تحلیل تناسب توزیع فضایی و مکانیابی مراکز آتش‌نشانی با استفاده از تلفیق مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS))

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 6، دوره 3، شماره 9، خرداد 1393، صفحه 77-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رستم صابری فر^* ؛ مسعود مزرعه

دانشگاه پیام نور

چکیده

ارائه خدمات مورد نیاز جمعیت شهرها، یکی از اساسی‌ترین وظایف متولیان امور شهر به حساب آمده و این امر می‌تواند میزان کارآیی و امنیت مردم را ارتقا بخشد. این در حالی است که با افزایش جمعیت و قیمت اراضی شهری، دستیابی به این هدف هر روز با تنگناهای بیشتری روبرو می‌شود. شهر اهواز با جمعیتی در حدود 1133003 نفر(1390)، از نظر تعداد و پراکندگی واحدهای خدماتی از جمله ایستگاه‌های آتش‌نشانی با مشکلاتی روبرو شده و نگرانی‌های مردم در این ارتباط رو به افزایش نهاده است. هدف اصلی نوشتار حاضر، تحلیل تناسب فضایی جهت مکان‌یابی مراکز آتش نشانی در سطح شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و مبنای روش آن توصیفی - تحلیلی است. اطلاعات و داده‌های مورد نیاز تحقیق از طریق منابع اسنادی و میدانی بدست آمده است. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، مبادرت به تعیین وضعیت مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش نشانی در سطح شهر اهواز شده و در نهایت مکان‌های مناست برای جایگذاری ایستگاه‌های جهت معرفی شده است. به این منظور با استفاده از اطلاعات میدانی و نقشه‌های موجود(نقشه طرح تفضیلی)، اطلاعات رقومی شده و به صورت  Shape file درآمده است. سپس با وزن دهی اطلاعات با استفاده از AHP نقشه تناسب فضایی جهت مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش نشانی شهر اهواز ارائه گردید. نتایج حاصل از تلفیق لایه‌ها، گزینه‌های مورد نظر در پنج دامنه‌ی بسیار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، و خیلی نامناسب قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

تحلیل تناسب فضایی؛ مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش نشانی؛ مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP)؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)؛ شهر اهواز