آت اکولوژی، فنولوژی، اتنوفارماکولوژی، ارزیابی فنل و فلاونویید کل و عملکرد آنتیاکسیدانی عصارههای مختلف سرشاخههای گلدار گیاه Dittrichia graveolens (L.) Greuter. در روشهای مختلف استخراج (رویشگاه بندرگز)

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 8، دوره 2، شماره 2، شهریور 1393، صفحه 69-80   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عایشه خرمالی¹؛ معصومه مازندرانی^{* 2}

¹کارشناس ارشد، گروه زیست شناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

²استادیار، گروه زیست شناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

این تحقیق به منظوربررسی مهمترین نیازهای اکولوژیکی، فنولوژیکی و ارزیابی فنل‌، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی، سرشاخه‌‌های گلدار گیاه معطر و دارویی عطر پاییزی (Dittrichia  graveolens (L.) Greuter) در رویشگاه بندرگز استان گلستان طی بهار تا پاییز 1392 انجام گرفت به همین منظور سرشاخه‌‌های گلدار گیاه در مرداد ماه جمع‌آوری و همزمان مهمترین اطلاعات طب سنتی در مورد گیاه مورد مطالعه از مردم محلی اخذ و ثبت گردید. عصاره گیاه با استفاده از دو حلال متانول و اتانول 80 درصد با استفاده ازدو روش ماسراسیون و التراسونیک، میزان فنل کل و فلاونوئید کل به روش اسپکتوفوتومتری و فعالیت آنتی اکسیدانی نیز با استفاده از روش DPPH اندازه‌گیری و نتایج در سطح 05/0P< ارزیابی شد. نتایج نشان داد گیاه خودروی عطر پاییزی به طول 45 تا 150سانتی‌متر بسیار سازگار به رویشگاه ساحلی بندرگز (14- متر) با اقلیم نیمه مرطوب، بارش سالانه 3/577 میلی‌متر، متوسط حرارت سالانه 7/18 درجه سانتی‌گراد و در خاک‌هایی با بافت سیلت-لومی، اسیدیته 7/7 و هدایت ‌الکتریکی 5/8 درصد می‌روید رشد رویشی گیاه از نیمه اول فروردین آغاز و تا مردادماه ادامه دارد. ظهور گل‌ها از نیمه اول تیرماه‌، میوه‌ها از شهریور و سپس پراکنش دانه‌ها از مهر آغاز و خزان می‌کند. در طب سنتی از سرشاخه‌‌های معطر گیاه به همراه گیاهان درمنه و برازمبل به‌عنوان ضدعفونی کننده، مسکن، ضد التهاب و آنتی‌پاتوژن قوی استفاده می‌شود. نتایج نشان داد که عصاره متانولی گیاه مستخرج از روش اولتراسوند از بیشترین مواد موثره فنلی (mg/g092/0)، فلاونوئید کل (mg/g 045/0) و نیز از عملکرد بهینه آنتی‌اکسیدانی در مهار رادیکال‌های آزاد با میزان (μg/ml‎67IC50=) برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

آت اکولوژی؛ آنتی‌اکسیدانی؛ اتنوفارماکولوژی؛ بندرگز؛ فنل و فلاونوئید کل؛ عطر پاییزی

مراجع

 

1. مظفریان، 1391. رده­بندی گیاهی، جلد دوم. انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ دوم. ص 433-421.
2. قهرمان، 1362. فلور رنگی ایران. موسسه جنگل‌‌ها و مراتع، شماره 255.

