ارتقاء هویت‌شهری از طریق تغییر در منظرشهری با رویکرد افزایش تعاملات‌اجتماعی (مطالعه موردی: گذر امام‌زاده زنجیری شیراز)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 2، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 44، آذر 1397، صفحه 559-575   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

میترا قاسمی¹؛ علیرضا عبداله زاده فرد^{* 2}؛ علی شکور³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، واحد بیضا، دانشگاه آزاد اسلامی، بیضا، ایران

²استادیارگروه شهرسازی، واحد صفاشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، صفاشهر، ایران

³استاد گروه جغرافیا، واحد مرودشت ، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

چکیده

امروزه مبحث هویت و حیات‌اجتماعی از مسائل مهم زندگی‌شهری است. عوامل و عناصر مختلفی می‌توانند در زمینه هویت و مسائل اجتماعی شهروندان اثرگذار باشد که یکی از مهم‌ترین آن‏ها منظرشهری است. در واقع دو مقوله منظر‌شهری و هویت دارای تعاملات متقابلی هستند. هر دو مقوله به نوبه‌ای در دهه‌های گذشته در برنامه‌ها و اقدام‌های متخصصان و متولیان مسائل شهری در ایران مغفول بوده‌اند و کمتر به  آن‏ها توجه شده است.منظرشهری به‌دلیل نقش آن در بروز رفتارهای‌اجتماعی در محیط دارای اهمیت ویژه‌ای است که با فراهم‌آوردن بستری جهت بروز تعاملات ‌اجتماعی شهروندان،تعامل با محیط و تعامل با سایرین،نتایج قابل‌ملاحظه‌ای از جمله هویت و احساس تعلق‌خاطر را به همراه دارد. از این رو مناظر‌شهری به عنوان بستر رخدادها و رفتار‌های اجتماعی توان‌های بالقوه‌ای هستند که فرای تأثیر کالبدی‌شان، تأثیر گسترده آن­ها در بهبود و ارتقاء رفتار و تعاملات‌اجتماعی شهروندان، کیفیت‌محیط زندگی و ارتقاء هویت آنان را نمی‌توان نادیده گرفت.هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیرگذارترین مؤلفه‌های منظر‌شهری از میان مفاهیمی نظیر حس تعلق‌خاطر، خاطره‌انگیزی، جذابیت، زیبایی‌و‌خوانایی، امنیت ‌و ‌آرامش، دسترسی‌ و ‌ارتباط، فعالیت‌و‌کاربری برشکل‌گیری تعاملات ‌اجتماعی و ارتقاء هویت‌شهری درگذر امام‌زاده زنجیری می‌باشد.جهت گردآوری اطلاعات از روش میدانی و کتابخانه‌ای بهره گرفته شده و 370 نفر به‌عنوان حجم نمونه ازطریق فرمول‌کوکران انتخاب و مورد پرسشگری واقع شده‌اند. داده‌های پرسش­نامه‌، با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روش رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شدند. یافته‌های مطالعه حاضر نشان می‌دهد که مؤلفه‌های دسترسی و ارتباط، فعالیت و کاربری تأثیرگذارترین مؤلفه‌های منظرشهری در شکل‌گیری تعاملات‌اجتماعی و ارتقاء هویت‌شهری در گذر امام‌زاده زنجیری بوده است.

کلیدواژه‌ها

هویت‌شهری؛ منظر‌شهری؛ تعاملات‌اجتماعی؛ گذر امام‌زاده‌زنجیری

مراجع

Appleyard, D. (1979). The Environmental as a Social Symbol: within a theory of environmental action and perception. Journal of American planning association, 2 (45), 143-153.

Alexander, k. (2006). Template language. Translation by Reza Karbalaei Nouri. Tehran: enter for Architectural and Urban Research and Research. (In Persian)

Ataie, R., & Pourmohammadi, M.R. (2016). The Impact of Physical Identity of Components and Activity of the Historical Contexts in Creating Social Intractions. Journal Urban Management, 41(14), 229-246. (In Persian)

Atashinbar, M. (2010). The Continuity of Identity in Urban Landscape. Journal Bagh e Nazar, 12 (96), 39-46. (In Persian)

