مقایسه اثر بخشی درمان گروهی شناختی- رفتاری و درمان گروهی بر پایة پذیرش و تعهد بر کاهش علائم اختلال مصرف مواد در مبتلایان مصرف‌کننده مواد محرک (مت آمفتامین)

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 6، دوره 19، شماره 3 - شماره پیاپی 73، آبان 1397، صفحه 79-89   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2018.544563

نویسندگان

علی رحیمی¹؛ نادره سهرابی^{* 2}؛ آذرمیدخت رضایی²؛ سیروس سروقد²

¹دانشجو دکتری دانشگاه آزاد مرودشت، فارس، ایران.

²استادیار دانشگاه آزاد مرودشت، فارس، ایران.

چکیده

هدف پژوهش، مقایسه اثربخشی درمان گروهی شناختی - رفتاری و درمان گروهی بر پایه پذیرش و تعهد بر کاهش علائم اختلال مصرف مواد در مبتلایان  مصرف‌کننده مواد محرک (مت آمفتامین) بود. این پژوهش از نوع طرح‌های نیمه آزمایش بود. جامعة آماری شامل کلیه مردان مصرف‌کننده مواد محرک (مت آمفتامین) بودند که به مراکز درمانی سرپایی شهر شیراز مراجعه کرده بودند. شرکت‌کنندگان در پژوهش شامل 28 مصرف‌کننده مواد محرک  (مت آمفتامین) به شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند که به‌صورت گمارش تصادفی در 3 گروه شامل: 9 نفر گروه آزمایشی مداخله درمان گروه شناختی رفتاری مدل ماتریکس، 8 نفر گروه آزمایشی مداخله درمان گروهی بر پایه پذیرش و تعهد که در 24 جلسه 45 دقیقه‌ای در 12 هفته (هفته‌ای 2 جلسه) از مداخله‌های درمانی بهره بردند؛ و 12 نفر گروه کنترل که مداخله درمانی دریافت ننمود. ابزار اندازه‌گیری شامل: پرسشنامه سنجش علائم اختلال مصرف مواد (قدردی و همکاران، 1389). در قبل از مداخله، بعد از مداخله و پیگیری سه ماهه توسط سه گروه تکمیل گردید. برای تحلیل نتایج از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد نتایج پژوهش نشان داد بین اثربخشی درمان گروهی شناختی- رفتاری و گروه کنترل، بین اثربخشی درمان گروهی بر پایه پذیرش و تعهد و گروه کنترل و بین اثربخشی درمان گروهی شناختی- رفتاری و درمان گروهی بر پایة پذیرش و تعهد بر کاهش علائم  اختلال مصرف مواد در پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود دارد  (001/0 >p).

کلیدواژه‌ها

درمان گروهی شناختی رفتاری؛ درمان گروهی بر پایه پذیرش و تعهد؛ مبتلایان مصرف‌کننده مواد محرک (مت آمفتامین)

مراجع

ایزدی، ر.، عابدی، م . (1391). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد. تهران: انتشارات جنگل.

حدادی، ر.، رستمی، ر .، رحیمی نزاد، ع .، و اکبری زردخانه، س. (1389). اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری کنترل تکانه بر کاهش تکانش گری، ولع مصرف و شدت اعتیاد در معتادان مصرف‌کننده کراک . فصلنامة اعتیادپژوهی، 4 (10): 51-30.

ریچارد، ه.، سوزان، کراس.، یتبورن، ب . (1394). آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM – 5. جلد اول. ترجمه یحیی سید محمدی. تهران: نشر روان.

صالحی فدردی، ج .، برعرفان، ز.، امین‌یزدی، س. (1389). اثربخشی آموزش کنترل توجه بر کاهش تورش توجه به مواد و بهبود شاخص‌های درمانی معتادان تحت درمان سم‌زدایی. فصلنامة مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11 (2): 56-29.

کشاورزی، ا.، وزیری، ش.، لطفی کاشانی، ف . (1394). تأثیر همراه‌سازی درمان حساس‌سازی پنهان با درمان شناختی رفتاری بر میزان قدرت میل و احتمال مصرف به کراک، فصلنامة دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 16 (3): 33-25.

کیانی، ا .، قاسمی، ن.، پورعباس، ع. (1392). مقایسه اثربخشی روان‌درمانی گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و ذهن آگاهی بر میزان ولع مصرف و تنظیم شناختی هیجان بر مصرف‌کنندگان شیشه. فصلنامة اعتیاد پژوهی، 7 (28): 36 - 27.

مکری، ا. (1394). راهنمای درمان سوءمصرف مواد محرک بر اساس الگوی تغییر یافته ماتریکس. تهران: انتشارات سپیدبرگ.

مکری، ا .،  اختیاری، ح .، عدالتی، ه .، گنجگاهی، ح. (1387). ارتباطات میزان ولع مصرف با ابعاد مختلف شدت اعتیاد در معتادین تزریقی هرویین. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14 (3): 80 - 269.

مؤمنی، ف .،  مشتاق، ن .، پور شهباز، ع . (1389)، اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر کاهش اشتیاق و بهبود نشانه‌های افسردگی و اضطراب در معتادان به مواد افیونی تحت درمان نگهدارنده با متادون. فصلنامة اعتیاد پژوهی، سال 4(11):97-83.

