوسط، به رنگ قهوه­ای تیره و یک لکه قلبی شکل به رنگ قهوه­ای متمایل به زرد روشن روی clavus و چسبیده به منطقه corium بال جلـویی است. سر قهوه­ای تیره، شاخک­ها تا حدودی قهوه­ای روشن، چشم­ها بزرگ و دارای یک درز پشت چشم­های مرکب، دارای چشم­های ساده مشخص است. گونه E. cordiger منشآ پالئارکتیک دارد و بعد­ها در نواحی خشک اطراف مدیترانه و اورینتال مجاور پالئارکتیک نیز دیده شده است. گونه disciger Horvagh, 1896 Reduvius متعلق به زیرخانواده Reduviinae است. زیرخانواده Reduviinae معمولا به واسطه دارا بودن چشم­های ساده، پنجه سه­بندی، دو سلول بسته در بخش غشایی بال جلو و fossula spongiosa روی ساق پای وسط و جلو شناخته می­شود.اعضای این زیرخانواده به واسطه نداشتن ویژگی­های مرفولوژیک مهم سایر زیرخانواده­های این خانواده از بقیه جدا می­شوند. بالغ بر 1000 گونه از 140 جنس در جهان گزارش شده­اند. این گونه از استان­های آذربایجان شرقی، کلیبر، روستای تاتار، 7/8/1386، 350 متری، ΄01°39 شمالی و ΄46°44 شرقی (سرافرازی). اردبیل، روستای زیوه، 22/7/1390، ارتفاع 560 متر، ΄7°38 شمالی و ΄15°48 شرقی (مفیدی، ابراهیمی). اصفهان، نطنز، 30/6/1367، ارتفاع 2050 متری، ΄30°33 شمالی و΄51°55 شرقی (هاشمی و بدیعی). کرج، 25/7/1350،΄43°35 شمالی و ΄6°51 شرقی. تهران، 7/10/1376، ΄8°36 شمالی و ΄15°51 شرقی (هاشمی). خراسان رضوی، نیشابور، زبرخان، 21/6/1356، ارتفاع 1400 متری، ΄4°36 شمالی و ΄16°59 شرقی (پازوکی و عبایی). خوزستان، اهواز، 13/5/1353، ΄19°31 شمالی و ΄40°48 شرقی (زئری).سیستان و بلوچستان، خاشک، 18/5/1346، ارتفاع 1450 متری، ΄13°28 شمالی و ΄12°61 شرقی (میرزایانس و پـازوکی). فـارس، کامفـیروز، تنگه بـستانک، 11/5/1369، ارتفاع 1750 متری، ΄20°30 شـمـالی و ΄8°52 شـرقی (ابراهیمی و بدیعی). گلستان، پارک ملی گلستان، سلگرد، 29/7/1375، ارتفاع 1150 متری،΄29°37 شمالی و ΄10 °59 شرقی (ابراهیمی و نظری). لرستان، 30/7/1347 (میرزایانس و بدیعی). مرکزی، آشتیان، 7/8/1376، ارتفاع 2000 متری، ΄19°34 شمالی و ΄18°50 شرقی شش عدد نر و چهار عدد ماده (براری و مفیدی). این گونه در نواحی جغرافیایی ایران-توران یافت می­شود. شناسایی­‌های انجام‌ شده توسط دکتر P. Moulet از موزه‌ ریکوین (Requien) کشور فرانسه تأیید شدند.  

مراجع