دنیا؛ نماد عالم ظلمت در عرفان اسلامی

عرفان اسلامی

مقاله 1، دوره 11، شماره 41، دی 1393   

نویسندگان

مصطفی سالاری¹؛ سید احمد حسینی کازرونی²

¹دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر- ایران

²استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر- ایران

چکیده

در عرفان اسلامی، همواره شاهد ارائه سیمای ناخوشایند و فریبکار از دنیا هستیم. این نگرش، با آن­چه در دیگر  مکتب­های عرفانی مشاهده می­شود، همسو است؛ اما آن­چه مخاطب را به بازنگری این نگرش فرا می­خواند، همسویی غیر  قابل انکاری است که دیدگاه مطرح شده در عرفان اسلامی را به نحوه­ی مطرح شدن دنیا در برخی از متون اسلامی پیوند می­زند.
در این راستا، شاهد تلاش عرفا جهت ایجاد ارتباط میان مصداق دنیا و مفاهیم خاصی هستیم که در نهایت مبین جنبه ظلمانی دنیا است؛ نظیر فریبکاری، دشمنی و ...؛ علاوه بر این، شیطان، بیشترین ارتباط را با دنیا برقرار می­کند. از آن­جا که دیگر عناصر شیطانی که با هم­یاری خویش، عامل اخراج آدم از بهشت شدند، در کنار شیطان با دنیا در ارتباطند؛ می­توان به این نتیجه رسید که مبحث مذکور، برگرفته از تعالیم و معارف اسلامی است؛ چرا که این بن­مایه مأخوذ از قرآن است؛ همچنان که وجود پاره­ای شواهد در آیات و احادیث بر این نظریه تأکید می­کند.

کلیدواژه‌ها

عالم ظلمت؛ عالم نور؛ سیمای دنیا؛ عرفان اسلامی؛ نماد