پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 9,997 |
| تعداد مقالات | 83,560 |
| تعداد مشاهده مقاله | 77,801,173 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,843,832 |
مدل سازی استقرار صنایع قند و شکر در استان های آذربایجان غربی و شرقی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مدلسازی اقتصادی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 8، دوره 3، شماره 7، اردیبهشت 1388، صفحه 155-173 اصل مقاله (198.92 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| در این مقاله به شناسائی عوامل تاثیر گذار بر رفتار استقرار صنایع قند و شکر درشهرستانهای استان آذربایجان غربی و شرقی، رفتار این صنایع در بازه های زمانی مختلف با استفاده از مدل لاجیت و پروبیت مدل سازی شده است. نتایج نشان می دهد متغیر های فاصله (به عنوان شاخص هزینه حمل و نقل ) و میزان سطح زیر کشت چغندر قند، مهمترین عوامل تاثیر گذار بر استقرار این صنایع می باشند و شهرستان های نقده، میاندوآب، اورمیه، خوی و مهاباد اولویت بالایی برای احداث کارخانه قند دارند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مدل سازی؛ لاجیت و پروبیت؛ متغیر فاصله؛ مکانیابی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1ـ مقدمه مکان یابی فعالیت های بنگا ه های اقتصادی به طور خلاصه ، عبارت است از انتخاب محلی برای بنگاه های جدید که هزینه تولید و توزیع کالا یا خدمات برای مشتریان بالقوه به حداقل برسد. عوامل موثر بر مکانیابی صنعتی به دو گروه تقسیم میشود، عوامل طبیعی و عوامل انسانی: الف- عوامل طبیعی (مواد اولیه): عوامل طبیعی از جمله انرژی که شامل: زغال سنگ، آب جاری، انرژی نفت، گاز و انرژی الکتریکی است و همچنین زمین و ... ب- عوامل انسانی (نیروی کار): نیروی کار از دو بعد، اهمیت دارد. کمی (تعداد کارگران) و کیفی (مهارت و تخصص کارگران). از آنجایی که اتخاذ سیاست های استقرار صنایع ، بدون هیچ اطلاعاتی موجب ازبین رفتن و یا کاهش کارایی نظام اقتصادی می گردد مطالعه مکان یابی اهمیت می یابد. به لحاظ تاریخی، مساله مکان یابی فعالیت های اقتصادی به زمان فرما[1] ریاضیدان معروف فرانسوی در اوایل قرن 17 میلادی بر می گردد؛ اما عمر دانش مکان یابی به شکل مدرن به بیش از 100 سال عمر نمی رسد. تا کنون از دیدگاه های گوناگون به مساله مکان یابی توجه شده است که هر کدام گاهی در جهت تکامل دیگری بوده است و از مطالعات صورت گرفته در این زمینه می توان به موارد ذیل اشاره کرد، "مکان گزینی صعنت آهن و فولاد در ایالت متحده آمریکا" (رودگرس، 1952)[2] به تائید ارتباط نزدیک بین صنایع و هزینه حمل و نقل، به استقرار این کارخانجات در نزدیکی محل عرضه زغالسنگ نسبت به سایر ملاحظات تاکیدکرد. "مکانیابی در صنعت کاغذسازی در سوئد" (لیندبرگ، 1951)[3]: مکان یابی را به طریقی با تکنولوژی مرتبط دانسته ."