مقایسه اثر ضد باکتریایی عصاره اتانولی برگ گیاه Mentha longifolia (L.) Hud. در رویشگاههای مختلف شمال ایران

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 8، دوره 2، شماره 3، آذر 1393، صفحه 57-67   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

پریسا تربتی نژاد¹؛ سیده معصومه میرتقی¹؛ فصیحه لیوانی²؛ هانیه باقری^{* 3}

¹کارشناس علوم آزمایشگاهی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران

²کارشناس ارشد علوم گیاهی، واحد گرگان ، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

³کارشناس ارشد میکروبیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران

چکیده

عفونت‌های ادراری و مقاومت آنتی بیوتیکی در دنیا رو به افزایش است. در این میان نقش فرآورده‌های گیاهی به واسطه داشتن طیف وسیعی از ترکیبات زیستی فعال و طبیعی بسیار با اهمیت است. پونه کوهی (Mentha longifolia (L.) Hud.) یکی از گیاهان دارویی معطر است که در طب سنتی برای درمان عفونت‌های مجاری ادرار استفاده می‌شود. در این تحقیق اثرات ضدباکتریایی غلظت‌های مختلف عصاره اتانولی برگ‌های پونه کوهی جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های زیارت (استان گلستان)، آلاشت و ییلاق دو هزار (استان مازندران) با دو روش انتشار دیسک و چاهک، علیه چهار باکتری مولد عفونت مجاری ادراری (اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس) مورد مطالعه قرار گرفت، تا رویشگاه بهینه با بهترین اثرا ضد باکتریایی گیاه معرفی گردد. یافته‌ها نشان داد، عصاره اتانولی برگ پونه جمع‌آوری شده از هر سه رویشگاه اثر مهاری خوبی بر رشد باکتری‌های گرم مثبت داشت، اما در رویشگاه‌های آلاشت (1683 متر) و ییلاق دو هزار (117 متر) نسبت به رویشگاه زیارت (915 متر) به‌صورت معنی‌داری نتایج بهتری مشاهده شد (در سطح یک درصد). به‌طوری که در این رویشگاه‌ها، تقریباً 100 درصد سویه‌های استافیلوکوکوس منتخب نسبت به عصاره حساسیت نشان دادند. لذا ضمن تایید استفاده سنتی از پونه کوهی جهت درمان عفونت‌های مجاری ادرار می‌توان بیان داشت هنگام استفاده از یک گیاه دارویی در درمان نوع خاصی از بیماری باید به رویشگاه آن نیز توجه نمود تا بهترین اثر درمانی حاصل شود.

کلیدواژه‌ها

اثر ضد باکتریایی؛ استافیلوکوکوس؛ استان‌های گلستان و مازندران؛ پونه کوهی (Mentha longifolia (L.) Hud.)؛ عصاره اتانولی

مراجع

 

1. Akroum, S., Bendjeddou, D., Satta, D. and Lalaoui, K. 2009. Antibacterial activity and acute toxicity effect of flavonoids extracted from Mentha longifolia. American Journal of Scientific Research, 4(2): 93-96.
2. Al- Bayati, F.A. 2009. Isolation and identification of antimicrobial compound from Mentha longifolia L. leaves grow wild in IraqAnnals of Clinical Microbiology and Antimicrobials, 8: 20-26.
3. Al- Ali, K., Abdelrazik, M., Hemeg, H. and Ozbak, H. 2014. Antibacterial activity of four herbal extracts against Methicillin resistant Staphylococcus aureus strains isolated from patients in Almadinah hospital, Saudi Arabia. International Journal of Academic Scientific Research, 2(2): 27-34.
4. Banerjee, S., Banerjee, R.P. and Pradhan, N.K. 2014. A comparative study on antimicrobial activity of leaf extract of five medicinal plants and commonly used antibiotics. American Journal of Phytomedicine and Clinical Therapeutics, 2(6):788-795.
5. Bonjar, S., 2004. Evaluation of antibacterial properties of some medicinal plants used in Iran. The Journal of Ethnopharmacology, 94: 301-305.
6. Dadi, P.K., Ahmad, M. and Ahmad, Z. 2009. Inhibition of ATPase activity of Escherichiacoli ATP synthase by polyphenols. International Journal of Biological Macromolecules, 45(1): 72-9.
7. Ghaderi, P., Ahmadi, R., Balkanyian, F., Moridikyia, A., Mahdavi, E. and Tavakoli, P. 2014. In-vitro antibacterial activity of bunium persicumand Mentha longifolia against Bacillus subtilis and Staphylococcus aureus.International Conference on Chemical, Agricultural and Medical Sciences, May 2-3, Antalya, Turkey.
8. Habbu, P.V., Mahadevan, K.M., Shastry, R.A. and Manjunatha, H. 2009.  Antimicrobial activity of flavanoid sulphates and other fractions of Argyreia speciosa (Burm.f) Boj.  Indian Journal of Experimental Biology, 47(2): 121-8.
9. Hafedh, H., Fethi, B.A., Mejdi, S., Emira, N. and Amina, B. 2010. Effect of Menthalongifolia L. ssp longifolia essential oil on the morphology of four pathogenic bacteria visualized by atomic force microscopy. African Journal of Microbiology Research, 4(11): 1122-1127.

