مکانیابی بهینه محل دفن پسماند جامد شهری با استفاده از GIS و ماتریس لئوپولد (مطالعه موردی: گندک دماوند)

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 3، دوره 11، شماره 40، آذر 1396، صفحه 27-37   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهنوش خوش منش^* ؛ فاطمه رضویان

استادیار گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند

چکیده

تولید روزافزون زباله و چگونگی دفع مناسب آن از چالش های زیست محیطی عمده جوامع انسانی می باشد و همچنان دفن پسماند از متداولترین روشهای موجود در این مسیر بوده است. محل های دفن زباله های شهری را  می توان در زمره پروژه های عمرانی محسوب نمود که دارای اثرات متعدد زیست محیطی می‌باشند. .کاربرد ارزیابی اثرات زیست محیطی و ارزشیابی محل های دفع کنونی می تواند به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت محیط زیست محسوب شود . هدف مطالعه حاضر به کارگیری این ابزار جهت شناسایی اثرات منفی محل دفن گندک واقع در شهرستان دماوند و ارائه راهکار و گزینه مناسب می باشد. بدین منظور در کنار بررسی اثرات پروژه فعلی (گندک) که دارای ۱۵ سال سابقه فعالیت می باشد گزینه های مناسب دیگری نیز بررسی گردید. جهت انتخاب گزینه‌های مناسب دیگر برای احداث محل دفن پسماند و تأسیسات وابسته، با استفاده ازاستانداردهای موجود، معیارهایی جهت مکان‌یابی تعریف، و توسط نرم افزار GIS رویهم‌اندازی گردیدند. با رویهم‌اندازی لایه‌های مختلف، پهنه‌های مناسب برای مراکز دفن مشخص گردید و درنهایت گزینه مناسب دیگری (گزینه 2) از میان آنها انتخاب شد.سپس جهت ارزیابی گزینه‌های منتخب، ماتریسی متشکل از فاکتورهای محیط‌زیستی و ریز فعالیت‌های پروژه  تهیه گردید تا تاثیر هر یک از ریز فعالیت ها به تفکیک مرحله ساخت و بهره‌برداری بر70 متغیر زیست‌محیطی منطقه بررسی شود. با توجه به نتایج حاصل از تکمیل ماتریس ارزیابی در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری مشاهده شد که گزینه 1 (گندک) نسبت به گزینه 2 از شرایط مناسب‌تری برخوردار می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها

ارزیابی؛ ماتریس؛ دفع؛ GIS؛ پسماند؛ شیرابه

مراجع