بررسی اثر هم‌زمان‌سازی فحلی و استفاده از GnRH بر برخی شاخص‌های سرمی و میزان باروری گوسفندان نژاد ماکویی در فصل تولیدمثل

آسیب‌شناسی درمانگاهی دامپزشکی

مقاله 3، دوره 12، 3 (47) پاییز، آبان 1397، صفحه 219-231   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

رسول بابازاده اقدم¹؛ غلامعلی مقدم^{* 2}؛ حسین دقیق کیا³؛ سیدعباس رافت⁴؛ آیتک بخشایش خیابانی⁵؛ سینا مقدم⁶

¹دانشگاه تبریز

²استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

³استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

⁴هیئت علمی دانشگاه تبریز

⁵دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم دامی دانشگاه تبریز

⁶رزیدنت بیماری‌های داخلی دام‌های بزرگ، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران.

چکیده

یکی از مهم‌ترین مشکلات دامداری­ها پایین بودن نرخ باروری است. بنابراین، می­توان با استفاده از هورمون­های صناعی فرآیند تولیدمثل را در دام­ها کنترل و نرخ باروری آن­ها را با استفاده از هم­زمان­سازی فحلی افزایش داد. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر هورمون GnRH(هورمون آزادکننده گنادوتروپین) در روزهای 10، 11 و 12 بعد از تلقیح مصنوعی بر باروری میش بود. برای این منظور 226 رأس گوسفند ماکوئی با استفاده از سیدر همزمان­سازی فحلی شدند. پس از درآوردن سیدر، تمامی میش­ها  PMSG(گنادوتروپین سرم مادیان آبستن) را به مقدار 400 واحد بین­المللی دریافت کردند. دو روز بعد، میش­های فحل­شده با اسپرم تازه، تلقیح مصنوعی شده و به سه گروه تقسیم شدند. گروه شاهدهیچ هورمونی دریافت نکرد. گروه دوم به زیرگروه­های D، E و Fتقسیم شدند که به ترتیب در روزهای 10، 11 و 12 بعد از تلقیح مقدار 20 میکروگرم GnRH(هورمون آزادکننده گنادوتروپین‌) به­روش عضلانی دریافت کردند و گروه سوم (گروه G) نیز در روز 12 بعد از تلقیح مقدار 40 میکروگرم GnRH دریافت کرد. 5 میلی­لیتر خون دو روز بعد از تزریق به­وسیله لوله ونوجکت گرفته شد. غلظت گلوکز، فسفر، اوره، پروتئین تام و پروژسترون سرم خون اندازه­گیری گردید. برای تجزیه متغیرهای وابسته و متغیرهای مستقل به ترتیب از رویه GLM(General Linear Model) و FREQ
(frequencies) نرم­افزار SASاستفاده شد. نتایج نشان داد که اثر GnRH بر میزان پروژسترون کاملاً معنی­دار بود (01/0>p). همچنین بیشترین نرخ باروری متعلق به گروه سوم بوده و تفاوتی معنی­دار در نرخ باروری بین گروه مذکور با سایر گروه­ها مشاهده شد (01/0>p). به­طور کلی می­توان نتیجه گرفت که تزریق 5 میلی‌لیتر GnRH در روز 12 بعد از تلقیح، نرخ باروری میش را بهبود می‌بخشد.