انتخاب مکان صعنتی در سائوپولوی برزیل" (اریک و هانس، 1997)[4] احتمال اثر قوی صرفههای تراکم محل در انتخاب مکان وعدم ارتباط مکان یابی بادستمزد را بیان کردند. "سیاست مکان یابی در کره" باتوجه به محدودیت زمین، بهترین مکان را برای صنایع کوچک مراکز شهر و برای صنایع بزرگ خارج از شهر را توصیه میکند. "مکان یابی صنعتی و نابرابری فضایی در هند" (چاکراوی، لعل، 2005)[5] به تمرکز صنایع خصوصی و عمومی، برای دسترسی به سازمان های معتبری که بتواند هزینه حمل و نقل را کاهش داده و دسترسی به بازار را افزایش دهد و همچنین به تسهیلات محیطی و تنوع اقتصادی، برای کاهش هزینه و در نتیجه بر موقعیت و تراکم صنایع اشاره می کند. " انتخاب نواحی صنعتی استان سمنان " (وزارت صنایع سنگین در سال 1367) اشاره به اقتصادی بودن تمام صنایع به غیر از صنایع برق و الکترونیک در شهرستان سمنان دارد و متغیر دسترسی به آب را مهمترین عامل در انتخاب مکان بهینه کارخانه معرفی می کند."مکان یابی صنعتی در صنایع نساجی" اولین عامل در انتخاب مکان را فاصله و پس از آن صرفه های خارجی را معرفی میکند. "چگونگی استقرار فعالیتهای صنعتی در کشور ایران" این تحقیق در اولویت قرار دادن صنایع سنگین تولیدی که به نوعی با فرآوردهای نفتی در ارتباط هستند را بر دیگر فعالیت های اقتصادی مد نظر قرار داد. از مطالعات انجام گرفته دیگر می توان به قیمت عوامل تولید- فاصله تا محل بازار - فاصله تا محل خرید مواد اولیه – صرفه های محل را به عنوان عوامل موثر بر مکان یابی اشاره کرد. این مطالعه به دنبال مدل سازی استقرار صنایع می باشد که به عنوان نمونه می خواهد به این سوال جواب دهد که چه عواملی در استقرار صنعت قند وشکر در استانهای آذربایجان شرقی و غربی موثرند؟ در پاسخ به سوال فوق از تئوری های مکان یابی و چگونگی استقرارفعالیت های اقتصادی و نیز مطالعات تجربی (هانسن، 2003) [6] انجام شده استفاده می شود، عواملی که بر تعیین مکان بهینه فعالیت های اقتصادی اثر می گذارند واثر هرکدام از این عوامل روی سودآوری فعالیت ارزیابی شده،با استفاده از مدلهای احتمالی و همچنین باتوجه به معیارهای رتبه بندی، مکانهای مناسب و بهینه استقراء مشخص میشود . 2- عوامل موثر بر مکان یابی روشن است که سودآوری یک فعالیت اقتصادی علاوه بر درآمدها و هزینه‌های عوامل تولید، تحت تاثیر" صرفههای خارجی تمرکز" و عوامل بسیاری دیگری است (ماویوس، 1995)[7]. درست مانند معافیت های مالیاتی مختلف، تهیه زمین و حمایت های تکنیکی و مهارتی و سوبسید مالی و ... . صرفههای خارجی هم بعنوان عامل کاهش دهنده هزینه (و در نتیجه افزایش دهنده سود) عمل می‌کنند. از جمله عوامل تمرکز می‌توان وجود زیر ساخت های اصلی از قبیل: مخابرات، آب، بانک، دانشگاههای صنعتی، بازارهای متمرکز، تسهیلات تحقیقاتی و سایر خدمات تخصصی را ذکر کرد (رسند، 2004)[8] . به بیان ساده‌تر دو دسته از عوامل بر سودآوری و احتمال انتخاب مکان های مختلف تاثیر می‌گذارند. یک دسته از عوامل به مساله" دسترسی به مواد اولیه و