شناسایی مناطق گردشگری اقلیمی در غرب ایران

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 8، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 43، شهریور 1397، صفحه 395-409   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مهرداد رمضانی پور^*

استادیار، گروه جغرافیا، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

چکیده

اطلاعات اقلیمی به ویژه قبل و در طول دوره گردشگری برای گردشگران حائز اهمیت می‎‏باشد. در این راستا، برای ارزیابی شرایط مکانی و زمانی مناطق گردشگری اقلیمی غرب ایران (استان‏های کردستان، همدان، کرمانشاه و لرستان) از شاخص اقلیمی گردشگری و متغیرهای اقلیمی؛ میانگین دما، میانگین حداکثر دما، مجموع بارش ماهانه، میانگین رطوبت نسبی، میانگین حداقل رطوبت نسبی، میانگین ساعات آفتابی و میانگین سرعت باد به کیلومتر در ساعت در بازه زمانی 1369 تا1384استفاده شد. پس از تحلیل، نتایج نشان داد در اکثر ایستگاه‏ها، ماه‏های مِی، ژوئن، ژولای، سپتامبر، اکتبر، و نوامبر، شرایط ایده‏آل تا خوب را  برای گردشگری دارند. در طول سال، ایستگاه سرپل‏ذهاب نسبت به سایر ایستگاه‏ها از شرایط مناسب کمتری برخوردار است. سپس با کمک سامانه‏های اطلاعات جغرافیایی نقشه ‏پهنه‏بندی ماه‏های مختلف تهیه گردید. پهنه­های ضرایب شاخص اقلیمی گردشگری نشان داد که در فصول سرد سال به استثنای بخش کوچکی از جنوب استان لرستان که در ماه‏های فوریه و مارس، شرایط خوبی برای گردشگری اقلیمی دارد در کل منطقه، ماه‏های دسامبر و ژانویه شرایط مناسبی برای گردشگری از لحاظ اقلیمی ندارد. در فصول گرم، در ماه مِی بخش مرکزی استان لرستان و بخش‏های کوچکی در شرق و جنوب استان کرمانشاه و در ژوئن، مناطق شمالی استان کردستان و جنوب شرق استان لرستان شرایط ایده‏آل حاکم می­شود. در ماه سپتامبر مناطق شمالی استان کردستان و همدان بیشترین مساحت با رتبه ایده‏آل را نسبت به سایر مناطق دربر گرفته و در ماه اکتبر نیز فقط در بخش مرکزی استان لرستان شرایط ایده‏آل برای گردشگری فراهم است.

کلیدواژه‌ها

گردشگری اقلیمی؛ TCI؛ GIS؛ غرب ایران

مراجع

De Freitas, CR., Scott, D., & McBoyle G. (2008). A second generation climate index for tourism (CIT): Specification and verification. International Journal of Biometeorology, 52, 207-399.

Frajzadeh, M. (2009). Evaluation and zoning of tourism climate in Iran using tourism Index (TCI)). Journal of Natural Geography Research. 17, 31-42. (In Persian)

Hassanvand, A., Soleymani tabar, M., & Yazdanpanah, H. (2011). Spatial explanation of climate comfort of lorestan province based on TCI index. Journal of Planning, 1, 121-144. (In Persian)

Hoppe, P. (1999). The physiological equivalent temperature: A universal index for the biometeorological assessment of the thermal environment. International Journal of Biometeorology, 43, 71-75.

Khajeh, Ch., & Khaledi, A. (2017). A Case study of evaluation and distribution of tourism climate by using TCI: baluchestan region of Iran. Journal of Geology, 7, 1227-1237.

Kovacs, A., Nemeth A., Unger J., & Kantor, N. (2017). Tourism climatic conditions of Hungary–present situation and assessment of future changes. Journal of the Hungarian Meteorological Service, 121(1), 79-99.

Kovacs, A., & Unger, J. (2014). Modification of the tourism climatic index to central European climatic conditions–examples. Journal of the Hungarian Meteorological Service, 118 (2), 147-166.

Kubokawa, H., Inoue, T., & Satoh, M. (2014). Evaluation of the tourism climate index over Japan in a future climate using a statistical downscaling method. Journal of the Meteorological Society of Japan, 92 (1), 37-54.

Matzarakis, A. (2001). Heat stress in Greece. International Journal of Biometeorology, 41, 34-39.

Mieczkowski, Z. (1985). The tourism climatic index: A method of evaluating world climates for tourism. Canadian Geographer Journal, 29 (3), 220-233.

Mubarak Hassan, E., Varshosaz, K., & Eisakhani, N. (2015). A nalysis and Estimation of Tourism Climatic Index (TCI) and Temperature-Humidity Index (THI) in Dezfoul. 4th International Conference on Environmental, Energy and Biotechnology, 85, (6), 35.

Nielsen, S. L. p., Amelung, B., & Knutti, R. (2010). Future climate resources for tourism in Europe based on the daily tourism climatic index. Climatic Change Journal, 103, 363-381.

Scott, D., McBoyle, G., & Michael, S. (2004). Climate change and the distribution of climatic resources for tourism in North America. Climate Research Journal, 27, 105-117.

Scott, D., Rutty, M., Amelung, B., & Tang, M. (2016). An Inter-Comparison of the Holiday Climate Index (HCI) and the Tourism Climate Index (TCI) in Europe. Atmosphere Journal,  7, 80, 2-17.