ارزیابی استفاده از کانال صوتی در طراحی سیستم هشدار سونامی در دریای مکران

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 7، دوره 13، شماره 1، خرداد 1397، صفحه 61-76   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

افشین محسنی آراسته^* ؛ کامران لاری

گروه فیزیک دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم و فنون دریایی، تهران، ایران

چکیده

مطالعه حاضر به بررسی روشی مبتنی بر استفاده از کانال های صوتی زیر آب برای دریافت سیگنال های زمین لرزه ای زیرآبی پرداخته است. در این پژوهش، پس از بررسی وجود و ایجاد کانال صوتی در دریای عرب و دریای عمان با ارزیابی اطلاعات موجود از پارامترهای فیزیکی آب دریا و امکان تغییرات مکانی و زمانی آن در اثر وقوع پدیده های مختلف نظیر باد، جریانات سطحی، جریانات داخلی، رسوبگذاری و غیره، امکان انتقال صوت حاصل از زمین لرزه در کانال صوتی مطالعه شده است. همچنین زمان سیر سیگنال صوتی و مقایسۀ آن با زمان رسیدن یک سونامی احتمالی، محاسبه گردید. روش کار مبتنی بر شناخت از نحوۀ تشکیل کانال صوتی با تغییر پارامترهای فیزیکی آب دریا، تغییر در تشکیل لایۀ آمیخته و ارزیابی شیب موجود در کانال صوتی با تغییر در شیب لایۀ آمیخته است. نتایج نشان داد که می توان از کانال صوتی برای ردیابی صوت حاصل از زمین لرزۀ زیرآبی در این نواحی استفاده نمود. زمان سیر این صوت در کانال صوتی، یک هفتم زمان سیر سونامی بوجود آمده در اثر  زمین لرزه است.

کلیدواژه‌ها

سونامی؛ دریای مکران؛ دریای عرب؛ سامانه DART؛ کانال صوتی

مراجع

Abe, K. 1989. Quantification of tsunamigenic earthquakes by the Mt scale. Tectonophysics, 166: 27-34.

Berberian, M. 1994. Natural Hazard and the First Earthquake Catalogue of Iran, Vol. 1: Historical Hazards in Iran Prior to 1900. A UNESCO/IIEES Publication during UN/IDNDR: International Institute of Earthquake Engineering and Seismology, Tehran, Iran.

Dziewonski, A.M., Chou, T.A. & Woodhouse, J.H. 1981. Determination of Earthquake Source Parameters from Waveform Data for Studies of Global and Regional Seismicity.  Journal of Geophysical Research, 86: 2825-2852.

Hatori, T. 1986. Classification of tsunami magnitude scale. Bulletin of the Earthquake Research Institute, 61:

503- 515.

Heidarzadeh, M. & Kijko, A. 2011. A Probabilistic Tsunami Hazard Assessment for the Makran Subduction Zone at the Northwestern Indian Ocean. Natural Hazards, 56: 577– 593.

Kajiura K. 1977. Local behaviour of tsunamis. In: Provis D.G., Radok R. (eds.) Waves on Water of Variable Depth. Lecture Notes in Physics, vol 64. Springer, Berlin, Heidelberg.

Mokhtari, M. 2011. Tsunami in Makran Region and Its Effect on the Persian Gulf. – In: Mokhtari, M. (Ed.): Tsunami, A Growing Disaster. InTech. Available at:ttps://www.intechopen.com/books /tsunami-a-growing-disaster/tsunami-in-makran-region-and-its-effect-on-the-persian-gulf.

Murty, T.S. and H.G. Loomis (1980).  A new objective tsunami magnitude scale Marine. Marine Geodesy, 4: 267 – 282.  

Page, W.D., Alt, J.N., Cluff, L.S. & Plafker, G. 1979. Evidence for the Recurrence of Largemagnitude Earthquakes along the Makran Coast of Iran and Pakistan. Tectonophysics, 52, 533–547.

Pararas-Carayannis, G. 2006. The Potential for Tsunami Generation along the Makran Subduction Zone in the Northern Arabian Sea. Case Study: The Earthquake and Tsunami of November 28, 1945. Science of Tsunami Hazard, 24 (5), 358–384.

 Smith, G. L.,  McNeill, L. C.,   Wang, K.,  He, J. &  Henstock, T. J. 2013.  Thermal structure and          megathrust seismogenic potential of the Makran subduction zone. Geophysical research letter, 40:1528–1533. doi:10.1002/grl.50374, 2013.

Shah-Hosseini, M., Morhange, C., Naderi Beni, A., Marriner, N., Lahijani, H., Hamzeh, M. & Sabatier, F. O. 2011. Coastal Boulders as Evidence for High-Energy Waves on the Iranian Coast of Makran. Marine Geology, 290: 17– 28.

Titov, V. V., Rabinovich, A. B., Mofjeld, H. O., Thomson, R. E. & Gonzalez, F. I.  2005. The Global Reach of the 26 December 2004 Sumatra Tsunami. Science, 309:2045–2048.

Vernant, P., Nilforoushan, F., and Hatzfeld, D.2004. Present-Day Crustal Deformation and Plate Kinematics in Middle East Constrained by GPS Measurements in Iran and Northern Oman. Geophysical Journal International, 157: 381-398.