بررسی عناصر نمادین و اسطوره‌ای در هنر فلزکاری دوره‌ی ساسانی مکشوفه از مازندران

فصلنامه تاریخ

مقاله 5، دوره 12، شماره 44، اردیبهشت 1396، صفحه 99-126   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

علی محمودی عالمی¹؛ محمد کریم یوسف جمالی^{* 2}؛ مهدی موسوی³؛ ناصر جدیدی⁴

¹گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد ،دانشگاه آزاد اسلامی ،.نجف آباد، ایران

²واحد نجف آباد ، دانشگاه ازاد اسلامی ، نجف آباد ، ایران

³گروه باستان‌شناسی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران،ایران

⁴واحد نجف آباد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد ، ایران

چکیده

یکی از درخشان­ترین دوره­های تاریخ فرهنگ و تمدن ایران از نظر ترویج هنرهای گوناگون، دوره‌ی ساسانی می‌باشد. نواحی ساحلی دریای خزر به‌ویژه مازندران از دیرباز محل تجلی آثار هنری بوده‌است و نمونه‌‌های ‌بی‌شماری‌ از این آثار در گوشه و کنار موزه­های مختلف در داخل و خارج کشور به‌چشم می­خورد. هنر درخشان دوره‌ی ساسانی بسیاری از مظاهر زندگی و شکوه پادشاهان را به‌تصویر کشیده‌است. با نگاهی عمیق به آثار ساخته‌شده در این دوره، می­توان به‌آسانی دریافت که استفاده‌ی وسیع از نقوش پرندگان، حیوانات، گیاهان، ایزدان و موجودات اساطیری به‌شیوه­ای نمادین در این آثار مشاهده می­شود. پس از بررسی و تحقیق در مورد کلیه‌ی آثار تهیه‌شده در دوره‌ی ساسانی یک وجه مشترک در همه‌ی آن‌ها، نظرها را به خود جلب می­کند و آن تشابه و هماهنگی نقوش تزیینی در کلیه‌ی این آثار به‌ویژه نقوش‌برجسته، ظروف فلزی، پارچه‌ها و مهرها می‌باشد.هدف از این پژوهش، بررسی عناصر نمادین و اسطوره‌ای بر روی آثار فلزی مکشوفه از مازندران در دوره‌ی ساسانی، در پاسخ به سؤال چیستی ارتباط مضامین اسطوره‌ای عصر ساسانی با نقوش خلق‌شده بر روی آثار فلزی مکشوفه از مازندران در دوره‌ی ساسانی بوده‌است.

مراجع