سلوک طوایف در عرفان (با رویکرد به مرصادالعباد نجم الدین رازی )

عرفان اسلامی

مقاله 4، دوره 11، شماره 42، دی 1393   

نویسندگان

محمد حسین صائینی¹؛ حیدر حسنلو²؛ نازیتا مغازه ای³

¹ـاستادیار گروه ادیان و عرفان، واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، زنجان ،ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، زنجان ،ایران.

³کارشناسی ارشد گروه ادیان و عرفان، واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، زنجان ،ایران.

چکیده

عرفان یعنی شناخت خدای متعال ، صفات و افعال او ، شناختی که نه از راه فکر و استدلال، بلکه از طریق ادراک قلبی و دریافت باطنی حاصل می شود ؛ و حال مثبتی است که در درجۀ اوّل در جان و ذات و نفس تجلّی دارد ، و در مرتبۀ بعد در اعمال و رفتار آدمی آثارش ظاهر می گردد . این اعمال و رفتار خاصّ که منجر به طیّ مراحل روحی می شوند همان سلوک الی الله می باشد . سیر و سلوک عرفانی ، از دیر باز مورد توجّه عارفان حقّ بوده ، که می خواسته اند با به کارگیری عملی نظریّات عرفانی ، خود را از قید و بند محدودیّت های مادّی و خواهش های نفسانی نجات داده و به سر منزل مقصود یعنی فنای فی الله برای بقای بالله ، نائل گردند و هر کدام از عرفا به تناسب دیدگاه خود ، مراتب و مراحلی را برای سفر الی الله بیان فرموده اند . از جمله شیخ نجم الدّین رازی راجع به آداب سلوک دیدگاه های با ارزشی دارد که در این مقاله به بررسی بخشی از آن ها که مربوط به سلوک طوایف مختلف است پرداخته شده است .

کلیدواژه‌ها

عرفان؛ آداب سلوک؛ مرید؛ ذکر؛ مرصادالعباد