10. Hajlaoui, H., Snoussi, M., Ben Jannet, H., Mighri, Z. and Bakhrouf, A. 2008. Comparison of chemical composition and antimicrobial activities of Mentha longifolia L. ssp. longifolia essential oil from two Tunisian localities (Gabes and Sidi Bouzid). Annals of Microbiology, 58(3): 103-110.

11. Hamdan, M., Al-Ismail, K. and Al-Delaimy, K. 2007. The antibacterial activity of selected edible plant extracts against Bacillus cereus. Jordan Journal of Agricultural Sciences, 3(2): 148-155.

12. Hohtola, A. 2007. Northern plant as a source of bioactive products. 291-307. In: Taulavuori and Tauravuori (eds) Physiology of Northern Plants under Changing Environment. Res. Signpost, India, 307p.

13. Ivan, M.A. and Oprică, L. 2013. Study of polyphenols and flavonoids contents of some halophytes species collected from Dobrogea region. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, Series II, 6(2): 121-128.

14. Jaakola, L. and Hohtola, A. 2010. Effect of alatitude on flavonoid biosynthesis in plants. Plant Cell and Environment, 33: 1239-1247.

15. Jaakola, L., Maatta-Riihinen, K.R., Karenlampi, S. and Hohtola, A. 2004. Activation of flavonoid biosynthesis by solar radiation in bilberry (Vaccinium myrtillus L.) leaves. Planta, 218(5): 721-728.

16. Khanam, Z., Wen, C.S. and Ul Haq Bhat, I. 2014. Phytochemical screening and antimicrobial activity of root and stem extracts of wildEurycoma longifoliaJack (Tongkat Ali). Journal of King Saud University – Science, (In Press), http://dx.doi.org/10.1016/j.jksus.2014.04.006

17. Khosravi, A. and Malecan, M. 2004. Effects of Lavandula stoechas extracts on Staphylococcusaureus and other gram negative bacteria. The Journal of Qazvin University of Medical Sciences, 29: 3-9. (In Persian)

18. Khosravinia, S., Ziaratnia, S.M., Bagheri, A. and Marashi, S.H. 2013. Investigation of antibacterial effects of cell suspension culture and comparison by essential oils and seed extract in Bunium persicum.  Journal of Research and Innovation in Food Science and Technology, 2(1): 79-92. (In Persian)

19. Kiaei, E., Mazandarani, M. and Ghaemi, E. 2010. Antibacterial activity of 7 species of medicinal plants on bacteria isolated from UTI patients in Golestan province. Journal of Medicinal Plants, 9(34): 74-83. (Persian)

20. Livani, F. 2014. Total phenol and anthocyanin variation in different parts of Prunus spinosa L. and Mespilus germanica L. in Golestan province. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 1(4): 79-88.

21. Mashhadian, N.V. and Rakhshandeh, H. 2005. Antibacterial and antifungal effects of Nigella sativa exteracts against S. aureus,
P. aeroginosa. Pakestan Medical Sciences Journal, 21(1): 47-52.

22. Mazandarani, M., Ghaemi, E.A. and Ghaffari, F. 2009. Antibacterial survey of different extracts of Peganum harmala L. different parts in North East of Golestan province (Inche Borun). Journal of Plant Science Researches, 4(3):27-38. (In Persian)

23. Mazandarani, M., Yassaghi, S., Rezaei, M.B. and Ghaemi, E.A. 2007. Ethnobotany and anti bacterial activity from essential oil of two endemic Hypericum species in North of Iran. Asian Journal of Plant Sciences, 6(2): 354-358.

24. Modarresi Chahardehi, A., Ibrahim, D., Fariza Sulaiman, S. and Aboulhassani, F. 2012. Determination of antimicrobial activity of various extracts of stinging nettle (Urtica dioica). Journal of Medicinal Plants, 2(42): 98-104. (In Persian)

25. Molaabaszadeh, H., Hajisheikhzadeh, B., Mollazadeh, M., Eslami, K. and Mohammadzadeh Gheshlaghi, N. 2013. The study of sensibility and antimicrobial resistance in Escherichia coli isolated from urinary tract infection in Tabriz city. Journal of Fasa University of Medical Sciences, 3(2): 149-154. (In Persian)

26. Navarro, J.M., Flores, P., Garrido, C. and Martinez, V. 2006. Changes in the contents of antioxidant compounds in pepper fruits at ripening stages, as affected by salinity. Food Chemistry, 96(1): 66-73.

