مقایسه تحلیلی عدالت درفلسفه سیاسی افلاطون و جان راولز (باتاکیدبرنظریه مثال خیرافلاطون)

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 4، دوره 5، شماره 16، مرداد 1397، صفحه 53-87   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

حبیب عشایری^*

معاون اداره

چکیده

در مدینه فاضله افلاطونی سلسله مراتب به حسب مرتبه دانشی که افراد دارند، مشخص می شود. از این رو فرمانروایان حکیم، نمایندگان « علم شهودی » اند و نگهبانان دستیاران آنان هستند و تجزیه و تحلیل مسائل و راهنمایی درست افکار مردمان را به عهده دارند. مردمان عادی نیز به ایمان و عقاید درستی که علما به آنان می آموزند بسنده می کنند. بر این اساس، افلاطون معتقد است توده مردم به سختی و استحکام مفرغ، طبقه نگهبانان دستیار همچون نقره ارزشمند و حاکمان همانند طلا کمیابند. مدینه افلاطون، مدینه مردمان خردمند، شجاع، خویشتن دار و عادل است. بنابراین، برقراری حکومت قسط و عدل در روح، به این معنی خواهد بود که دو قوه خشم و شهوت به زیر حکم عقل روند تا نظمی مبتنی بر کمال، سراسر وجود انسان را دربر گیرد نظریه عدالت جان راولز که در سنت کانتی قرار دارد، معطوف به ساختار جامعه و نهادهای تشکیل دهنده آن است. جوهر اندیشه او همان عدالت به مثابه انصاف است. به طور خلاصه انصاف به روش اخلاقی رسیدن به اصول عدالت مربوط می شود و عدالت به نتایج تصمیم گیری منصفانه.روش این تحقیق توصیفی وتحلیلی است.

کلیدواژه‌ها

"عدالت"؛ "مثال خیر"؛ "افلاطون"؛ "جان راولز"؛ "عدالت به مثابه انصاف"

مراجع

1.    اشتراوس، لئو (1373). فلسفه سیاسی چیست؟. ترجمه فرهنگ رجایی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
2.    افلاطون (1380). دوره آثار. چهار جلد، ترجمه محمد حسن لطفی، چاپ دوم، تهران: انتشارات خوارزمی.
3.    بشیریه، حسین (1376). تاریخ اندیشه‌های سیاسی قرن بیستم (اندیشه‌های سیاسی مارکسیستی). چاپ پنجم،تهران: نشر نی.
4.    بشیریه، حسین (1386). عقل در سیاست. چاپ ششم، تهران: نشر نگاه معاصر.
5.    بشیریه، حسین (1388). تاریخ اندیشه‌های سیاسی قرن بیستم (لیبرالیسم و محافظه‌کاری). چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
6.    بورمان، کارل (1389). افلاطون. ترجمه محمد حسن لطفی، چاپ سوم، تهران: طرح نو.
7.    پاپاس، نیکلاس (1389). جمهوری افلاطون. ترجمه بهزاد سبزی، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت.
8.    ترنس استیس، والتر (1385). تاریخ انتقادی فلسفه یونان. ترجمه یوسف شاقول، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
9.    راولز، جان (1388). عدالت به مثابه انصاف. ترجمه عرفان ثابتی، چاپ اول، تهران: انتشارات ققنوس.
10.    راولز، جان (1390). قانون مردمان. ترجمه جعفر محسنی، چاپ دوم، تهران: انتشارات ققنوس.
11.    راولز، جان (1390). نظریه عدالت. ترجمه سید محمدکمال سروریان و مرتضی بحرانی، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
12.    سیف‌زاده، سید حسین (1388). مدرنیته و نظریه‌های جدید علم سیاست. چاپ چهارم، تهران: نشر میزان.
13.    شهریاری، حمید (1388). فلاسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه السدیر مک اینتایر. چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
14.    عالم، عبدالرحمن (1389). تاریخ فلسفه سیاسی غرب (از آغاز تا پایان سده‌های میانه). چاپ اول، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
15.    عضدانلو، حمید (1389). سیاست و بنیان‌های فلسفی اندیشه سیاسی. چاپ اول، تهران: نشر نی.
16.    قادری، حاتم (1390). اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم. چاپ دهم، تهران: انتشارات سمت.
17.    کاپلستون، فردریک (1388). تاریخ فلسفه. جلد اول (یونان و روم)، ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
18.    کلوسکو، جورج (1389). تاریخ فلسفه سیاسی. جلد اول (دوران کلاسیک). ترجمه خشایار دیهیمی، چاپ سوم، تهران: نشر نی.
19.    کویره، الکساندر (1389). سیاست از نظر افلاطون. ترجمه امیرحسین جهانبگلو، چاپ دهم، تهران: انتشارات خوارزمی.
20.    گادامر، هانس گئورگ (1382). مثال خیر در فلسفه افلاطونی- ارسطویی. ترجمه حسن فتحی، چ اول،تهران،انتشارات حکمت.
21.    گمپرتس، تئودور (1375). متفکران یونانی. سه جلد، ترجمه محمدحسن لطفی، چاپ دوم، تهران: انتشارات خوارزمی.
22.    لیدمان، اریک (1386). تاریخ عقاید سیاسی (از افلاطون تا هابرماس). ترجمه سعید مقدم، چاپ اول، تهران: نشر اختران.
23.    مگی، بریان (1372). فلاسفه بزرگ (آشنایی با فلسفه غرب). ترجمه عزت ا... فولادوند، چاپ اول، تهران: انتشارات خوارزمی.
24.    وینر، فیلیپ پی (1389). فرهنگ اندیشه‌های سیاسی. ترجمه خشایار دیهیمی، چاپ اول، تهران: نشر نی.
25.    هوفه، اتفرید (1383). برداشت‌هایی فلسفی درباره عدالت. ترجمه امیر طبری، چاپ اول، تهران: نشر اختران.
26.    یگر، ورنر (1376). پایدیا. سه جلد، ترجمه محمدحسن لطفی، چاپ دوم، تهران: انتشارات خوارزمی.