اثر پیش تیمار بذر بر شاخص های جوانه‌زنی و محتوای رنگدانه های فتوسنتزی و کارتنوئیدی مرزه تابستانه تحت تنش شوری کلرید کلسیم

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 5، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 52، شهریور 1397، صفحه 51-65   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aej.2018.543611

نویسندگان

علی پوررضا¹؛ حشمت امیدی^{* 2}

¹گروه زراعت، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

²گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

جوانه­ زنی مرحله‌ای مهم در استقرار گیاهچه است و نقش کلیدی در تولید گیاهان دارد. تنش‌های شوری تهدیدی جدی برای تولیدات کشاورزی، عملکرد و مواد مؤثرۀ گیاهان دارویی است. این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات پیش­ تیمار بذر بر شاخص­های جوانه‌زنی گیاه دارویی مرزه تحت تنش شوری کلرید کلسیم 40، 80 و 120 میلی­مولار انجام گرفت. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل انجام شد. پیش­تیمارها شامل پیش­تیمار آبی، نیترات پتاسیم با غلظت 3/0% و جیبرلیک اسید با غلظت 500 قسمت در میلیون بودند که به مدت 12 ساعت در دمای زیر 15 درجه سلسیوس اعمال شدند. بهترین همگنی زمان جوانه‌زنی، بیشترین وزن‌تر و وزن خشک مرزه در پیش­تیمار با نیترات پتاسیم مشاهده شد. پیش­تیمار آبی بهترین نرخ جوانه‌زنی و ضریب سرعت جوانه را داشت. با افزایش تیمار شوری به 120 میلی­ مولار جوانه‌زنی با 6/4 روز تأخیر مواجه شد و نرخ جوانه‌زنی به 22/0 جوانه در روز کاهش و گیاهچه سالمی تولید نشد. به‌طورکلی، کاهش رشد و محتوای رنگدانه­های فتوسنتزی و کارتنوئیدی مانند کلروفیل برگ در گیاهچه مرزه در سطوح شوری 80 میلی مولار به بالا رخ داد و موجب افت رشد گیاه گردید. بنابراین بر اساس پژوهش حاضر می­توان از پیش­تیمار بذر با  نیترات پتاسیم و یا جیبرلیک اسید را برای افزایش تحمل گیاه به شوری در مرحله جوانه­زنی و استقرار گیاهچه استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

 پرایمینگ؛  پیش‌تیمار آبی؛  جیبرلیک اسید؛  نیترات پتاسیم؛  هیدروپرایمینگ

مراجع