کلیدواژه‌ها

هم‌زمان‌سازی فحلی؛ GnRH؛ شاخص‌های سرمی؛ باروری؛ گوسفند

مراجع

• Akifcam, M. and Kuran, M. (2003). GnRH agonist treatment on day 12 post mating to improve reproductive performance in goats. Journal of Small Ruminant Research, 52(1-2): 169-172.
• Ataman, M.B. and Akoz, M. (2006). GnRH-PGF2α and PGF2α-PGF2α synchronization in akkaraman cross- bred sheep in the breeding season. Journal of Animal Science, 50(4): 101-104.
• Awel, H., Eshetu, L., Tadesse, G., Birhanu, A. and Khar, S.K. (2009). Estrus synchronization in sheep with synthetic progestogens. Tropical Animal Health and Production, 41(7): 1521-1524.
• Batavani, R.A. and Eliasi, K. (2004). Effect of GnRH analogue (gonadorelin) on pregnancy rates in river buffaloes. Iranian Journal of Veterinary Research, 5(2): 81-85.
• Bazer, F.W., Ott, T.L. and Spencer, T.E. (1998). Maternal recognition of pregnancy: comparative aspects—a review. Trophoblast Research, 12(2): 375-386.
• Beck, N.F.G., Peters, A.R. and Williams, S.P. (1994). The effect of GnRH agonist (buserelin) treatment on day 12 post mating on the reproductive performance of ewes. Animal Production, 58(2): 243-247.
• Beck, N.F.G., Jones, M., Davies, B., Mann, G.E. and Peters, A.R. (1996). The effect of GnRH analogue (buserelin) treatment on day 12 post mating on ovarian structure and plasma progesterone and estradiol concentration in ewes. Animal Science, 63(3): 407-412.
• Cam, M.A., Kuran, M., Yildiz, S. and Selcuk, E. (2002). Fetal growth and reproductive performance in ewes administered GnRH agonist on day 12 post-mating. Animal Reproduction Science, 72(1-2):73-82.
• Cavalcanti, A.S., Brandão, F.Z., Nogueira, L.A.G. and Fonseca, J.F. (2012). Effects of GnRH administration on ovulation and pregnancy in ewes subjected to estrous synchronization. Sociedade Brasileira de Zootecnia, 41(6): 1412-1418
• Chagas, L.M., Gore, P.J.S., Meier, S., Macdonald, K.A. and Verkerk, G.A. (2007). Effect of monopropylene glycol on luteinizing hormone, metabolites and postpartum an ovulatory intervals in prim parous dairy cows. Journal of Dairy Science, 90(3): 1168-1175.
• Farin, C.E., Moeller, C.L., Hayan, H., Gamboni, F., Sawyer, H.R. and Niswender, G.D. (1988). Effect of luteinizing hormone and human chorionic gonadotropin on cell populations in the ovine corpus luteum. Biology of Reproduction, 38(2): 413-421.
• Gordon, D., Niswenper, L., Patrick, J., Keith Rollyson, M. and Mcintuh, W.E. (2000). Mechanisms controlling the function and life spean of corpus luteum. Journal of Physiology Review, 80(1): 1-29.
• Kaim, M., Bloch, A., Wolfenson, D., Braw-tal, R., Rosenberg, M., Voeand, H., et al. (2003). Effects of GnRH administered to cows at the onset of estrus on timing of ovulation, endocrine responses and conception. Journal of Dairy Science, 86(6): 2012-2021.
• Khan, T.H., Beck, N.G., Khalid, M. and Mann, G.E. (2001). Effect of post-mating GnRH analogue buserelin treatment on PGF2α release in sheep. Journal of Reproduction, 27: 47. (Abstract).
• Kleemann, D.O., Walker, S.K. and Seamark, R.F. (1994). Enhanced fetal growth in sheep administered progesterone during the first three days of pregnancy. Journal of Reproduction Fertility, 102(2): 411-417.
• Lee, C.N., Critser, J.K., Ax, R.L. and Folman, Y. (1985). Changes of luteinizing hormone and progesterone for dairy cows after gonadotropin-releasing hormone at first postpartum breeding. Journal of Dairy Science, 68(6): 1463-1470.
• Lucy, M.C. and Stevenson, J.S. (1986). Gonadotropin - Releasing Hormone at estrus: Luteinizing hormone, estradiol and progesterone during the periestrual and post insemination periods in dairy cattle. Journal of Biology of Reproduction, 35(2): 300-311.
• MacMillan, W., Knight, T.W. and Macmillan, K.L. (1986). Effects of gonadotropin releasing hormone (buserelin) on sheep pregnancy. Proc. N. Z. Soc. Animal Production, 46(3): 161-163.
• Mann, G.E. and Picton, H.M. (1995). Ovarian and uterine effects of a single buserelin injection on day 12 of the oestrous cycle in the cow. Journal of Reproduction Fertility, 15: 61. (Abstract).
• Mee, M.O., Stevenson, J.S., Alexander, B.M. and Sasser, R.G. (1993). Administration of GnRH at estrus influences pregnancy rates, serum concentrations of LH, FSH, estradiol 17 β, pregnancy specific protein B and progesterone, proportion of luteal cell types and in vitro production of progesterone in dairy cows. Journal of Animal Science, 71(1): 185-198.
• Moallem, U., Kartz, M., Lehrer, H., Livshitz, L. and Yakoby, S. (2007). Role of peripartum dietary propylene glycol or protected fats on metabolism and early postpartum ovarian follicles. Journal of Dairy Science, 90(3): 1243-1254.
• Nephew, K.P., Cardenas, H., Mcclure, K.E., Ott, T.L., Bazer, F.W. and Pope, W.F. (1994). Effect of administration of human chorionic gonadotropin or progesterone before maternal recognition of pregnancy on blastocyst development and pregnancy in sheep. Journal of Animal Science, 72(2): 453-458.
• Sreenan, J.M., Diskin, M.G. and Dunne, L. (1996). Embryonic mortality: the major cause of reproductive wastage in cattle. In: Proceedings of the 47th Annual Meeting of the European Association of Animal Production. Lillihammer. August. 1996.
• Sterry, R.A., Welle, M.L. and Fricke, P.M. (2006). Treatment with gonadotropin-releasing hormone after first timed artificial insemination improves pregnancy in non-cycling lactating dairy cows. Journal of Dairy Science, 89(11): 4237-4245.
• Taponen, J. (2003). Ovarian function in dairy cattle after gonadotropin-releasing hormone treatments during perioestrus. J. Faculty of veterinary medicine, University of Helsinki Hameentie, 57 Helsinki.
• Thatcher, W.W., Meyer, M.D. and Danet-Desnoyers, G. (1995). Maternal recognition of pregnancy. Journal of Reproduction Fertility. Suppl, 49(5): 15-28.
• Thatcher, W.W., Moreira, F., Santos, J.E.P., Mattos, R.C., Lopes, F.L., Pancarci, S.M., et al. (2001). Effects of hormonal treatments on reproductive performance and embryo production. Theriogenology, 55(1): 75-89.
• Walters, D.L., Schams, D. and Schallenberger, E. (1984). Pulsatile secretion of gonadotropins, ovarian steroids and ovarian oxytocin during the luteal phase of the oestrous cycle in the cow. Journal of Reproduction Fertility, 71: 479- 491.
• Yadi, J., Moghaddam, F.M., Khalajzadeh, S. and Solati, A.A. (2011). International Conference on Asia Agriculture and Animal. IPCBEE Vol.13.

Zamiri, M. J. (2005). Reproductive Physiology. 3rd ed., Iran: Haghshenas Publisher, pp: 125-148. [In Persian]