جایگاه غزل و عرفان خواجه حافظ شیرازی در اشعار روسی

عرفان اسلامی

مقاله 18، دوره 15، شماره 55، خرداد 1397، صفحه 13-29   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرضیه یحیی پور^{* 1}؛ جان اله کریمی مطهر²؛ سوتلانا روداکووا³

¹استاد زبان و ادبیات روسی دانشگاه تهران، ایران. E-mail: [e-mail]

²استاد زبان و ادبیات روسی دانشگاه تهران، ایران. E-mail:[e-mail]

³استاد زبان و ادبیات روسی دانشگاه نوسوف ماگنیتاگورسک، ماگنیتاگورسک، روسیه.

چکیده

پژوهش حاضر در پی تبیین علل گرایش شاعران روسی به اشعار خواجه حافظ شیرازی است، و اشاره به عواملی دارد که به شاعران روسی در شناخت مفاهیم اشعار وی کمک کرده­اند و یا در آفرینش آثار شرقی آنها تأثیرگذار بوده­اند، شاعران روسی از میان شاعران مشرق­زمین به حضرت حافظ توجه ویژه­ای داشته­اند و کلام خواجۀ شیراز در جامعه ادبی روسیه از جایگاهی باارزشی برخوردار است، برخی از شاعران روسی مستقیماً در اشعار خود از حافظ نام برده­اند و تعدادی نیز در وصف او و اندیشه­های عرفانی- فلسفی و اخلاقیش شعر سرودند، در مقاله همچنین به «انجمن مریدان حافظ» اشاره می­شود که در سن­پیتربورگ توسط شاعران غزل­سرای روسی ویچیسلاف ایوانف و میخائیل کوزمین تأسیس شد و به خیمۀ حافظ معروف بود، اعضای انجمن مرید حافظ بودند، انجمن به شناخت حافظ و ترویج اندیشه­های عرفانی او کمک شایسته­ای کرده است، نتیجۀ پژوهش حاکی از آن است که شاعران روس در ادوار گوناگون از حافظ نام برده­اند و اندیشه­های عرفانی – فلسفی - اخلاقی و غزلیات آهنگین حافظ در اشعارشان بازتاب یافته است، تأسی شاعران روسی از حافظ و اشعار وی سبب شد تا آنها نیز در اشعار خود واژه­هایی مانند عارف، عندلیب، ساقی، زاهد، خرقه، وجد، دوست، گل­های سرخ شیراز،،،، را به کاربگیرند که به اشعار آنها فضایی کاملاً شرقی و عرفانی داده است،
 

کلیدواژه‌ها

حافظ؛ عرفان؛ ادبیات فارسی؛ شاعران روسی؛ تأثیرپذیری

مراجع