مطالعه تطبیقی «وحدت وجود» در نگاه ابن­ عربی و ماسترِاِکهارت آلمانی

عرفان اسلامی

مقاله 9، دوره 13، شماره 48، شهریور 1395   

نویسنده

کامبیز صفیئی

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، استادیار زبان و ادبیات آلمانی، ایران

چکیده

اعتقاد به وحدت وجود مستلزم اعتقاد به اصالت وجود است. معتقدان به اصالت ماهیت می­گویند که آنچه متحقق و ثابت است ماهیات و ذوات اشیاء است، و ماهیت دو شیء با هم از لحاظ حقیقت و ذات مخالف است و هستی یا وجود امری ذهنی و اعتباری است که در ذهن از تحقق ماهیتی در عالم خارج یا در ذهن پیدا می­شود. و خود هستی بدون ماهیات متحقق حقیقتی ندارد. پس به عقیدۀ حکما، حقایق اشیاء و ماهیات از یکدیگر جداست و جهت جامع و وحدت میان آن‌ها امری ذهنی و اعتباری است و آنچه محقق است اشیاء متعدد و ماهیت متکثر است. مقالۀ حاضر به بررسی «وحدت وجود» در نگاه محیی­ الدّین ابن ­عربی و مایستِر اِکهارت آلمانی می ­پردازد. هر دو عارف و نظریه ­پرداز، یکی مسلمان و پیرو سنت نبوی و دیگری مسیحی­ای پیرو کلیسای رومی، هر دو به فرهنگ عرفانی ادیان ابراهیمی تعلق دارند.

کلیدواژه‌ها

مایستِر اِکهارت؛ ابن­ عربی؛ وحدت وجود؛ عرفان