بازار فروش "مربوط می‌شوند، این عوامل را «عوامل دسترسی» می‌نامند و از طریق فاصله تا محل خرید مواد اولیه (چغندر قند) و فاصله تا محل فروش محصول ، وجود یا عدم بازار مناسب محلی و حجم مواد اولیه موجود در محل سنجیده میشود که می‌توان تاثیر کلی این عوامل را بر سودآوری مناطق مختلف با افزودن تابع ذیل به تابع سود نشان داد. AFi=AFi (Dn , Dm , yc , D) AFi تاثیر «عوامل دسترسی» به سود مکان i ام، Dn فاصله تا محل تامین چغندر قند و Dm فاصله تا محل فروش محصول، yc میزان تولید چغندر قند در مکان مورد نظر و D نشان دهنده وجود یا عدم وجود بازار مناسب محلی است. دسته دوم از عواملی که به صرفههای اقتصادی و جاذبیت های مکانی (محلی) مربوط می‌شوند، میزان دسترسی به امکانات آموزشی، بهداشتی و رفاهی، وضعیت برنامه‌ریزی و کنترل دولت بر اقتصاد در محل و ... . تعداد کارگاه‌های صنعتی موجود در محل که باعث مبادله اطلاعات بین کارخانه‌ها شده و سایر جاذبیت ها محلی از جمله عوامل موثر بر سود آوری مناطق مختلف می‌باشد (لعل، سومیک، چاکراورتی، 2005)[9] ، در حالت کلی این عوامل را «عوامل تمرکز» می‌نامند و تاثیر کلی این عوامل را بر سود آوری مکان خاص با افزودن تابع ذیل به تابع سود می‌توان نشان داد. Ei=Ei (GR) Ei : نشانگر اثر کلی" عوامل تمرکز" و جاذبیت های مکانی بر سود آوری منطقه i ام می‌باشد و تابعی است از تسهیلات امکانات و درجه توسعه یافتگی محل i ام، یعنی متغیر مستقل این تابع . (GR) شاخص برای وجود یا عدم جاذبیت های محلی از لحاظ امکانات رفاهی، آموزشی، بهداشتی و ... است. ـ عوامل موثر بر مکان یابی صنایع قند و شکر سوال اساسی در این مطالعه این است که چه متغیرهایی در مدل نهایی رگرسیون باید گنجانیده شود تا به هدف اساسی این پژوهش که رتبهبندی شهرستانهای استان آذربایجان غربی و شرقی از لحاظ احتمال انتخاب استقرار کارخانه قند است، رسیده شود. لی و یانگ (1997)[10] در مقاله خود متغیرهای لازم برای رتبهبندی مکان ها را برای استقرار فعالیتهای اقتصادی به این شرح بیان میکند، دسترسی به بازار محصول، دسترسی به مواد اولیه و منابع، دسترسی دولتی و اجتماعی، موقعیت های رقابتی، عوامل طبیعی، قراردادهای کارگری، مالیات و سرمایه لازم، حمل و نقل، خدمات مطلوب با توجه به مکانیسم حاکم بر صنعت قند و شکر . به طور کلی متغیرهای موثر بر مکان یابی صنایع قند به سه دسته تقسیم می شود: الف) دسته اول از متغیرها در واقع قیمت عوامل بکار رفته در تولید قند و شکر می‌باشد که به بررسی و تشریح هر کدام از آنها می‌پردازیم.
ـ مواد اولیه و انرژی استراتژی ما در این قسمت در نظر گرفتن تابع هزینه است که نشان می‌دهد که چه هزینه‌ای با محل کارخانه رابطه دارد. اگر عوامل مشخصی به جغرافیایی اقتصادی محل کارخانه مربوط می‌شوند، تاثیر کاهش هزینه را باید داشته باشند. بنابراین کارخانجات احتمالاً محلهایی را که مناسب با این عوامل باشد انتخاب می‌کنند. (لعل، سومیک، چاکراورتی، 2005)[11].
