تعالیم و آموزه‌های اخلاقی و دینی در الهی‌نامه عطّار نیشابوری

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 7، دوره 13، شماره 10، تیر 1396، صفحه 125-152   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نسرین بیرانوند^{* 1}؛ فاطمه چنانی^{* 2}

¹دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه پیام‌نور

²دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات‌فارسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک و مدرس دانشگاه پیام‌نور

چکیده

از شگفتی‎های عالم اخلاق و عرفان و معنویت می‏توان به وجود تباری از شاعران و نویسندگان بزرگ یاد کرد که همواره در طول تاریخ و در هر شرایطی معلم اخلاق و انسانیت بوده و هستند و حکایات و اندرزهای آنان نشانه حکمت و معرفت عمیق آنهانسبت به خداوند و انسا‌ن‌ها است. برای شناخت شاعران پرداختن به حال آنان و عناصر زیبایی شعر کافی نیست بلکه پی بردن به عقاید و روحیات آنها کمک بیشتری به شناخت روحیه شاعران می‏کند. بهترین معیار و ملاک بررسی روحیه‏ی شاعران دقت در اشعار آنان است که اصطلاحاً فرزند جان آنان محسوب می‏شود. یکی از این پاکبازان و عارفان شیخ فریدالدین عطّارنیشابوری است. عطّارعلاوهبر جایگاهبلندیکهدر شعرونثروبلاغتسخندارد،نصیحت‌گریبزرگنیزهست. این مقاله که با روش تحلیلی و توصیفی انجام گرفته است بر آن است، برگزیده‏ترین مباحث اخلاقی و تعلیمی را در الهی‎نامه که ناشی از تاثیر افکار و وسعت و عمق نفوذ معنوی اوست و برگرفته از آیات قرآن و احادیث نبوی و روایت‏های ائمه معصومین و عارفان بلند مرتبه است مشخص نماید. و سعی شده تا جایی‌که ممکن است هیچ بیتی که مضمون تعلیمی و اخلاقی دارد نادیده گرفته نشود.

کلیدواژه‌ها

آموزه‌های اخلاقی؛ شعر تعلیمی؛ عطّار نیشابوری؛ الهی‌نامه

مراجع