بررسی سه سطحی توسعه در دولت های رانتیر به مثابه دو دیدگاه در روابط بین الملل

مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی

مقاله 10، دوره 9، شماره 36، آذر 1397، صفحه 223-258   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

بررسی سه سطحی توسعه در دولت­های رانتیر به مثابه دو دیدگاه در روابط بین­الملل
سید امین حبیبی[1]- دیدخت صادقی[2]
تاریخ دریافت:10/2/1397 - تاریخ پذیرش:22/8/1397
 
چکیده:
با ظهور مدرنیته و ازدیاد تقاضای جهانی برای مواد اولیه و خام، دولتهای دارنده منابع عظیم طبیعی، خود را صاحبان قدرت و مکنت و کشورهای دیگر را وابسته اقتصادی میپنداشتند. آنها تمام یا بخش بزرگی از درآمد ملی خود را از فروش منابع داخلی خود بدست می­آوردند. این امر از سویی منجر به عدم رشد و توسعه صنعتی و دور ماندن از اقتصاد تولید محور آنها گردید و از جانبی دیگر به استعمار و استثمار این کشورها توسط کشورهای قدرتمند انجامید. این دولتها در ادبیات سیاسی و اقتصادی دولت­های رانتیر نامید شدند. گرچه عواید هنگفت حاصل از فروش منابع و ذخایر طبیعی موجبات رفاه اقتصادی در این کشورها را فراهم آوردند، لیکن برخی از کشورها نتوانستند با تکیه بر تبادلات با دیگر کشورها به رفاه اقتصادی و توسعه دست یابند و صرفا درآمد حاصل از فروش منابع طبیعی را صرف امور روزمره خود کردند و نتیجتا این امر موجب عدم توسعه آنها گردید. این نوشتار بر آن است تا با کمک آمار و اطلاعات اقتصادی در حوزه توسعه این دوگانگی را بررسی نموده و تبیین نماید که چگونه اقتصاد رانتی در کشورهایی می­تواند موجب عقب ماندگی و عدم توسعه و در کشوری دیگر به عنوان یک عامل رشد و توسعه عمل نماید.
واژگان کلیدی: اقتصاد رانتی، کشورهای توسعه نیافته، منابع طبیعی، دولت رانتیر، توسعه



[1] - دانش آموخته کارشناسی ارشد، روابط بین الملل، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
[e-mail]


[2] - استادیار و عضو هیئت علمی، روابط بین­الملل، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
[e-mail]

کلیدواژه‌ها

اقتصاد رانتی؛ کشورهای توسعه نیافته؛ منابع طبیعی؛ دولت رانتیر؛ توسعه

مراجع