ـ نیروی انسانی و کیفیت آن اگر چه تعداد نیروی کار شاغل در هر فعالیت تولیدی اهمیت زیادی دارد؛ اما کمیت تنها کافی نیست و کیفیت نیروی کار نیز در صنایع و فعالیت های مختلف متفاوت است. مهارت ها، سطح آموزش و تجربیات نیروی کار از عوامل موثر بر میزان و کیفیت تولید می باشند. در مورد نیروی کار، نرخ مزد رایج، وسعت و ستیزه جوی اتحادیه‌ها در منطقه، قدرت تولید و اعتبار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (لی و یانگ ،1997)[12]. استفاده از هزینه دستمزد به عنوان ملاکی برای تغییرات مکانی هزینه نیروی کار، ایراد عدم توجه به بهره‌وری نیروی کار را به همراه دارد؛ اما به هر حال طبق تئوری اقتصاد می‌توان رابطه مستقیمی بین دستمزد و بهره وری تصور کرد. لذا این مشکل نیز قابل برطرف کردن است. این مسأله به راحتی از فرآیند حداکثر کردن سود بدون توجه به مکان قابل استنتاج است:
W : دستمزد نیروی کار : قیمت محصول : تولید نهایی نیروی کار
ـ تأمین مالی تجهیزات و سرمایه سند قرضه، امتیازهای انگیزشی مالیاتی، بیکاری و اجرت خدمت، مالیات بر درآمدها و دارایی محلی (ایالتی) از عوامل موثربر تامین سرمایه و منابع مالی هستند (گالهی، 1996)[13]. ب) دسته دوم از متغیرهای موثر در انتخاب یک مکان برای استقرار کارخانه قند در ارتباط با آنچه که تحت عنوان "عوامل دسترسی" ذکر کردیم مطرح می شوند؛ عوامل دسترسی به دو بخش "دسترسی به مواد اولیه" و "دسترسی به بازار فروش محصول" تقسیم می شود، که هر کدام از آنها از دو جنبه فاصله و حجم اهمیت دارند. در بخش دسترسی به مواد اولیه، هزینه حمل و نقل و روند عرضه مواد اولیه به وسیله منطقه، در بخش دسترسی به بازار فروش، توانایی نفوذ به بازار محلی به وسیله کارخانه و روند فروش بوسیله منطقه و هزینه خدمات بازار موثرند. 8- مدل لاجیت و پروبیت مطالعه ای که توسط هانسن صورت گرفته است، عوامل اقتصادی موثر بر مکان گزینی صنایع را با استفاده از مدل لاجیت و پروبیت از لحاظ تاثیرگذاری بر مکان مورد آزمون قرار گرفته‌اند (هانسن، ویک 1987) هانسن در این مطالعه ضمن ارائه یک تابع مطلوبیت برای فعالیت های تولیدی و کارخانجات فرعی و ... تاثیر عوامل اصلی بر انتخاب مکان فعالیت را مورد بررسی قرار داده است. فرم تئوریک تابع مطلوبیت که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است کاربرد شکل خاص از تابع" کاپ داگلاس" است که طبق نظریات نئوکلاسیک ها به صورت زیر می‌باشد. O=F (x,z)=Axbzc در این رابطه O نشانگر تولید؛ x نهاده‌های متغیر و z نهاده ثابت تولید می‌باشد؛ A و b و C پارامترهای تابع تولید می‌باشند. با استفاده از تابع تولید، می‌توان تابع سود را به صورت مازاد درآمدها بر هزینه‌های متغیر کل به صورت ذیل محاسبه کرد: W=P.AXbZc-g.x در این رابطه P نشان دهنده قیمت واحد محصول و g نشانگر قیمت واحد نهاده متغیر می‌باشد. در این تابع ملاحظه میشود که سود تابع معکوس از هزینه نهاده‌های متغیر است یعنی W= F (gi) در مدل لاجیت چند گانه پذیرفته شده است که احتمال انتخاب راه حل i ام (گزینه i ام)، یعنی Pi از رابطه ذیل تعیین میشود:
در این رابطه vi بخش تعیین شده تابع مطلوبیت برای راه حل یا گزینه i ام می‌باشد. با بکارگیری این مدل و استفاده از تابع سود خواهیم داشت.
مدل لاجیت[14] این مدل در تحقیقات کاربردی بسیار شناخته شده و عمومی است. شکل کلی آن عبارتست از:
و یا :
که در آن ، می باشد، برای سادگی با قرار دادن و حل آن برای رابطه زیر بدست می آید:
جایی که 1nنشانگر لگاریتم بر پایه عدد نپرین و نسبت افراد با در برابر می باشد. مدل لاجیت دارای دو ویژگی قابل ذکر بصورت زیر است: اول- نشان دهنده اثر یک تغییر در x روی احتمال Y=1 باشد، این چنین است:
دوم- اگر منحنی لاجستیک به عنوان یک تابع احتمال تجمعی مد نظر قرار گیرد، چنان که :
آنگاه تابع چکالی احتمال و نمودار این تابع[15] عبارتست از:
که با مشتق گیری از به راحتی بدست می آید. این تابع به عنوان توزیع لاجستیک معروف است.
