بررسی توزیع عمودی سطح برگ، عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به دانه در هیبرید‌های ذرت دانه‌ای (.Zea mays L)

زراعت و اصلاح نباتات

مقاله 3، دوره 14، شماره 2، شهریور 1397، صفحه 25-38   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مسعود رفیعی^{* 1}؛ محمد امین بهاری²

¹بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

²کارشناس ارشد زراعت، سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، خرم آباد، ایران.

چکیده

به‌منظور بررسی شاخص‌های فیزیولوژیک رشد در هیبرید‌های ذرت دانه‌ای شامل توزیع عمودی سطح برگ و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به دانه، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار با استفاده از 11 هیبرید میان‌رس و دیررس ذرت دانه‌ای در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان در سال 1393 اجرا شد. متوسط تعداد برگ سبز در هیبرید-های مورد بررسی در زمان گلدهی 11 عدد بود. توزیع عمودی سطح برگ‌های ذرت از معادله درجه 3 نمایی پیروی نمود که به صورت زنگوله‌ای شکل با بیشترین تراکم سطح برگ در بخش میانی سایه‌انداز بود. رابطه شاخص سطح برگ تجمعی با ارتفاع گیاه در زمان ظهور گل تاجی بصورت S شکل بود و از یک معادله درجه 3 نمایی پیروی نمود. بیشترین و کمترین شاخص سطح برگ کل (به‌ترتیب 35/3 و 26/2) از هیبرید‌های شماره 4 و 9 به‌دست آمد، در حالی‌که بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به هیبرید‌های شماره 11 و 3 با میانگین 5/8675 و 3/6237 کیلوگرم در هکتار بود. هیچ‌گونه انتقال مجددی در میان هیبرید‌ها مشاهده نشد. همبستگی معنی‌دار و منفی میان انتقال مجدد با شاخص سطح برگ (*54/0-)، عدم وجود همبستگی میان عملکرد دانه با شاخص سطح برگ و عدم انتقال مجدد نشان دهنده سطح بالایی از فتوسنتز جاری در مرحله پرشدن دانه توأم با محدودیت شدید مقصد فیزیولوژیک در هیبرید‌های پیشرفته ذرت دانه‌ای می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

سایه‌انداز؛ تراکم سطح برگ؛ شاخص سطح برگ؛ مقصد فیزیولوژیک

مراجع