معرفی و بررسی رسالۀ عین المعانی فی شرح اسماء الربانی

پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

مقاله 1، دوره 3، شماره 7، خرداد 1397، صفحه 1-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احمدرضا یلمه ها¹؛ مهدیه ولی²

¹استاد مدعو مؤسسه مطالعات اسلامی، دانشگاه مک گیل، مونترال

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

نسخ خطی باقی‌مانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می‌شود که لزوم توجه به آن به‌عنوان یکی از گنجینه‌های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. بر این اساس، یکی از شیوه‌های توجه به هویت و شناسنامۀ وجودی جوامع، جمع‌آوری و تدوین نسخ خطی و برنامه‌‌ریزی دقیق برای شناسایی و معرفی این آثار است. با وجود تلاش‌های بسیاری که در سدۀ اخیر برای معرفی و تصحیح گنجینۀ غنی ادبیات منظوم و منثور فارسی به‌وسیلۀ پژوهشگران و اندیشمندان صورت گرفته‌، چه بسا شاعران و نویسندگان توانمندی که هنوز آثارشان در پردۀ خمول و گمنامی باقی مانده ‌است و این آثار نفیس در گوشه‌کنار کتابخانه‌های مختلف در زاویۀ نسیان و فراموشی است. رسالۀ عین‌المعانی فی شرح اسماء ربانی عشقی شطاری، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده است. لذا نگارندگان بر آن شدند تا در این مقاله، ضمن معرفی این اثر به بررسی محتوای آن نیز بپردازند.
 

کلیدواژه‌ها

نسخۀ خطی؛ دورۀ صفوی؛ شرح اسماء الله؛ عین‌المعانی فی شرح اسماء ربانی؛ عشقی شطاری؛ تصحیح

مراجع

1. ابن‌عربی، محمد بن علی (1418). فتوحات مکیه، بیروت: دار اخیار التراث العربی.

2. جهانگیری، محسن (1359). محیی‌الدین بن عربی، تهران: دانشگاه تهران.

3. درایتی، مصطفی (1391). فهرستگان نسخه‌های خطی ایران (فنخا)، جلد 23، تهران: سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران.

4. ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌------------ (1389)، فهرست‌وارۀ دست‌نوشته‫های ایران (دنا)، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.

5. زرین‌کوب، عبدالحسین (1392). نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.

6. سیدین، علی (1387). پشمینه‌پوشان (فرهنگ سلسله‌های صوفیه)، تهران: نشر نی.

7. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1371). موسیقی شعر، تهران: نشر نی.

8. غوثی‌شطاری، محمد (2001). اذکار الابرار، ترجمۀ گلزار الابرار، چاپ لاهور.

9. کریمی زنجانی اصل، محمد (1389). «انسان و جهان به روایت دقایق شاه عیسی شطاری»، مجله حکمت و معرفت، شمارۀ 57.

10. عشقی شطاری، روضة ‌الحسنی، نسخۀ خطی شمارۀ 3276ـ56/17، قم: کتابخانۀ آیت‌الله گلپایگانی.

11. -------------، عین‌ المعانی فی شرح اسماء ربانی، نسخۀ خطی شمارۀ 3522، تهران: کتابخانۀ ملی ملک.

12. ------------- ، عین‌ المعانی فی شرح اسماء ربانی،نسخۀ خطی شماره 115/4057، تهران: کتابخانۀ ملی ملک.

13. ------------ ، عین‌ المعانی فی شرح اسماء ربانی،نسخۀ خطی شماره 7072، تهران: کتابخانۀ ملی ملک.

14. منزوی، احمد (1349). فهرست نسخه‌های خطی فارسی، تهران: مؤسسه فرهنگی‌ـ منطقه‌ای.

15. نوئر، دلیار (1370). نهضت‌های نوین اسلامی در اندونزی، ترجمۀ ایرج رزاقی و محمدمهدی‌ حیدرپور، مشهد: آستان قدس رضوی.