پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: دشت رومشگان)

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 2، دوره 11، شماره 40، آذر 1396، صفحه 11-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سلمان سوری^{* 1}؛ سیامک بهاروند²؛ وهاب امیری³

¹کارشناس ارشد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران

²استادیار، گروه زمین‌شناسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران

³دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آب‌های زیرزمینی به عنوان مناسب‌ترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب می‌آید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تبدیل به یکی از ابزارهای قدرتمند و مقرون به صرفه جهت شناسایی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی قابل دسترس شده است. این تحقیق با هدف مشخص کردن مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی در دشت رومشگان با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گردیده است. بدین منظور با توجه به اطلاعات و داده‌های زمین‌شناسی، هیدرولوژی، ساختاری، توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای ETM+ و بازدید میدانی، نقشه‌های لیتولوژی، ضخامت آبرفت، کاربری‌اراضی، طبقات ارتفاعی، شیب، تراکم آبراهه، تراکم گسل، دما و بارندگی در محیط نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به روش فازی تهیه شده است. این نقشه‌ها با استفاده از مقایسه زوجی به روش سلسله مراتبی وزن‌دهی گردید. با اعمال وزن محاسبه شده هر معیار، نقشه عوامل با توجه به اهمیت آن در پتانسیل یابی آب زیرزمینی تهیه و سپس نقشه نهایی پتانسیل آب زیرزمینی با همپوشانی به روش سلسله مراتبی فازی تهیه گردیده است. نتایج به دست آمده از پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی نشان می‌دهد به ترتیب 37/7، 12/10، 25/22، 46/20 و 79/39 درصد از مساحت منطقه در پهنه‌های با پتانسیل خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

دشت رومشگان؛ آب زیرزمینی؛ سنجش از دور؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ سلسله مراتبی فازی

مراجع