Azizi, M. M., & Motevaseli, M. M. (2012). Stratejik Revision of Urban Services Context of Local Management of Iran, Emphasizing Urban Waste (Case Study: Mashhad Metropolitan). Jornal Urban Management, 30 (10), 91-112. (In Persian)

Behzadfar, M. (2013). Identity of the city (look at the identity of the city of Tehran). Tehran: Publishing City. (The original book was published in 2007). (In Persian)

Behzadfar, M., & Tahmasebi, A. (2013). Recognition and Assissment of influental Element of Social Interaction Strengthening and Improving Citizen Comunication in Urban Open Space, Model City of Sanandaj. Journal Bagh e Nazar, 25 (10), 17-28. (In Persian)

Carmona, M., tiesdell, S., Heath, T., & OC, Taner. (2006). Public Places, UrbanSpaces. Architectural press, Elsevier.

Changizi, N., & Ahmadian, R. (2013). (Case Study: Kerman Market). Journal of Studies on Iranian Islamic City, 11 (3), 53-63. (In Persian)

Ghanbaran, A., & Jafari, M. (2014). Iranian Architecture and Urbanism (Case Study: Darake Neighborhood in Tehran). Journal Iranian Architecture and Urbanism, 7(1). 57-64. (In Persian)

Cheshmehzangi, A. (2015). Urban Identity as a Global Phenomenon: Hybridity and Contextualization of Urban Identiyies in the Social Environment. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 25, 391- 406.

De la Rosa, S., CHoudhery, R.N., Curio, C., Ullman, S., Assif, L., & Bulthoff, H.H. (2014). Visual Categorization of Social Interactions. Journal Visual Cognition, 9-10 (22), 1233-1271.

Dougherty, D. L. (2006). Embodying the city: identity and use in urban public spaces. (Published doctoral dissertation). Virginia Polytechnic Institute and State University, MA.

Golkar, k. (2008). Conceptual Evolution of Urban Visual Environment, from Cosmetic Approach through to Sustainable Approach. Journal Environmental Sciences, 4 (5), 95-114. (In Persian)

Goodarzi soroush, M. M., & Goodarzi soroush, Kh. (2013). Recognition of Identity Concept in Urban Space (Case Study: Bou Ali Boulevard, Hamadan). Journal of Studies on Iranian Islamic City, 11 (3), 101-107. (In Persian)

Habibi, R. (2008). Images and the Meaning Place. Journal Honar ha ye Ziba, 35, 39-50.

Javadi, M., Boudagh, M., & Makani, V. (2016). Introduction to the Identity of the Built Environment by Elements of Location, Space and Body. Journal Urban Landscape, 41(14), 139-160. (In Persian)

Jenkins, R. (2002). Social Identity. Translation by Turan Yar ahmadi. Tehran: esearch and Technology Publishing. (In Persian)

Karimi moshaver, M., Mansouri, A., & Adibi, A.A. (2010). RelationShip between the Urban Landscape and Position of Tall Building the City. Journal Bagh e Nazar, 13 (7), 89-99. (In Persian)

Kashi, H., & Bonyadi, N. (2013). Stating the Model of Identity of Place Sens of Place and Surveying its Constituents (Case Study: Pedestrian Passage of Shahre Ray). Journal Honar ha ye Ziba, 3 (18), 43-52. (In Persian)

Khakzand, M., & Teimurigardeh, S. (2015). Investigating the effect of Ashura rituals on the urban landscape and memories of a citizen's perspective. Journal of Studies on Iranian Islamic City, 19 (5), 55-63. (In Persian)

Khatibi, M.R. (2013). The Effect of Behavioral Pattern for Regenaration of Urban Environment Identity in Urban Desighnd Interventions (Case Study: Entrance Area of Sanandaj). Journal Hoviate Shahr, 13 (7), 63-73. (In Persian)

Lang, J. (2012). Creation of Architectural Theory: The Role of Behavioral Sciences in Environmental Design. Translation by Alireza Ainifer. Tehran: Tehran University Press. (In Persian)

Lynch, K. (2004). The Image of City. Yours Translated by Manouchehr Mazini. Tehran: Tehran University. (In Persian)

Mansouri, A. (2010). What is the Urban View (Historical Review of Conceptual Developments in Urban Landscape in Iran)? Journal Manzar. 9 (2), 30-33. (In Persian)

Maroofi, S., & Ansari, M. (2014). The Effects of Townscapes in the Place Attachment (Case Study: Narmak Area in Tehran). Journal Hoviate Shahr, 18 (8), 39-46. (In Persian)

Mayo, J. (2009). Temporary Landscape. Jurnal of Architectural and Planning Research, 26(2), 125-131.