 

1. Abu-Dahab, R., and Afifti, A. 2007. Antiproliferative activity of selected medicinal plants of Jordan against a breast adenocarcinoma cell line (MCF7). Scientia Pharmaceutica., 75:121-136.
2. Blanc, P., Bradesi, M.J., Gonçalves, L. Salgueiro, and Casanova, J. 2004. Essential oil of Dittrichia viscosa ssp. viscosa: analysis by 13C-NMR and antimicrobial activity, Flavour Frag. J. 21:324-332.
3. Chang C., Yang M., Wen, H., and Chern, J. 2002. Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods. J. Food Drug Analaysis, 10: 178-182.
4. Cai, Y., Luo, Q., Sun, M. and Corke, H. 2004. Antioxidant activity and phenolic compounds of 112 traditional Chinese medicinal plants associated with anticancer. .Life Sciences, 74: 2157-2184.
5. Elmastas, M., Türkekul, Đ., Öztürk, L., Gülçin, Đ., Isıldak, Ö., and Aboul-Enein, H.Y. 2006. The antioxidant activity of two wild edible mushrooms (Morchella vulgaris and Morchella esculanta). Comb. Chem. High Throughput Screening 6: 443-448.
6. Mahboubi, M., Bokaee, S., Dehdashti, H., and Feizabadi, M.M. 2012. Antimicrobial activity of Mentha piperitae, Zhumeria majdae, Ziziphora tenuior oils on ESBLs producing isolates of Klebsiella pneumoniae, Biharean Biologist. 6(1):5–9.
7. Mazandarani, Zarghami Moghadam, Zolfaghari, M.R., and Ghaemi, E. 2012a. Effect of solvent type on TP and TF content and antioxidant activity in Onosma dichroanthum  Boiss. in Golestan province, North of Iran. Journal of  Medicinal plant research, 6(28): 4481-4488.

10. McDonald, S., Prenzler, P.D., Autolovich, M., and Robards, K. 2001. Phenolic content and antioxidant activity of olive extracts. Food Chemistry, 73:73-84.

11. Guinoiseau, E., et al. 2010. Cellular effects induced by Inula graveolens and Santolina Corsica essential oils on Staphylococcus aureus. Eur. J. Clin. Microbiol. Infect Dis. 29(7):873-9.

12. Giamperi, L., Bucchini, A., Cara, P., Fraternale, D., Ricci, D., Genovese, S., Curini, M., and Epifano, F. 2009. “Composition and antioxidant activity of Nepeta foliosa essential oil from Sardinia (Italy)”. Chemistry of Natural Compounds 45: 554–556.

13. Huda-Faujan N., Noriham A., Norrakiah A.S., and Babji A.S. 2009. Antioxidant activity of plants methanolic extracts containing phenolic compounds. Afr. J. Biotechnol., 8: 484-489.

14. Stojanović-Radić Z., Nešić M., Čomić L. and Radulović N. 2010. Antimicrobial activity and cytotoxicity of commercial rosemary essential oil (Rosmarinus officinalis L.), Biologica Nyssana, 1: 83-88.

15. Sun, T., Powers, J.R. and Tang, J. 2007. Evaluation of the antioxidant activity of Asparagus, broccoli and their juices. Food Chemistry, 105: 101-106.

16. Zarghami Moghaddam P., Zolfaghari M.R., Ghaemi E.A., Mazandarani M., Mansourian A.R., and Taheri S.A. 2011. Negative performance of root extract of Onosma dichroanthum boiss. on the burn wound healing in an animal model. Arch. Clin. Microbial., 2(5):3823/238.

17. Jamshidi, M., Ahmadiashtiani, H., Rezazadeh, Sh., Fathizad, F., Mazandarani, M., and Khaki, A. 2010. Study on Phenolics and Antioxidant Activity of some Selected Plant of Mazandaran Province. J. Med. Plants, 9:177-183.

18. Unal, E., Mavi, A., Kara, A.A., Cakir, A., Şengül, M. and Yildirim, A. 2008. Antimicrobial and antioxidant activities of some plants used as remedies in Turkish traditional medicine. Pharmaceutical Biology, 46(3): 207-224.

19. WHO report, 2003. Global tuberculosis control: surveillance, planning, financing Geneva, Switzerland, (WHO/CDS/TB/ 2003.316).

20. Zarghami Moghaddam, P., Mazandarani, M., Zolfaghari, M.R., and Ghaemi, E. 2012. Anti bacterial and antioxidant activity in root extract of Onosma dichloroanthum Boiss. in North of Iran. African Journal of Microbiology research. 6(8): 1776-1781.