«صمت و خاموشی از دیدگاه عرفا»

عرفان اسلامی

مقاله 2، دوره 8، شماره 32، دی 1391   

نویسنده

احمدرضا یلمه‌ها

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دهاقان، دانشیار گروه ادبیات فارسی، دهاقان، ایران

چکیده

سیر و سلوک دارای ارکان ، آداب و احوالی است . یکی از ارکان سلوک را صمت و سکوت دانسته اند . در قرآن و احادیث همیشه سکوت به عنوان یک ارزش و یک نشانه والا مطرح گردیده است . در متون منثور و منظوم عرفانی نیز سکوت و خاموشی از شرایط خلوت و از ابزارهای رسیدن به کمالات عرفانی است و دارای فواید و نتایجی است ؛ برخی از عرفا اصل طریقت را سکوت دانسته اند ؛ از آنجا که خاموشی دارای انواع و گونه‌هایی است و درباره سکوت صوفیان نظریات و عقاید گوناگونی وجود دارد، به گونه‌ای که برخی خاموشی را ترجیح نهاده و برخی گفتار را ، این مقاله بر آن است تا حد مقدور ، نخست به تحلیل مفهوم صمت و خاموشی در قرآن و احادیث و امهات متون عرفانی و سپس به مثنوی معنوی به عنوان یکی از این آثار که سکوت و خاموشی عرفانی در آن بازتاب و جلوه خاصی دارد بپردازد .

کلیدواژه‌ها

عرفان؛ متون عرفانی؛ سیر و سلوک؛ صمت؛ سکوت؛ زبان؛ خاموشی