Naeemi nazmabad, Z., Farajpoor, M., & Amirshaghaghi, M.R. (2015). The Assissment of Social Interaction in Tissues of Older Urban Neighborhoods (Case Study: Darb e noo Neighborhood in Gorgan). Journal Urban Manegement, 38 (14), 133-150. (In Persian)

Nasr, T. (2014). Analysis of the Meaning of Identity in Measuring Paradigm of Analysis of the Regeneration in the Urban Contexts. Journal Hoviate Shahr, 18 (18), 13-26. (In Persian)

Nasr, T., & Majedi, H. (2013). The Significance of Identity in Urban Planning. Journal Armanshahr, 11 (5), 269-277. (In Persian)

Nikpour, A. (2015), Phycial Measurment of the Form of the City Based on Density (Case Study: Amol City). Journal Studies City Planning, 8 (2), 11-34. (In Persian)

Noofel, A.R., Kolbadi, P., & Pourjafar, M.R. (2010). The Study of Effecting Indicators in Urban Identity (Case Study: Jolfa Neighborhood in Esfahan City), Journal Armanshahr, 3 (2), 57-69. (In Persian)

Pakzad, J. (1996). Identity and this with space. Journal soffe, 22, 21(6), 100-107. (In Persian)

Pardaraz Consulting Engineers. (2010). Revision of Shiraz detail plan, first edition, Shiraz

Parkinson, J. (2001). Democracy, Architecture and Public Space. Translation by Sahar Ghasemian. Journal Architecture of Iran, No. 29-30. (In Persian)

Rahimi, L., & Pirbabaei, M.T. (2014). The Roll of Perceptual and Spatial Organization of Street in Security Feeling of Pedestrains (Case Study: Tabriz City). Journal Hoviate Shahr, 16 (7), 71-80. (In Persian)

Relph, E. (2010). Place and Placelessness. Translation by Mohammad Reza Navasan Mohammadi, Kazem Mandgari, Zahir Mottaki. Tehran: Arman Shahr. (In Persian)

Rezazadeh, R., Heidari, B., & SamieYousefi, M. (2010). The role and function of urban dentity in promoting the identity of citizens and their attendance. Journal Shams, 71 (8), 42-52.(In Persian)

Rocque, M., Posick, Ch., & Paternoster, R. (2016). Identities through Time: An Exploration of Identity Change as a Cause of Desistance. Journal Justice Quarterly, 1 (33), 45-72.

Sayyafzadeh, A.R., Mirehiy, M., & Nodehfarahani, M. (2013). The Role of Landscape uality in Creating Social Life and Identity of Citizens (Case Study: Navab Highway). Journal of Studies on Iranian Islamic City, 11(3), 29-39. (In Persian)

Scheer B.C. & Preiser. W. (1994). Design Review; Challenging Urban Aesthetic Control. New York; Chapman and Hall.

Shojaee, D., & Partovi, P. (2015). Analysis of Factors Affecting the Cremation and Promotion of Sociability in Public Spaces in Different Scales of Tehran City (Case Study: Two Neighborhoods and an Area in District 7 Tehran). Journal Bagh e Nazar, 34(12), 93-108.

Steele, F. (1981). The Sense of Place. Boston, CBI Publishing Company.

Torabi, M. (2012). Neighborhood design based on the impact of the physical characteristics of open space on increasing social interaction. Unpublished Thesis, Shahid Rajaee Tarbiat Modares University. Faculty of Architecture and Urban Engineering, Architectural Engineering. (In Persian)

Vahdat, S., Sajjadzadeh, H., & Kharimimoshaver, M. (2015). Conceptualizing the Factors Affecting of Streetscape to Promote the Legibility of Urban Spaces (Case Study: Hamedan Inner City streets). Journal of Urban Studies, 15 (4), 17-35. (In Persian)

Zarghami, e., & Aminian, m. (2012). Urban Landscape and Identity (Case Study: Pakdasht City). Journal of Studies on Iranian Islamic City, 9 (3), 42-52. (In Persian)