جنگ در نظریه‌های هژمونیک روابط بین‌المللی: بازخوانی جنگ اشغال عراق از منظر رفتار هژمون

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 3، دوره 5، شماره 17، آذر 1397، صفحه 29-50   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

امین روان بد^*

گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران

چکیده

کشف علل جنگ در راستای درک بهتر و در صورت امکان جلوگیری از وقوع آن، یکی از عوامل پیش‌برنده دانش روابط بین‌المللی است. رفتار هژمون و دولت‌خواهان هژمونی، دستمایه اصلی نظریه‌های هژمونیک روابط بین‌المللی برای درک بهتر جنگ‌های هژمونیک، به ویژه جنگ‌هایی که میان هژمون مسلط و دولت چالشگر خواستار هژمونی است. در این راستا، هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی و نقد نظریات هژمونیک روابط بین‌المللی پیرامون جنگ عراق در سال 2003 برمبنای رفتار هژمون یا دولت‌خواهان هژمونی با تأکید بر تأثیر رفتار ایالات متحده در جایگاه هژمون است. روش پژوهش مطالعه کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، هژمون جهانی و به طور خاص آمریکا، به دلیل فقدان گروه مرجعی از هژمون‌ها که پذیرش منزلت هژمون در آن به صورت کامل، متقابل و مسالمت‌‌آمیز صورت پذیرد، دو گزینه پیش رو دارد: نخست اینکه هژمون برای اعمال بیشترین میزان نفوذ، اقتدار و رهبری می‌تواند از طریق اقدامات مسالمت‌آمیز مانند ترویج هنجارهای جدید و اعمال رهبری مشروع مبتنی بر معیارهای پذیرفته‌شده از سوی دیگران عمل کند، یا در مسیری بسیار متفاوت به روش سنتی پیروزی در یک جنگ بزرگ یا توسل به زور در ابعاد محدود روی آورد. هرگاه وزن گزینه توسل به زور در سیاستگذاری‌های هژمون بیشتر شود، شرایط احتمالی منجر به جنگ با احتمال بالاتری پدید خواهند آمد.

کلیدواژه‌ها

ایالات متحده؛ ایران؛ عراق؛ هژمون؛ هژمونیک

مراجع

1.    ایکن بری، جان جی (1382). سودای بلندپروازانه آمریکا. ترجمه امین روان‌بد و حمید مرادخواه، راهبرد، 28، 102-76.
2.    موسوی شفایی، مسعود (1388). نومحافظه‌کاری و هژمونی آمریکا (تحول هژمونی آمریکا در عصر نومحافظه‌کاران). روابط خارجی، 1(2)، 119-152.
3.    Beyer, C. (2009). Hegemony, equilibrium and counterpower: A synthetic approach. International Relations, 23(3), 411–427.
4.    Blainey, G. (1988). The causes of war. London: Macmillan.
5.    Bremer, S., Cannizzo, C., Kegley, C. W., & Ray, J. (1975). The scientific study of war. New York: Learning Resources in International Studies.
6.    Bull, H. (1977). The anarchical society: A study of order in world politics. New York: Columbia University Press.
7.    Chapman, J. (2004). The real reasons bush went to war. The Guardian, 28 July.
8.    Clarke, R. (2004). Against all enemies: Inside America’s war on terror. New York: Free Press.
9.    Conversations in International Relations: Interview with John J. Mearsheimer. International Relations, 20(1), 105–123.
10.    Doyle, M. W. (1986). Empires. New York: Cornell University Press.
11.    Gilpin, R. (1981). War and change in world politics. Cambridge: Cambridge University Press.
12.    Gilpin, R. (1987). The political economy of international relations. Princeton: Princeton University press.
13.    Gilpin, R. (1988). The theory of hegemonic war. Journal of Interdisciplinary History, 18(4), 591-613.
14.    Goss, Porter and Jane Harman to George Tenet (2003). U.S. House of Representatives Permanent Select Committee on Intelligence, 3–6, September 25 available at http://www.jar2.com/2/Intel/CIA/Tenet
15.    Grier, P. (2002). Is it all about oil? , Christian Science Monitor, 16 October.
16.    Ignatius, D. (2002). War and oil. Washington Post, 18 October.
17.    Ikenberry, G. J. (2001). Getting Hegemony Right. The National Interest. Spring, 17-24.
18.    Judis, B. J. (2003). Why Iraq?. The American Prospect, March.
19.    Kagan, R. (2003). Of paradise and power: America and Europe in the new world order. New York: Knopf.
20.    Kagan, R., & Kristol, W. (1996). Toward a Neo-reaganite foreign policy. Foreign Affairs,74(4), 18-35.
21.    Keohane, R. (1984). After Hegemony. Princeton: Princeton University Press.
22.    Lebow, R. N. (2010). Why nations fight: Past and future motives for war. Cambridge: Cambridge University Press.
23.    Levy, J. S. (1985). Theories of general war. World Politics, 37(3), 344–375.
24.    Levy, J. S., & Thompson, W. R. (2010). Causes of war. West Sussex: John Wiley and Sons.
25.    Mearsheimer, J. J. (2001). The tragedy of great power politics. New York: W.W. Norton.
26.    Modelski, G., & Thompson W. R. (1989). Long cycles and global wars. In Handbook of War Studies (M.I. Midlarsky, ed.), 23–54. Boston, MA: Unwin Hyman.
27.    Organski, A. F. K., & Kugler, J. (1980). The war ledger. Chicago: University of Chicago Press.
28.    Perle, R. (2001). Should Iraq be next? San Diego Union-Tribune, 16 December http://www.aei.org/publications/pubID.13478,filter.all/pub_detail.asp
29.    Pollack, K. (2002) Threatening storm: The case for invading Iraq. New York: Random House.
30.    Ricks, T. E. (2006). Fiasco: The American military adventure. New York: The Penguin Press.
31.    Small, M., & Singer, J. D. (1970). Patterns in international warfare, 1816-1960. The Annals of the American Academy of Political and Social Sciences, 391(1), 145-155.
32.    Suganami, H. (2002). Explaining war: Some critical observations. International Relations, 16(3), 307-326.
33.    Stoessinger, J. G. (2011). Why nations go to war. Boston, MA: Wadsworth.
34.    Vasquez, J. A. (2009). The war puzzle revisited. Cambridge: Cambridge University Press.
35.    Wedgewood, R. (2002). Strike at saddam now. National Law Review.
36.    Wilkinson, D. (1999). Unipolarity without hegemony. International Studies Review, 1(2), 141-172.
37.    Woodward, B. (2002). Bush at war. London: Simon & Shuster.
38.    Wright, R., & McManus, D. (2001). Bush camp split on anti-terror policy. Los Angeles Times, 21 September. 9/11 Commission Report, pp. 61, 161, 334–5 available at: https://www.9-11commission.gov/report/911Report.pdf.