تحلیل عرفانی کشف و شهود در فلسفه سهروردی

عرفان اسلامی

مقاله 14، دوره 14، شماره 53، آذر 1396   

نویسندگان

ناصر کاظم خانلو¹؛ علی آزادی²

¹استادیار دانشگاه پیام نور

²کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

فلسفه اسلامی پیش از سهروردی نمایندگان بزرگی مانند فارابی و ابن‌سینا داشت ولی با انتقادات بزرگانی همچون غزالی و فخر رازی روبه زوال و افول گذاشته بود که با ظهور حکمت اشراق جان تازه‌ای گرفت. سهروردی با وارد کردن کشف و شهود به وادی حکمت اسلامی و ناکافی دانستن استدلال و برهان عقلی و با بهره‌گیری از حکمای ایران باستان و حکمای الهی یونان، فلسفه را به عرفان نزدیک کرد و موسس مکتبی فلسفی شد که سیر حکمت در جهان اسلام را تحت تاثیر جدی خود قرار داد به طوری که حکمت متعالیه تلفیق حکمت مشاء و حکمت اشراق می‌باشد.
در این مقاله سعی شده است ضمن معرفی اجمالی جریان‌های فکری زمان سهروردی، جایگاه کشف و شهود در میان عرفا و فلاسفة قبل از سهروردی بررسی شده و ضمن تعریف کشف و شهود، با تحقیق دربارة مبادی و سرچشمه‌های فلسفة اشراق جایگاه کشف و شهود در آنها تبیین شود و همچنین در ادامه مقام کشف و شهود در روش فلسفی حکمت اشراق بررسی می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

سهروردی؛ حکمت اشراق؛ فلسفه؛ کشف و شهود؛ عرفان