جدال بی­ امان روح با شش فرزند خویش در الهی ­نامۀ عطار نیشابوری

عرفان اسلامی

مقاله 4، دوره 11، شماره 41، دی 1393   

نویسنده

ناهید جعفری

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر،استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، اسلامشهر، ایران

چکیده

شیخ فرید­الدین عطار، پیر نیشابور، شاعری عارف و عارفی شاعر و شوریده­ایی معنی­آفرین است؛ البته مهارت او تنها به فن گویندگی خلاصه نمی­شود؛ چرا­که وی در میدان نویسندگی نیز گامی بس استوار دارد. عظمت اندیشۀ عطار تا بدان ­جاست که پرده­هایی از حقیقت وجود آدمی بر می­دارد و خواننده را از خویشتنِ خویش رها می­کند و به افق بی­کران اندیشه­های الهی می­کشاند. عطار صاحب آثاری است­ که اغلب آنها نتیجۀ ژرف­نگری­های عرفانی و ادبی اوست که از آن جمله است: مثنوی «الهی­نامه». این سروده که عطار خود آن را «گنج الهی» معرفی می­نماید و سخنانش را درآن «توحید پاک» می­داند، منظومه­ای است روحانی و عرفانی و در عین حال رمزی، که در برگیرندۀ حکایات و قصه­های فراوانی است و از آن­جایی­که در سخنان عطار همواره احوال روح را باید جست، این اثر نیز نمایان­گر جدال  بی­امان روح است، روحی که طایر عالم ملکوت است و تعلق بدین جهان خاکی ندارد و عطار درصدد آن است که با همت والای خویش این ودیعۀ افلاکی را پاک و بی­آلایش به موطن حقیقی خود برساند؛ پس روح که در این منظومه نقش خلیفه و صاحب شش فرزند است با هر عامل بازدارنده­ای به مبارزه می­پردازد.

کلیدواژه‌ها

عطار نیشابوری؛ الهی ­نامه؛ پدر؛ فرزند؛ روح؛ نفس