ارزیابی کاربرد هورمون اسید جیبرلیک در بهبود تلاقی گندم × ذرت در روش حذف کروموزومی

زراعت و اصلاح نباتات

مقاله 2، دوره 14، شماره 3، آذر 1397، صفحه 13-22   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حامد مدیرروستا^{* 1}؛ راحله خادمیان²؛ رضا بزرگی‌پور³؛ علی صارمی راد⁴

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه ژنتیک و به‌نژادی گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی)ره(، قزوین، ایران

²استادیار گروه ژنتیک و به‌نژادی گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی)ره( ، قزوین، ایران

³دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح، تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

⁴دانشجوی دکتری تخصصی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران.

چکیده

گیاهان هاپلوئید از این نظر بسیار مورد توجه می‌باشند که مدت‌زمان رسیدن به لاین‌های خالص را کوتاه‌تر می‌نمایند. مطالعه حاضر به‌منظور ارزیابی تأثیر هورمون اسیدجیبرلیک و نیز تعیین زمان‌های بهینه کاربرد آن بر تولید جنین در روش حذف کروموزومی صورت پذیرفت. از 6 ژنوتیپ F2حاصل از تلاقی‌های گندم نان به‌عنوان والد مادری جهت تولید جنین‌های هاپلوئید گندم استفاده گردید. هورمون اسیدجیبرلیک به‌صورت محلول‌‌پاشی بر روی سنبله‌های گرده‌افشانی شده با گرده ذرت و نیز ساقه‌ها و برگ‌ها استفاده شد.‌‌ زمان‌های کاربرد هورمون اسیدجیبرلیک عبارت از 2 ساعت، 2 روز، 4 روز، 6 روز، 8 روز و 10 روز پس از گرده‌دهی بودند. بالاترین میزان بذر از ژنوتیپ شماره 3 با 09/76 درصد و همچنین اسپری هورمون اسیدجیبرلیک در 2 ساعت پس از گرده‌دهی با 09/85 درصد به دست آمد. بیشترین جنین هاپلوئید از ژنوتیپ شماره 2 با 32/8 درصد و اسپری هورمون اسیدجیبرلیک در 6 روز پس از گرده‌دهی با 99/6 درصد به دست آمد. در بین تیمارهای مورد ارزیابی هیچ‌کدام از آن‌ها بر میزان تولید جنین هاپلوئید افزایش قابل ملاحظه‌ای را نسبت به شاهد نشان نداند. نتایج نشان داد که استفاده از هورمون اسیدجیبرلیک و نیز زمان‌های کاربرد آن در افزایش بذر و اندازه جنین نقش داشت.

کلیدواژه‌ها

گندم؛ ذرت؛ هاپلوئید؛ تلاقی بین‌گونه‌ای؛ تیمار هورمونی

مراجع