بررسی استفاده از قارچ میکوریزا با مقادیر مختلف فسفر بر عملکرد کمی و کیفی سویا (Glycine max L.) در شرایط آب و هوایی منطقه ساری

فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران

مقاله 5، دوره 13، شماره 1، خرداد 1397، صفحه 43-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

صدیقه علائی بخش^{* 1}؛ مینا احمدی²

¹استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، مازندران، ایران

²کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، مازندران، ایران

چکیده

سویا یکی از دانه‌های روغنی سرشار از پروتئین است که هم اکنون از منابع اصلی روغن خوراکی در جهان به شمار می‌رود. به منظور بررسی استفاده قارچ‌های میکوریز آرباسکولار با مقادیر مختلف فسفر بر عملکرد کمی و کیفی سویا (Glycine max) آزمایش در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک کامل تصادفی با دو عامل، تلقیح قارچ میکوریزا و مقادیر مختلف کود فسفر در سه تکرار صورت پذیرفت. عامل تلقیح در دو سطح شامل، تلقیح با میکوریزا آربوسکولار و بدون تلقیح و عامل کود فسفر در سه سطح صفر، 50، 100 درصد در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس تیمار تلقیح قارچ میکوریزا آربوسکولار بر سویا رقم jk، سبب افزایش وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ، کلروفیل a، کلروفیل b، درصد سبز اولیه، درصد سبز نهایی، وزن خشک گیاهچه، محتوای کلروفیل برگ، شاخص بنیه گیاهچه، وزن تک بوته، عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد پتاسیم بذر نسبت به شاهد افزایش داد. کاربرد مقادیر کود فسفره نشان داد که عدم مصرف کود فسفره، تعداد غلاف در دانه، تعداد دانه در بوته، وزن تک بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد سبز نهایی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، نسبت وزنی ریشه چه به ساقه چه، وزن خشک گیاهچه، شاخص بنیه گیاهچه، ارتفاع گیاه، سطح برگ، کلروفیل a، درصد فسفر، درصد روغن، درصد پروتئین، درصد پتاسیم را نسبت به شاهد کاهش داد. بررسی اثر متقابل کاربرد قارچ میکوریزا و مقادیر کود نشان می‌دهد که تفاوت معنی‌داری در صفات، وزن تک بوته، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد سبز نهایی، طول ساقه چه، وزن خشک گیاهچه، شاخص بنیه گیاهچه، تعداد شاخه در بوته، ارتفاع گیاه، کلروفیل a مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

سویا؛ عملکرد کمی و کیفی؛ فسفر؛ میکوریزا آربوسکولار