اثر محدویت منبع و مخزن بر صفات زراعی و عملکرد دانه لاین‌‌های مختلف برنج (Oryza sativa L.)

پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

مقاله 7، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 25، آذر 1397، صفحه 241-251   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرتضی مبلغی¹؛ نوراله خیری^{* 2}؛ صالح حاتمی³؛ علی محدثی⁴

¹گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ساری، ایران

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت‌الله آملی، آمل، ساری، ایران.

³- گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ساری، ایران

⁴محقق ایستگاه تحقیقات برنج تنکابن، تنکابن، ساری، ایران.

چکیده

به­منظور مطالعه اثر محدودیت­های منبع و مخزن بر صفات زراعی و عملکرد دانه لاین­های مختلف برنج، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1392 در ایستگاه تحقیقات برنج چپرسر تنکابن در استان مازندران اجرا گردید. عوامل آزمایش شامل اعمال محدودیت­‌های منبع و مخزن در چهار سطح (قطع برگ پرچم، قطع یک‌سوم خوشه، قطع سایر برگ­ها به­جز برگ پرچم و شاهد) و عامل لاین‌ در چهار سطح (لاین‌ شماره سه، لاین شماره شش، لاین شماره هفت و لاین شماره هشت) بودند. در بین لاین­های مختلف، لاین شماره هفت بیش­ترین وزن هزار دانه (3/33 گرم) و لاین شماره هشت حداکثر درصد باروری خوشه را به­خود اختصاص داد. بیش­ترین طول خوشه ( 7/29 سانتی­متر)، تعداد پنجه بارور در بوته (4/21 عدد) و تعداد دانه پوک در خوشه (5/71 عدد) در لاین شماره سه و حداکثر تعداد کل دانه در خوشه در لاین ( 9/210 عدد) شماره شش مشاهده شد. در بررسی اثرات تیمار­های محدودیت منبع و مخزن، با قطع سایر برگ­ها به­جز برگ پرچم، طول خوشه و تعداد دانه پوک در خوشه افزایش و درصد باروری خوشه کاهش یافت. مقایسه میانگین اثرات متقابل دو عامل نشان داد که لاین شماره هفت و تیمار شاهد با میانگین عملکرد 6531 کیلو­گرم در هکتار دارای بیش­ترین عملکـرد و لاین شمـاره شش و تیمار قطـع سایر برگ­ها به­جز برگ پرچـم با میانگین 3/4166 کیلو­گرم در هکتار کم­ترین عملکرد را دارا بودند. به­طور­کلی می­توان نتیجه گرفت که بین لاین­ها، لاین شماره هفت دارای محدودیت مخزن و بقیه لاین­ها دارای محدودیت منبع بودند.
 

کلیدواژه‌ها

برنج؛ برگ پرچم؛ عملکرد دانه؛ لاین؛ محدودیت منبع و مخزن

مراجع