2-3-4- مدل پرابیت[16] این مدل معمولاً به صورت زیر استخراج می شود. متغیر غیرقابل مشاهده را که به صورت زیر داده شده است، در نظر می‌گیریم :
جایی که مستقلند و متغیر قابل مشاهده بصورت زیر با مرتبط است. اگر اگر آنگاه
جایی که F نشانگر تابع توزیع تجمعی، توزیع استاندارد نرمال است،
از آنجا که می باشد ، می توان نوشت :
جایی که معکوس تابع توزیع تجمعی استاندارد نرمال است ، پارامترهای a و را می توان به وسیله روش حداکثر درست نمایی با به کارگیری تابع لگاریتم درست نمایی برآورد کرد . با جایگزین رابطه زیر بدست می آید :
هر چند که حداکثر کردن L نسبت به a و برآورد انحراف معیارها با کمک ماتریس اطلاعات بغرنج است ؛ اما برنامه های کامپیوتری برای این منظور به راحتی در دسترس می باشد . وقتی که ما برای هر مقدار متفاوت از مشاهدات مکرر روی Y داریم ، مساله برآورد ساده تر می شود .اگر همانند تعریف بالا در نظر گرفته شود ، آنگاه می‌توان نوشت :
و با استفاده از بسط تیلور حول ، رابطه زیر بدست می آید :
جایی که نشانگر جملات با درجه بالاتر از یک می باشد ، که می تواند حذف شود زیرا این جملات وقتی که بزرگ می شود ، خیلی کوچک می شوند . بعلاوه داریم:
جایی که یک تابع چگالی نرمال استاندارد ارزیابی شده در می باشد. بنابراین ، رابطه نمونه – بزرگ زیر بدست می آید :
توجه کنید که :
و نیز
ـ مقایسه مدل های لاجیت و پرابیت[17] وقتی با متغیرهای وابسته دو حالته سر و کار داریم ، به طور طبیعی این سوال پیش می آید که کدامیک از دو مدل غیر خطی را انتخاب کنیم . بهترین جواب به این سوال مبتنی بر پایه های نظری خواهد بود؛ اما روشن است که نظری معروف برای تعیین شکل تابعی دقیق وجود ندارد . با وجود این بسیاری از مولفان ، نکات زیر را می پذیرند : 1- توابع لاجستیک و نرمال تجمعی در محدوده میانی خیلی به هم نزدیکند؛ اما تابع لاجستیک اندکی دیرتر از نرمال تجمعی به گوشه ها می رسد، به شکل زیر توجه فرمایید . بنابراین خیلی مهم نیست که کدام تابع بکار می‌رود، مگر در مواردی که تمرکز دادهها در دنباله ها باشد . 2- تابع لاجستیک یک تقریب نزدیک نرمال تجمعی را ارائه می دهد و کارکردن با آن ساده تر است. البته تشابه نزدیک بین مدلهای لاجیت و پرابیت محدود به متغیرهای وابسته دو حالته است و وقتی که متغیر وابسته چند حالته می شود ، اختلافات عمده ای بین دو مدل وجود دارد . 3 ـ برآورد مدل بعد از تعریف عوامل موثر بر مکان یابی صنایع قند و شکر به مدل نهایی قابل برآورد ذیل می‌رسیم: (1) در این مدل متغیر وابسته یک متغیر مجازی (Dummy Vaviabl) است. برای مکان های دارای کارخانه قند عدد(1) و برای مکان های فاقد کارخانه قند مقدار (0) را اختیار میکند. متغیرهای توضیحی در این مدل سطح زیر کشت (SK)، میزان تولید (MT)، جمعیت بیکار آماده بکار (GB)، فاصله کارخانه تا محل فروش محصول (FFo)، فاصله کارخانه تا محل خرید مواد اولیه (FKH) و کل جمعیت شهرستان (GA) هستند، انتظار می‌رود. به غیر از متغیرهای فاصله (FKH , FFo) بقیه متغیرها با علامت مثبت در مدل ظاهر شوند. بطورخلاصه می‌توان متغیرها و علامات انتظاری آنها را به شکل ذیل خلاصه کرد .
