ابن مقفع ِشهید. قربانی تفکر شعوبیه ادیب ودانشمند.

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 8، دوره 13، شماره 49، اسفند 1396، صفحه 165-182   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مرادعلی ,ولدبیگی^{* 1}؛ جواد سعدون زاده²

¹مدرس دانشگاه فرهنگیان

²دانشیارگروه ادبیات عرب دانشگاه ازاد اسلامی واحد ابادان وعضوهیأت علمی دانشگاه شهید چمران

چکیده

از آنجایی که ابن مقفع ایرانی‌تبار بود ولی تحصیلاتش را درعلوّ بلاغت و فصاحت در زمینه نثر عربی به پایان رسانید. و کتاب‌های پهلوی را اززبان فارسی به زبان عربی برگردانید. ابن مقفع، نخستین کس و شاید تنها کسی است که توانست دست مایه‌ای گران‌بها را به فرهنگ عربی تقدیم کند و بی شک او را به ‌عنوان شهسوار نثر عربی قلمداد می‌کنند علاقه بیش‌ازحد ابن مقفع به زبان ادبیات عرب و به‌ویژه کتابت نثرنویسی. ایشان را تا جایی پیش برد که در دوران خلفای عباسی واموی جزء کاتبان درجه اول وزراء و رهبران آن‌ها گردانید قابل‌توجه و عنایت اینجاست فردی که تا این اندازه علاقه به یادگیری زبان عربی داشت و این ‌همه خدمات ارزنده و قابل‌ توجه به ادب عربی خصوصاً در توسعه گسترش و ترویج کتابت و ترجمه نثر عربی نمود به خاطر کینه بیش از حد دشمنانش خودش اولین قربانی بسیار ادیبانه و ماهرانه نثر نویسی می گردد و جالب‌تر اینکه در تاریخ او را به‌ عنوان یک فرد زندقه و کافر می‌شناسند غافل از اینکه کسانی مانند جاحظ ، عبدالملک اصمعی و ابن منظور و دیگران که در مورد ایشان قضاوت کرده‌اند خودشان از متعصبین و طرفداران خلفای عباسی و اموی بودند که بغض و کینه بیش‌ از حدی را به ایرانیان و خصوصا طرفداران فرقه شعوبیه داشتند بطوری که هرکه را ایرانی می‌شناختند شعوبیه کافر و زندقه و ضد بلامنازع اعراب می‌دانستند. نهایتاً با پدید آمدن منازعه بین ایرانیان وخلفای عباسی و اموی مبنی بر نژاد برتر واصیل که مولود ان تفکر شعوبیه بود.

کلیدواژه‌ها

ابن مقفع؛ شعوبیه؛ مظلومیت؛ تعصب و تعدی طلبی؛ خلفای اموی و عباسی

مراجع