بررسی و تحلیل بارش‌ همرفتی درشمال‌غرب ایران

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 2، دوره 6، شماره 24، شهریور 1392، صفحه 35-60   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

قاسم عزیزی¹؛ فاطمه ربانی^{* 2}

¹دانشیار گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تهران

²دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه تهران

چکیده

به نظر می رسد در فصل بهار شرایط صعود همرفتی در منطقه شمال غرب ایران فراهم باشد، هدف این تحقیق، بررسی سهم بارش­های همرفتی فصل بهار در این منطقه است. میانگین بارش ماهانه 173 ایستگاه سینوپتیک کل کشور از بدو تأسیس، و بارش (6 ساعته)، مقادیر ساعتی ارتفاع کف ابر پایین، کدهای روزانه هوای حاضر (ww) و داده­های skew-t ایستگاه تبریز برای در ماههای مارس، آوریل و می با طول دوره آماری 20 ساله (2005-1986) مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان داد که بیشینه بارش بهاره کشور در ناحیه شمال­غرب ایران قرار دارد. همچنین در منطقه مورد مطالعه بیشینه بارش بهاره در جنوب آن مشاهده می گردد و هسته بیشینه بارش در فصل بهار از جنوب به شمال منطقه جابجا می­شود. نتایج حاصل از بررسی بارش همرفتی نشان داد که سهم بارش همرفتی بهاره نسبت به کل بارش­های بهاری در منطقه کم است. بطوریکه تنها 1 درصد از میانگین بارش بهاره اما حدود  19 درصد از کل روزهای بارشی را بخود اختصاص می­دهد. با این حال بیشینه بارش همرفتی در شمال منطقه قرار دارد و ماه می از سهم بیشتری برخوردار است. بیشترین ساعات وقوع بارش­های همرفتی در منطقه مربوط به ساعات12 تا 18 گرینویچ (5/3 تا 5/9 به وقت محلی) می­باشد.

کلیدواژه‌ها

بارش همرفتی؛ زمین آمار؛ تحلیل ترمودینامیک