جدول شماره (1) : متغیرهای توضیحی و علامات اختصاری آنها
برآورد مدل پیشنهادی با استفاده از مدل های لاجیت و پروبیت : برآورد مدل لاجیت و پروبیت: مدل اول (2)
در این مدل همان طوری که مورد انتظار بود، ملاحظه میشود. متغیرهای سطح زیر کشت (SK)، میزان تولید (MT)، جمعیت بیکار آماده بکار (GB)، فاصله کارخانه تا محل فروش محصول (FFo) ، فاصله کارخانه تا حمل خرید مواد اولیه (FKH) و کل جمعیت شهرستان (GA) با علامت مورد انتظار ظاهر شدند. در حالی که با توجه به بیشتر بودن احتمال خطای (Prod) تمام متغیرها از 5% نتیجه گرفته میشود که هیچ کدام از نظر آماری معنی دار نیستند. برای رسیدن به مدل قابل قبول، متغیری که احتمال خطایش (Prod) از دیگر متغیرها بیشتر است باید از مدل حذف و دوباره مدل تخمین زده شود.
(3) در مدل پروبیت نیز همانند مدل لاجیت ضرایب متغیرها به صورت مورد انتظار ظاهر شدند و به خاطر بیشتر بودن احتمال خطای همه متغیرها از 05/0 در این مدل هیچ کدام از متغیرها معنی‌دار نیستند. برای رسیدن به مدل مورد قبول، متغیر MT که احتمال خطای (Prod=0/990) بیشتر از دیگر متغیرها را دارد از مدل حذف کرده (دراین صورت احتمال وجود همخطی نیز برطرف می گردد) و مدل را دوباره تخمین می‌زنیم. بدین صورت متغیرها را از لحاظ معنی داری در مدل های تخمین زده شده بررسی و طبق توضیحات بالا به ترتیب عمل می کنیم و بالاخره با حذف متغیرهای GA و GB و FKH و MT از مدل بالا به مدل مناسب ذیل می‌رسیم. مدل لاجیت (4)
هر دو متغیر این مدل به خاطر کمتر بودن احتمال خطایشان از 05/0 معنی‌دار هستند. یعنی سطح زیر کشت (SK) با ضریب مثبت و فاصله کارخانه تا محل فروش محصول (FFo) با ضریب منفی تعیین کننده اصلی محل کارخانه خواهد بود برای تخمین مدل پروبیت مناسب باید کل متغیرهای GA و GB و FKH و MT را از مدل اصلی حذف کرد به مدل ذیل رسید. مدل پروبیت (5)
مدل مناسب پروبیت با دو متغیر معنی‌دار SK و FFo بعد از پنج مرحله تخمین بدست آمده است که همانند مدل مناسب لاجیت این دو متغیر عامل تعیین کننده اصلی مکان کارخانه ظاهر می‌شوند. (لازم به ذکر است باتوجه به معنی دار بودن متغیرها هیچ هم خطی بین آنها وجود ندارد). حال برای مقایسه دو مدل لاجیت و پروبیت و ادامه دادن به بحث نتایج حاصل از مدلهای برآورده شده به صورت جدول (1) نشان داده می شود . مسئله مهم در این برآورد این که است که متغیرهای مهمی چون (MT) میزان تولید چغندر قند، (GB) میزان جمعیت بیکار آماده به کار، (FKH) فاصله کارخانه تا محل خرید چغندر قند و (GB) میزان کل جمعیت شهرستان برخلاف انتظار معنی‌دار نشدند. از آنجا که نتایج مدرج در دو ستون آخر جدول شماره(1 )دارای احتمال خطای کمتر از هستند و نیز ضرایب برآورد شده دارای علامت انتظاری شدند، لذا می‌توان احتمال انتخاب شهرستانهای مختلف را با استفاده از ضرایب فوق‌الذکر محاسبه کرد.[18] با توجه به ضرایب برآورد شد دو متغیر (SK) و (FFo) و اثر تغییر یک درصدی هر کدام به احتمال انتخاب آن شهرستان (برای (SK) برابر 001488/ و (FFo) برابر 03113/) می‌توان گفت اثر هزینه محل محصول بر احتمال انتخاب مکان حدود ده درصد بیشتر از عامل دیگر است، یعنی متغیر هزینه نسبت به دیگر متغیرهای موثر بر مکان گزینی فعالیت های اقتصادی مهمتر و قابل توجه‌تر است.
