اثر تنش غرقابی و دما بر خصوصیات جوانه‌زنی کلزا (Brassica napus L) رقم هایولا 401

تحقیقات بذر

مقاله 3، دوره 4، شماره 12، مهر 1393، صفحه 18-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد خادم‌پیر^{* 1}؛ سراله گالشی²؛ فرشید قادری فر³؛ مهسا مظلوم⁴

¹دانشجوی دکترای دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²استادگروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³دانشیارگروه زراعت دانشگاه علومکشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴دانشجوی کارشناسی‌ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

شرایط غرقابی یکی از مشکلات کشت کلزا در مناطق پر باران می‌باشد، به‌طوری‌که در زمان کاشت در مزارع فاقد زهکشی مناسب، ایجاد می‌گردد، از سوی دیگر با وقوع بارش دمای خاک و محیط کاهش می یابد. این عمل اثرات نامطلوبی بر قدرت بذر و رشد کلزا می‌گذارد. به‌منظور بررسی اثرات طول دوره غرقاب و دما بر قدرت بذر و رشد گیاهچه کلزا آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور اجرا شد. فاکتور اول شامل مدت زمان غرقاب در 5 سطح (0، 24، 48، 72 و 96 ساعت) و فاکتور دوم شامل دما در چهار سطح (10، 15، 20، 25 درجه سانتی‌گراد) بود. بر اساس نتایج این پژوهش اثر متقابل دما و غرقاب بر روی خصوصیات جوانه‌زنی از جمله سرعت جوانه‌زنی، وزن خشک گیاهچه نرمال و زمان تا 10 درصد جوانه‌زنی اثر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد داشت، اما شرایط غرقابی و دماهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر حداکثر جوانه‌زنی بذر‌ها نداشتند. بر اساس نتایج، بهترین تیمار از نظر سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک گیاهچه نرمال  تیمار 15 درجه سانتی‌گراد و 24 ساعت غرقاب بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد غرقاب شدن بذر‌های کلزا به‌مدت زمان کم (براساس نتایج این آزمایش تا 96 ساعت غرقاب) باعث افزایش جوانه‌زنی و بهبود (پرایمینگ) آن می‌شود. از سوی دیگر نتایج این آزمایش نشان داد، در شرایط غرقاب در صورتی که دما کاهش یابد جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کلزا بیشتر از زمانی که دما افزایش می‌یابد کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

تنش غرقاب؛ درصد جوانه‌زنی؛ سرعت جوانه‌زنی؛ کلزا؛ گیاهچه نرمال