27. Nikšić, H., Kovač-Bešović, E., Makarević, E. and Durić, K. 2012. Chemical composition, antimicrobial and antioxidant properties of Mentha longifolia (L.) Huds. Essential oil. Journal of Health Sciences, 2(3): 192-200.

28. Oroujalian, F., Kasra Kermanshahi, R., Azizi, M. and Basami, M.R. 2010. Synergistic antibacterial activity of the essential oils from three medicinal plants against some important food-borne pathogens by microdilution method.  Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 2: 133-146. (In Persian)

29. Otles, S. and Yalcin, B. 2012. Phenolic Compounds analysis of root, stalk and leaves of nettle. The Scientific World Journal, 2012: 1-12.

30. Ozkan, A., Yumrutas, O., Saygideger, S.D., Kulak, M. 2011. Evaluation of antioxidant activities and phenolic contents of some edible and medicinal plants from Turkey's flora. Advances in Environmental Biology, 5(2): 231-236.

31. Parida, A., Das, A. and Das. P. 2002. NaCl stress causes changes in photosynthetic pigments, proteins and other metabolic components in the leaves of a true mangrove, Bruguiera parviflora, in hydroponic cultures. The Journal of Plant Biology, 45(1): 38-36.

32. Rajasekaran, C., Kalaivani, T., Jayakumararaj, R., Singh, A., Pusalkar, V.R. and Marimuthu, R. 2009. Studies on the impact of altitudinal gradient on ammonium assimilatory metabolism in Glucine max L. (Fabaceae). Ethnobotanical Leaflets, 13: 301-309.

33. Ramtin, M., Massiha, A., Khoshkholgh-Pahlaviani, M.R.M., Issazadeh, K., Assmar, M. and Zarrabi, S. 2014. In vitro antimicrobial activity of Iris pseudacorus and Urtica dioica. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences, 16(3): 35-39.

34. Razavi, S.M., Zarrini, G. and Molavi, G. 2012. The evaluation of some biological activity of Mentha longifolia (L.) Huds growing wild in Iran. Pharmacologia, 3(10): 535-538.

35. Saeidi, S., Hassanpour, K., Ghamgosha, M., Heiat, M., Taheri, R.A., Mirhosseini, A. and Farnoosh, G. 2014. Antibacterial activity of ethyl acetate and aqueous extracts of Menthalongifolia L. and hydroalcoholic extract of Zataria multiflora Boiss. plants against important human pathogens.Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 4(12): 972-975.

36. Shahverdi, A.R., Ostad, S.N., Khodaee, S., Bitarafan, L., Monsef-Esfahani, H.R., Jamalifar, H., Nikavar, B. and Mohseni, M. 2008. Antimicrobial and cytotoxicity potential of Peganum harmala smoke. Pathlogy Magazine, 4(15): 236-40.

37. Singh, A.K. 2004. The physiology of
salt tolerance in four genotypes of
chickpea during germination. Journal of Agricultural Science and Technology, 6: 87-93.

38. Sonar, B.A., Desai Nivas, M., Gaikwad, D.K. and Chavan, P.D. 2011. Assessment of salinity-induced antioxidative defense system in Colubrina asiatica Brong. Journal of Stress Physiology & Biochemistry, 7(3): 193-200

39. Stanisavljević, D., Đorđević, S., Milenković, M., Lazić, M., Veličković, D., Ranđelović, N. and Zlatković, B. 2014. Antimicrobial and antioxidant activity of the essential oils obtained from Mentha longifolia L. Hudson, dried by three different techniques. Records of Natural Products, 8(1): 61-65.

40. Stanisavljević, D.M., Stojičević, S.S., Đorđević, S.M., Zlatković, B.P., Veličković, D.T., Karabegović, I.T. and Lazić, M.L. 2012. Antioxidant activity, the content of total phenols and flavonoids in the ethanol extracts of Mentha longifolia (L.) Hudson dried by the use of different techniques. Chemical Industry & Chemical Engineering Quarterly, 18(3) 411-420.

41. Unnithan, C.R., Gebreselassie, H., Sushen, U., Reddy, D.N., Woldu, A. and Muuz, M. 2013. Chemical composition and antibacterial activity of essential oil of Mentha longifolia L of Mekole, Ethiopia. Journal of Biological & Scientific Opinion, 1(3): 151-153.

42. Yang, F. and Miao, L.F. 2010. Adaptive responses to progressive drought stress in two poplar species originating from different altitudes. Silva Fennica, 44(1): 23-27.