هیز، ا .، ویلسون، ک.، گیفورد، ا .، و بتن، س . (1393). پروتکل درمان پذیرش و تعهد برای افراد سوء مصرف‌کننده مواد، مترجمان: فرهاد اصغری.، سجاد بهرامی.، میلاد خواجه‌پور.، و سعید دباغ قزوینی. تهران: انتشارات پژواک هنر و اندیشه

Aram, P. W., Bailey. G. J. R., Lavin, A., See. R. (2016). Methamphetamine Self Administration Produces Attentional Set-Shifting DeficitsandAlters Prefrontal Cortical Neurophysiology in Rats. Biological Psychiatry. 69, 253– 259.

Badger.J.,Bickel,W,K.,Giordano,L.A.,Jacobs,E.A.,Loewenstein,G.,Marsch,L(2014).Alter ed states. The impact of immediate craving on the valuation of current and Future pioids. Journal of Health Economics, 26:865-876.

Bandura, A. (1999). Social learning theory .cognitive therapy and emotional disorders. New York; International University Press.      

Beck, A. T.,  Rush, A.J., Shaw, B.F. & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York(NY): Guilford.

Blacklege, J. T., & Hayes, S. C. (2014). Emotion Regulation in Acceptance and Commitment Thtapy. Psychotherapy in Practice. 57(2), 243-245.

Carroll, K. M., Farentinos, C., Ball, S. A., Crits-Christoph, P., Libby, B., Morgenstern, J., Obert, J. L., Polcin, D., & Woody, G. E. (2015) . MET meets the real world: design issues and clinical strategies in the Clinical Trials Network. Journal of Substance Abuse Treatment, 23, 73-80.

Carroll,K.M.,Rounsanille,B.J. (therapies research in the addictions.Addiction.102:850- 862.

Cohen, J. B., Greenberg, R., Uri, J., Halpin, M., & Zweben, J. K. (2015). Women with Methamphetamine Dependence: Research on Etiology and Treatment. Journal of Psychoactive Drugs. 4, 347-351.

franken,I.H.A.,Booug,J.,& Van Den Brink,W. (2012).The role of dopamine in human addiction; from reward to motivated attention. European Journal of pharmacology,526,199-206.

 Galanter, M. (2016). Innovations: Alcohol & drug abuse, spirituality in alcoholics anonymous. Psychiatric Services. 57, 307-309.

Hartz,D.T.,Ferdrick-osborne,S.L.,Galloway,G.P. (2012).Craving predicts use during treatment for methamphetamine dependence: A prospective, repeated-measures, within subject analysis. Journal of Drug and Alcohol Dependence.63:269-276.

Hayes, S. C., Bissett R. T, Korn Z, Zettle RD, Rosenfarb IS, Cooper LD, et al (2016). The Impact of Acceptance versus Control Rationales on Pain Tolerance. The Psychological Record. 49(1): 33-47.

Hayes, SC., Levin, M. (2012). Mindfulness and Acceptance for Addictive Behaviors: Applying Contextual CBT to Substance Abuse and Behavioral Addictions. New Harbinger Publications.

Hayes, S. C., & Strosahl, K. D. (2004). A practical guide to Acceptance and Commitment Therapy. New York: Springer-Verlag.

Jualie,A.Tuker,D. (2012).Changing in addictive behavior. New York: The Guilford press

Lee, E. B., An, W., Levin, M. E., & Twohig, M. P. (2015). An initial meta- analysis of Acceptance and Commitment Therapy for treating substance use disorders. Drug and Alcohol Dependence, 155, 1-7.

Livheim, F., Hayes, L., Ghaderi, A., Magnusdottir, T., Högfeldt, A., Rowse, J., ... & Tengström, A. (2015). The effectiveness of acceptance and commitment therapy for adolescent Craving: Swedish and Australian pilot outcomes. Journal of Child and Family Studies, 24(4), 1016-1030.

 Marlatt, G. A. & Gordon, J.R. (2010)Relapse prevention: Maintenance strategies in treatment of addiction behaviors. Newyork: Guilford. .   

McLellan, A.T.; Kushner, H.; Metzger, D.; Peters, R.; Smith, I.; Grissom, G.; Pettinati, H.; & Argeriou, M. (1995).The Fifth edition of the Addiction Severity Index. Substance Abuse Treatment, 9(3), 199-213.

Rawson, R.A.; Gonzales, R.; Greenwell, L.; & Chalk, M. (2011). Process-of-care measures as predictors of client outcome among a methamphetamine-dependent sample at 12- and 36-month follow-ups. Psychoactive Drugs, 44(4), 342-9. DOI: 10.1080/02791072.2012.718-653.

Raabe, Almut., M. Grüsser, Sabine., Wessa,Michèle., Podschus,Jan & Flor,Herta.,(2004). The assessment of craving: psychometric properties, factor structure and a revised version of the Alcohol Craving Questionnaire (ACQ). Society for the Study of  Addiction,100, 227–234.

Ruiz, F. J. (2012). Acceptance and commitment therapy versus traditional cognitive behavioral therapy: A systematic review and meta-analysis of current empirical evidence. International journal of psychology and psychological therapy, 12(3).

Seewer, N. (2015). The effects of adult attachment styles on treatment outcome of methamphetamine

 

abuser. Proquest LLC. 789 east Eisenhower parkway. P.O. Box 1346. Ann Arbor, MI. 3376385. 48106-1346.

Tiffany,S.T. (2009).Cognitive concepts of craving, Alcohol Research and Health,23(3),215-224.

Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 55(6), 1063-1070.

Winslow, B. T., Woorhees, I. K., & Pehl, A. K. (2015). Methamphetamine Abuse. American Academy of Family Physicians.76, 1169-1174.