بررسی تطبیقی مضامین دو اثر عرفانی «عینیه» ابن سینا و«مصباح الارواح» شمس‌الدین محمد بردسیری کرمانی

عرفان اسلامی

مقاله 8، دوره 10، شماره 39، دی 1393  

نویسندگان

محسن سیفی¹؛ علی اسدی پور²

¹دانشیار گروه ادبیات عرب، دانشگاه کاشان

²کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان

چکیده

آنچه از پی می‌آید کوشش و پژوهشی است درباره اعتقاد به اصل و منشاء ملکوتی روح که یکی از موتیف‌های شاخص و بن مایه‌های اصلی اندیشه‌های عرفانی است. در این مختصر گفتار سعی شده است به تبیین سیر روح و نزول آن از عالم اعلی به مرتبه ادنی در دو اثر عرفانی قصیده «عینیه» ابن سینا و مصباح الارواح بردسیری کرمانی پرداخته شود. ابن سینا با دفاع از نظریه دوگانگی روح و تن مانند بسیاری از عرفای اسلامی از پیشگامان، تلاش کرده به صورت تمثیلی و با زبانی نمادین کیفیت هبوط روح را در جسم و عالم ماده به تصویر بکشد. اما بردسیری در مصباح الارواح نه تنها به صعود روح و بازگشتش به عالم بالا معتقد است بلکه در مسیر این بازگشت مراحل تکامل روح را نیز بیان می‌کند. این مقاله بر آن است تا ضمن بررسی تطبیقی این دو اثر و ذکر وجوه تشابه آنها به نکات جدیدی در مورد سیر مراحل روح بپردازد.

کلیدواژه‌ها

عرفان اسلامی؛ عینیه؛ ابن سینا؛ مصباح الارواح؛ بردسیری