مقایسه ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی سنبله نقره‌ای (Stachys byzanthina C. Koch.) در دو منطقه رویشی استان مازندران

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 5، دوره 1، شماره 3، مهر 1392، صفحه 44-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

کمیت و کیفیت مواد موثره در گیاهان دارویی اساساً تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار دارد ولی عوامل محیطی محل رویش نیز در این میان می‌تواند تاثیر به سزایی داشته باشد. این تحقیق به‌منظور انجام این تحقیق بر روی گونهStachys byzanthina C. Koch.، در تیرماه 1390 از ارتفاع 1800 متری از سطح دریا از رویشگاه مرتعی سوادکوه و کجور نوشهر واقع در استان مازندران از سه نقطه در هر منطقه، به‌صورت تصادفی سر شاخه‌های گلدار این گیاه در مرحله گلدهی جمع‌آوری شد. نمونه‌ها پس از جمع‌آوری، در سایه خشک شدند. 100 گرم از ماده گیاهی خشک شده هر نمونه، پس از توزین با استفاده از روش تقطیر با آب به مدت 3 ساعت مورد اسانس‌گیری قرار گرفت. سپس شناسایی ترکیبات هر اسانس توسط دستگاه‌های GC و GC/MS انجام شد. نتایج بدست آمده وجود 49 ترکیب را در اسانس گونه Stachys byzanthina C. Koch. در دو منطقه مختلف نشان داد که از این میان ترکیب‌های عمده اسانس در رویشگاه سوادکوه به‌ترتیب، (ایی)- بتا- فارنسن(64/18 درصد)، پی- سیمن (97/14 درصد)، 1-(1،5- دی متیل-4-هگزنیل)-4- متیل- بنزن (60/13 درصد)، ژرماکرن- دی (34/10 درصد)، لوومنول (88/8 دصد)، 6، 10، 14-تری متیل-2- پنتادکانون (17/6 درصد)، سیس- گاما- بیزابولن(74/3 درصد)، بتا-المن (72/3 درصد) و آلفا-کدران (41/3 درصد) بودند. در رویشگاه کجور نوشهر هفت ترکیب عمده اسانس به ترتیب شامل ایزودورن (7/25 درصد)، آلفا-لونگی پینن (37/14 درصد)، جرماکرن-دی (75/6 درصد)، پی-سیمن (45/6 درصد)، 1-(1،5-دی متیل-4- هگزنیل)-4- متیل-بنزن (33/5 درصد)، لوومنول (87/4 درصد) و هگزنیل سیکلوپنتانون (13/3 درصد) بودند.
 

کلیدواژه‌ها

Stachys byzanthina C. Koch؛ ترکیبات شیمیایی اسانس؛ تقطیر با آب؛ سوادکوه؛ کجور نوشهر؛ منطقه رویشی