پیر مراد و شرح او بر ابیات دشوار حافظ

عرفان اسلامی

مقاله 4، دوره 15، شماره 58، بهمن 1397، صفحه 87-109   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمیه ابراهیمی¹؛ اصغر دادبه^{* 2}

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد تمام زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی ، تهران،ایران.

چکیده

کشف‌الرّاز فی حلّ اشعار مشکله حافظ شیراز، تألیف مشفق کرمانشاهی، پیرمرادبیگ (زنده تا سال 1237ق) مشتمل بر شرح ابیاتی از حافظ است که خود از دیوان خواجه برگزیده است. شارح در این شرح با به کارگیری روشی بالنسبه علمی به شرح ابیات دشوار خواجه پرداخته، از یکسونگری‌ها پرهیز کرده، از افسانه‌پردازی‌های معمول شارحان و به تعبیر خود او از «تکلفاّت رکیکه» فاصله گرفته، تا حدی به شمول معنایی شعر حافظ نزدیک شده و در نهایت شرحی به دور از اطناب از ابیات دشوار به دست داده است که در مقایسه با شروح معمول آن روزگار و احیاناً برخی شروح این روزگار می‌توان آن را شرحی بالنسبه علمی و واقع‌گرا خواند.

کلیدواژه‌ها

کشف‌الرّاز؛ شرح ابیات دشوار؛ شمول معنایی؛ روش علمی؛ واقع‌گرایی

مراجع