اندازه‌گیری مقادیر ناچیز 4- کلروفنل در نمونه‌های آب دریا با استفاده از طیف‌نورسنجی پس از استخراج جذبی آن به‌وسیله میله چرخان پوشش‌دار شده با بسپار قالب مولکولی

پژوهش های کاربردی در شیمی

مقاله 15، دوره 12، شماره 3، آذر 1397، صفحه 133-143   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید حسین هاشمی^{* 1}؛ مسعود کیخوائی²؛ فهیمه نجاری³؛ زهرا منفردزاده³

¹استادیار شیمی تجزیه، گروه شیمی دریا، دانشکدة علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران

²استاد شیمی تجزیه، گروه شیمی، دانشکدة علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی دریا، گروه شیمی دریا، دانشکدة علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، ایران

چکیده

در این پژوهش، روش استخراج جذبی با میله چرخان پوشش‌دار شده با یک بسپار قالب مولکولی جدید برای استخراج انتخابی 4- کلروفنل، به‌طور مستقیم از آب دریا، به‌کار رفته است. برای تهیه قالب مولکولی، از بسپار وینیل‌پیریدین و از 4- کلروفنل به‌عنوان مولکول الگو استفاده شد. برای جذب آنالیت‌ها، میله چرخان به‌طور مستقیم در نمونه آب دریا قرار داده و سپس، برای واجذب آنالیت، به ظرف شیشه‌ای محتوی 5/2 میلی‌لیتر استونیتریل منتقل شد. برای تعیین غلظت 4- کلروفنل، این محلول در میکروکووت یک طیف‌نورسنج در برابر محلول شاهد قرارگرفته و در طول موج 292 نانومتر اندازه‌گیری انجام شد. تأثیر عامل‌های متفاوت روی بازده استخراج بررسی و شرایط بهینه به این‌صورت به‌دست آمد: زمان‌های جذب و واجذب 20 دقیقه تعیین شدند، سرعت چرخش همزن 500 دور بر دقیقه بود، pH روی 5/5 تنظیم شد و غلظت NaCl افزوده‌شده به نمونه استانداردها، برابر 35/0 میکروگرم بر لیتر بود. همچنین، فرایند استخراج در دمایC˚ 40 انجام شد. گستره خطی منحنی واسنجی برای 4- کلروفنل 0/1 تا 0/80 میکروگرم بر لیتر به‌دست آمد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص 33/0 میکروگرم بر لیتر با عامل تغلیظ برابر 97 برای این آنالیت به‌دست آمد. این روش با موفقیت برای تجزیه مقادیر اندک 4-کلروفنل در آب خلیج چابهار استفاده و مقادیر آن از 5/1 تا 5/2 میکروگرم بر لیتر در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. تکرارپذیری روش به‌صورت انحراف استاندارد نسبی برای ده بار اندازه‌گیری نمونه حقیقی، بین 69/0 تا 7/5 درصد بود. 

کلیدواژه‌ها

4-کلروفنل؛ قالب مولکولی روی میله؛ طیف‌نورسنجی؛ تجزیه آب دریا؛ خلیج چابهار

مراجع

[1] Jiang, X.; Zhang H.; Chen, X.; Microchimica Acta 175, 341–346, 2011. 

[2] Ou, J.J.; Hu, L.H.; Hu, L.G.; Li, X.; Zou, H.F.; Talanta 69, 1001–1006, 2006. 

[3] Zhou, F.R.; Li, X.J.; Zeng, Z.R.; Analytical Chimica Acta 538, 63–70, 2005.

[4] Faraji, H.; Tehrani, M.S.; Tehrani, S.W.; Journal of Chromatography A 1216, 8569–8574, 2009.

[5] Ghorbanpour, H.; Yadeghari, A.; Khoshmaramc, L.; Farajzadeh, M.A.; Analytical Methods 6, 7733–7743, 2014.

[6] Maand, Y.T.; Cheung, P.C.K.; Journal of Agricultural and Food Chemistry 55, 4222-4228, 2007.

[7] Cacho, J.I.; Campillo, N.; Viñas, P.; Hernández-Córdoba, M.; Talanta 118, 30-36, 2013.

[8] *

 رحمانی، ماشاالله؛ کیخوائی، مسعود؛ نشریه پژوهش‌های کاربردی در شیمی، دوره 7، شماره 4،  25-33، 1392. 

[9] *

 هاشمی، سید حسین؛ کیخوائی مسعود؛ دهواری، رقیه؛ نشریه پژوهش‌های کاربردی در شیمی، دوره 11، شماره 1، 87 -107، 1396. 

[10] Huang, X.; Qiu, N.; Yuan, D.; Journal of Chromatography A 1194, 134-138, 2008.

[11] Faraji, H.; Husain, S.W.; Helalizadeh, M.; Journal of Chromatographic Science 49, 482-487, 2011. 

[12]. Wenna, G.; Wang, Y.; Xu, F.; Guan, Y.; Journal of Chromatography A 1177, 28-35, 2008. 

[13] Khajeh, M.;  Kaykhaii, M.; Mirmoghaddam, M.; Hashemi, H.; International Journal of Environmental Analytical Chemistry 89, 981-992, 2009.

[14] Khajeh, M.; Kaykhaii, M.; Hashemi, H.; Mirmoghaddam, M.; Polymer Science Series B 51, 344-351, 2009.

[15] Khajeh, M.; Bohlooli, M.; Hashemi, H.; Journal of Macromolecular Science, Part A  46, 526-532, 2009.

[16] *

هاشمی، سیّد حسین؛ کیخوائی مسعود؛ میرمقدم، مجید؛ شاکری، محمد؛ نشریه پژوهش‌های کاربردی در شیمی، دوره 10، شماره 2، 17-104، 1395.

[17] Hashemi, S.H.; Kaykhaii, M.; Khajeh, M.; Analytical Letters 48, 1815-1829, 2015.

[18] Hashemi, H.;  Khajeh, M.; Kaykhaii, M.; Analytical Methods 5, 2778-2783, 2013.

[19] Hashemi, S.H.; Kaykhaii, M.; Tabehzar, F.; Journal of the Iranian Chemical Society 12, 1-9, 2015. 

[20] Guo, L.; Lee, H.K.; Journal of Chromatography A 1218, 4299-4306, 2011.

[21] Qi, P.; Wang, J.; Jin, Su, J.F.; Chen, J.; Talanta 81, 1630–1635, 2010.

[22] Chen, Y., Wang, S.;  Zhou, T.; Analytical Letters 31, 1233-1245, 1998. 

[23] Peñalver, A.; Pocurull, E.; Borrull, F.; Marcé, R.M.; Journal of Chromatography A 953, 79-87, 2002.

[24] L. Segovia-Martnez, Y.; Moliner-Martnez, P.; Campns, F.; Journal of Chromatography A 1217, 7926-7950, 2010.