بررسی نظریه کیفر قصاص در فقه و حقوق با استناد به آیات قصاص

فقه و تاریخ تمدّن

مقاله 5، دوره 4، شماره 1، فروردین 1397، صفحه 91-124   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا مختاری¹؛ سیدعلی هاشمی خانعباسی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری ،گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی،ساری، ایران.

²استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.ایران.

چکیده

یکی از قوانین کیفری اسلام قصاص است که به معنای استیفای اثر جنایت تبهکار است و درواقع کیفری است که متناسب با جنایت جانی بر او وارد می‌شود و این جنایت ممکن است به نفس یا اعضای بدن انسان وارد گردد. قصاص یکی از احکام کیفری در اسلام است که قرآن آن را مایه حیات جامعه می داند و در آیاتی از قرآن کریم به مسئله قصاص پرداخته شده است. تشریع حکم قصاص برای جلوگیری از انتقام های کور و دور از عدالت، همچنین برای جلوگیری از جرأت یافتن جنایت کاران در قتل یا ضرب و جرح شهروندان، وضع شده است. حیات اجتماعی سالم در گرو وجود امنیت و آسایش عمومی و رعایت حقوق و تکالیف متقابل است و آسایش عمومی، در گرو حفظ اصول و ارکان یک حیات اجتماعی است و حکم قصاص برای محافظت رکن مهم جامعه، یعنی جان افراد، در برابر جنایتکاران وضع شده است. در این مقاله سعی شده است که آیات قرانی قصاص از دیدگاه فقهی و حقوقی مورد واکاوی و بررسی قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها

نظریه؛ کیفرقصاص؛ آیات قصاص؛ فقه و حقوق

مراجع

1- قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم .شیرازی.

2- آخوندی، محمود،(1390). آیین دادرسی کیفری، جلد اول، چاپ اول، تهران، انتشارات صبح و نشر.

3- آشوری، محمد(1395)، آئین دادرسی کیفری، جلد اول، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.

4- آقاوردی،‌ علی،(1370). « موانع قصاص نفس در شریعت اسلام» پایان نامه چاپ نشده، دانشگاه شهید بهشتی.

5-انصاری راد، رضا؛(1377) «حقوق جزای اسلام و مساله قصاص و دیه زن»، روزنامه زن.

6- امامی، سید حسن،(1340). حقوق مدنی، جلد اول، چاپ ششم، تهران، انتشارات اسلامیه.

7-دهخدا، علی اکبر (1377 ).لغت نامه. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

8- جعفری لنگرودی، محمد جعفر،(1364). ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.

9- جعفری لنگرودی، محمد جعفر،(1370). وصیت و ارث، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

10- زراعت، عباس،(1379). شرح قانون مجازات اسلامی، جرایم عمدی علیه تمامیت جسمانی، قصاص، تهران، ققنوس، جلد اول.

11- قانون مجازات عمومی مصوب 1304

12- قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب1361.

13- قانون حدود و قصاص و دیات مصوب ۱۳۶۱.

14-قانون مجازات اسلامی مصوب 1392.

15-طباطبایى، سید محمدحسین. (1387).المیزان، ترجمه: سید محمدباقر موسوى. چاپ25 ،قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

16-کرمی، محمد‌باقر،(1377). مجموعه استفتانات فقهی و نظریات اداره حقوقی راجع به قتل، تهران، فردوسی.

 

Sources and references:

1- The Holy Qur'an, translated by Naser Makaram. Shirazi.

2- Akhundi, Mahmoud (1390), Criminal Procedure, Volume I, First Printing, Tehran, Sobh Publication and Publishing.

3- Ashoori, Mohammad (1395), Criminal Procedure Code, Volume I, First Edition, Tehran, Publication

4- Aqawerdi, Ali (1370). "Obstacles to Qisas of the Self in the Sharia of Islam" Unpublished Thesis, Shahid Beheshti University.

5- Ansari Rad, Reza; (1998) "The Penal Law of Islam and the Question of Qisas and Women's Damage", Women's Daily.

6- Emami, Seyed Hassan, (1340). Civil Rights, Vol. 1, Sixth Edition, Tehran, Islamiyah Publications.

7- Dehkhoda, Ali Akbar (1377). Letter of Letters. Tehran: Institute of Publications and Printing of Tehran University.

8- Jafari Langroudi, Mohammad Ja'far (1364). Terminology of Law, Tehran, Ganj Danesh.

9- Jafari Langroudi, Mohammad Jafar (1370). Inheritance and Inheritance, First Printing, Tehran, Tehran University Press.

10- zeraat, Abbas (1379). Description of the Islamic Penal Code, Deliberate Crimes Against Physical Integrity, Qisas, Tehran, Phoenix, Vol. 1.

11- The General Penal Code approved in 1304

12- The Law on Islamic Penalties, adopted in 1361.

13- The Law of Penalties and Qisas and Diat approved in 1361.

14- Islamic Penal Code approved in 1392.

15-Tabatabaei, Seyed Mohammad Hossein. (2008). Almazan, translated by Seyed Mohammad Bagher Mousavi. 25th Printing, Qom: Islamic Printing Office affiliated with Qom Seminary Teachers Society.

16- Karami, Mohammad Bagher (1377). Jurisprudence and jurisprudential jurisprudence on the murder case, Tehran, Ferdowsi.