بررسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر متغیرهای نهادی و ساختاری در کشورهای منتخب اپک

پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار

مقاله 1، دوره 8، شماره 16، آذر 1396، صفحه 1-13   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آذین‌سادات استادرمضان^{* 1}؛ مریم بذرائی²؛ مجتبی کریمی³

¹کارشناس ارشد توسعۀ اقتصادی و برنامه‌ریزی، ایران

²کارشناس ارشد علوم اقتصادی، ایران،

³دانشجوی دکتری مالی، ایران،

چکیده

در ادبیات اقتصادی جدید، نقش کیفیت نهادها در توسعة اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. نحوة توزیع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و نیز چگونگی جذب و تأثیر آن بر اقتصاد کشورها به‌شدت تحت‌تأثیر کیفیت نهادها و شرایط اقتصادی، سیاسی و موقعیت کشور میزبان است. در مقالة حاضر، پیرامونِ تأثیرگذاری متغیرهای نهادی و ساختاری بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای منتخب عضو اپک، با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته(GMM) پانل پویا، بین سال‌های 1998 تا 2012، بررسی انجام می‌شود. نتایج به‌دست آمده، حاکی از اثر مثبت و معنادار حکمرانی خوب و منابع طبیعی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. همچنین، نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد، منابع طبیعی اثری غالب بر رابطة حکمرانی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دارد؛ به این معنا که به‌دلیل تأثیر منابع طبیعی، حکمرانی خوب در منتخب کشورهای اپک، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را تسهیل نمی‌کند هیچ، بلکه باعث کاهش جذبِ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هم می‌شود.

کلیدواژه‌ها

سرمایه گذاری مستقیم خارجی؛ حکمرانی خوب؛ آزادی اقتصادی؛ منابع طبیعی

مراجع

ذوالقدر، مالک. تابستان 1388. «مبانی نظری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، فصلنامة سیاست، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی 29(2)، 107-89.

شیخ‌الاسلامی، محمدحسین. 1384. مناسبات بین‌المللی تشنج‌آمیز با ایالات متحدة آمریکا و اروپا و عدم جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران(رسالة دکترای، روابط بین‌الملل، دانشگاه تهران).

علیزاده، سعید. 1390. بررسی عوامل نهادی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر نهادهای حاکمیتی. دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

عیسی‌زاده، سعید و احمدزاده، اکبر. 1388. «بررسی عوامل نهادی و عملکرد اقتصادی»، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی ایران 13(40)، 28-1.

میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر. 1383. حکمرانی خوب بنیان توسعه. چاپ اول. تهران: مرکز پژوهش‌های اقتصادی مجلس شورای اسلامی.

وارسته‌نیا، محمد. 1390. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، آزادی اقتصادی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب سازمان همکاری‌های اسلامی. دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

Baltagi, B. H. 2008. Econometric Analysis of Panel Data. Chichester: John Wiley & Sons, Ltd.

Bond, S. 2002. “Dynamic Panel Models: A Guide to Micro Data Methods and Practice”, Institute for Fiscal Studies, Epartment of Economics, UCL, CEMMAP (Centre for Microdata Methods and practice), Working Paper, CWPO9/02. Available online:

http://cemmap.ifs.org.uk/wps/cwp0209.pdf.

Dunning, J. H. 1997. Multinational Enterprises and Global Economy. Wokinkham, Addison-Wesley.

Glauco, Devita & Kevin, Lawler. 2004. “Foreign Direct Investment and Its Determinants, A look to the Past, A View to the Future”, in: Foreign Investment in Developing Countries, by H. S. Kehal, London: Palgrave, Macmillon, Ltd.

Greene, W. H. 2008. Econometric Analysis. sixth edition. New Jersey, Upper Saddle River: Pearson International.

Jones, Jonathan. 2005. Foreign Direct Investment and the Regional Economy. University of Newcasel, uh.

Kehal, S. 2004. Foreign Investment in Development Countries. Austrialia, University of Western Sydny.

Sadeghi Alavicheh, Aliasghar. 2004. The Identifiction of factors Effecting on foreign Investment absorption in iran (from Experts and Government Officials Viewpoints)(MA Thesis), Fredowsi University of Mashhad (in Persian).

UNDP. 1997. “Reconceptualising Governance Discussion”, Paper 2, Management Development and Governance Division.