اثرات زیر کشنده اسانس رازیانه و پونه روی پارامترهای زیستی زنجرک خرما Ommatissus lybicus

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

مقاله 7، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 22، خرداد 1397، صفحه 83-96   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

آزیتا دهقان¹؛ آرزو پاینده^{* 2}

¹گروه کشاورزی، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم

چکیده

مدیریت تلیقی آفات (IPM) یک رویکرد اکوسیستم برای تولید و حفاظت از محصول است که ترکیبی از استراتژی‌ها و شیوه‌های مختلف مدیریت برای تولید محصولات سالم و به حداقل رساندن استفاده از آفت‌کش‌ها می‌باشد. اسانس ها و عصاره‌ها در کشورهای در حال توسعه برای اهداف متعددی از جمله مدیریت حشرات آفت کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مطالعه تأثیرات انفرادی و هم‌افزایی اسانس و عصاره‌ی متانولی Mentha pulegium را روی بالغین Ommatissus lybicus بررسی شد. مقادیر LC₅₀ و LD₅₀ برای M. pulegium به‌ترتیب 68/9 میکرولیتر بر لیتر هوا و 97/36 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر می‌باشند. برای ارزیابی اثرات زیرکشندگی، سن‌های بالغ در معرض اسانس (LC₂₅)، عصاره متانولی (LD₂₅) و ترکیب‌شان، و مرگ‌ومیر مراحل نابالغ و پارامترهای جدول زندگی O. lybicus زنده‌مانده مطالعه شد. بالاترین درصد مرگ‌ومیر تخم و پوره 33/27 درصد و 60/37 درصد بود که بعد از در معرض قرارگیری با LC₂₅ اسانس M. pulegium مشاهده شد. تمامی تیمارها به‌طور معنی‌داری R₀، r_m، λ و GRR را کاهش دادند، درحالی‌که T برای O. lybicus افزایش یافت و زمان رشدونمو از تخم تا بلوغ طولانی‌تر شد. در مقایسه با تیمار عصاره، آماره‌های R₀ و r_m در حشرات در معرض با هردوی اسانس و عصاره‌ی M. pulegium کاهش بیشتری داشت، هرچند، وقتی با تیمار اسانس مقایسه شد تفاوت آماری معنی‌داری یافت نشد. مطابق با این نتایج، هردوی اسانس و عصاره‌ی متانولی تست شده پتانسیل کاربرد برای مدیریت تلفیقی O. lybicus را دارند.

کلیدواژه‌ها

Mentha pulegium؛ تأثیر انفرادی؛ تأثیر ترکیبی؛ آماره‌های جدول زندگی؛ Ommatissus lybicus

مراجع