بررسی توسعه فیزیکی منطقه 18 شهرداری تهران با تکیه بر شاخص رشد هوشمند شهری

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 2، دوره 6، شماره 25، اسفند 1392، صفحه 49-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد سلمانی مقدم¹؛ مریم زمانی جاوید^{* 2}

¹هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری، استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

کیفیت و چگونگی رشد و توسعه شهری یکی از مباحث عمده ومهم، مد نظر برنامه ریزان شهری است. حرکت شهرها به سمت رشد مطلوب و مناسب،  زمینه ساز تحقق توسعه پایدار شهری است. یکی از  الگوهای مطرح در زمینه رشد مطلوب شهری، رشد هوشمند شهری است که در سالهای اخیر به عنوان الگوی مناسبی در توسعه شهری مد نظر مدیران و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در این تحقیق به بررسی روند توسعه فیزیکی منطقه18 با تکیه بر تئوری رشد هوشمند شهری طی سال های 1365 تا 1390 پرداخته شده است. روش تحقیق مبتنی بر جمع آوری اطلاعات و مطالعات و انجام پیمایش های میدانی توام با استفاده از مدل های آنتروپی و هلدرن و تهیه نقشه GIS روند توسعه فیزیکی محدوده مطالعاتی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که منطقه 18 شهرداری تهران به دلیل شهرنشینی سریع، مهاجر پذیری وسیع، عدم وجود برنامه ریزی شهری برای توسعه متوازن و .... با الگوی رشد پراکنده شهری (sprawl) روبرو بوده است در سال های اخیر گرایش به افزایش تراکم ها ( بخصوص تراکم مسکونی) و از بین رفتن فضاهای سبز و باغات منطقه و... الگوی توسعه شهری را بشدت دچار مشکل کرده است. با توجه به این شرایط در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری در این منطقه بایستی به سمت به کارگیری برنامه ریزی رشد هوشمند شهری با اتخاذ سیاست های  افزایش ظرفیت جمعیت پذیری منطقه 18 از طریق بلند مرتبه سازی ، کنترل بیشتر بر ساخت و ساز های منطقه، استفاده از ظرفیت های موجود در درون منطقه و محلات، توزیع متناسب و متعادل جمعیت ، ارائه خدمات  عادلانه  به شهروندان تمام نواحی  و محلات منطقه،  توجه به بافت های فرسوده و مساله دار شهری و .... حرکت کرد.

کلیدواژه‌ها

برنامه ریزی شهری؛ الگوی رشد پراکنده؛ رشد هوشمند شهری؛ توسعه فیزیکی منطقه 18