پژواک ستایش راستی‌گفتار و نکوهش دروغ در نامۀ باستان و متون اوستایی و پهلوی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 5، دوره 13، شماره 11، آبان 1396، صفحه 120-138   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

حسین جلالی^*

استاد یار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد مبارکه

چکیده

نامۀ باستان، آیینۀ تمام نمای فرهنگ، حکمت و اندیشۀ ایرانیان و تجلی­گاه باورها، آداب و رسوم اجتماعی آنان است که آن را می­توان با رویکردهای گوناگون واکاوید.این اثر سترگ مهمترین سند به جای مانده از فرهنگ منظوم ایران باستان است.از آنجا که مآخذ و مبنای نظم نامۀ باستان؛ خداینامه­ها، کارنامه­ها، روایات دینی،اوستا، متون پهلوی و حتی سنگ­نوشته­ها بوده است، یقیناً نظم آن تحت تأثیر آیین­ها، آداب و باورهایی است که دراین کتاب­ها و آبشخورها آمده و این باورها و آیین­ها یا ضمن داستان­ها یا  به طور اشاره در اثر گران­سنگ استاد توس آمده است.در این گفتار به بررسی راستی گفتار و پادافره دروغ، به عنوان یکی از آموزه­های اخلاقی و ارزش­های تعلیمی ایران باستان که به گونه­ای مشترک در نامۀ باستان و اوستا و متون پهلوی آمده، پرداخته شده و بر این نکته تأکید گردیده که نامۀ باستان، پژواک و پالودۀ فرهنگ ایران باستان و استوارترین سند هویت فرهنگی ایرانیان کهن است. مستندات آن، شواهد بسیاری است که در متون دیگرِ پیش از فردوسی و هم عصر او آمده­ است.

کلیدواژه‌ها

راستی‌گفتار؛ نکوهش‌دروغ؛ نامۀ باستان؛ فرهنگ ایران باستان؛ متون پهلوی

مراجع