جدول 2: نتایج برآورد با استفاده از مدلهای لاجیت و پروبیت (متغیر وابسته KA و n=240 )
- اعداد این جدول ضرایب متغیرها را نشان می‌دهند. = اعداد داخل پرانتز احتمال خطا (sig) متغیر را نشان می‌دهند که اگر کمتر از باشند نشان معنی‌دار بودن متغیر و در غیر این صورت بی‌معنی بودن متغیر است. 4- نتیجهگیری و پیشنهادها از آنجا که هدف این مطالعه تنها رتبهبندی مکان ها (شهرستانها) از نظر احتمال انتخاب می‌باشد با استفاده از نتایج حاصل از برآورد مدل پیشنهادی می‌توان این امر را جامه عمل پوشانید. اگر نتایج برآورد مدل فوق را در نظر گرفته و Pi ها را محاسبه کنیم مطابق جدول شماره (2) به رتبهبندی، به ترتیب ده شهر اول با احتمال انتخاب بالا برای سال (75 و 80 و 85 ) دست مییابیم.
جدول 3: رتبهبندی شهرستانها از نظر استقرار صنایع قند و شکر
حال برای پاسخ به سئوال اساسی با توجه جدول شماره (3) و مقایسه رتبه شهرستانها به پنج شهرستان اول با احتمال سودآوری بیشتر، به ترتیب نقده- میاندوآب- ارومیه- خوی- مهاباد که نسبت به شهرستانهای دیگر دارای خصوصیات اشتراکی بیشتر هستند، دست مییابیم. بدین وسیله الگوی بهینه استقرار صنایع قند و شکر در استانهای آذربایجان غربی و شرقی طبق جدول شماره( 4) تنظیم میشود. جدول 4: الگو بهینه استقرار صنایع قند و شکر در استانهای آذربایجانغربی و شرقی
بنابراین در صورت نیاز به احداث کارخانه قند و سرمایه‌گذاری جدید، باید از الگوی بهینه تبعیت شود و هرگونه سرمایه‌گذاری در شهرستانهای مختلف بایستی از شهرستان نقده شروع شود و اگر امکان چنین کاری (از نظر اجتماعی و یا سیاسی و ...) وجود نداشته باشد باید به ترتیب نوبت شهرستان میاندواب و الی آخر باشد. این پژوهش شیوه نسبتاً جدید و کاملی را که در بر گیرنده متغیر های مستقل متعددی می باشد، برای مکان یابی صنعتی پیشنهاد کرده است که می‌تواند در مکانهای مختلف و صنایع دیگر مورد استفاده قرار گیرد و اگر چنانچه منابع و امکانات کافی در اختیار محققین گذاشته شود با این شیوه می‌توان الگوی بهینه استقرار صنایع مختلف و میزان استقرار هر کدام از مناطق را جهت استقرار صنایع خاص تعیین کرد و نیز در برنامه‌ریزی‌های مربوط به توسعه منطقه‌ای و ایجاد قطب های جدید صنعتی می‌توان از طراحی صورت گرفته در این مقاله و نتایج حاصل از آن سود جست. [1]. ferma [2]. Rodgers.a, 1951 [3]. lindberg.o, 1952 [4]. eric.r And Hansen.o 1997 [5]. chakravory.s and vinaylall.s 2005 [6]. Hansen. R, 2003 [7]. Mavius.B.1995 [8]. Resende, M. 2004 [9]. lall.somik.v.and chakravorty, 2005 [10]. Lee.H and yang.j ,1997 [11]. lall.somik.v.and chakravorty, 2005 [12]. Lee.H and yang.j ,1997 [13]. Galhi. F 1996 [14]. Mogaddam. M 2010 [15]. Gramer,J.s (2003,2-18) [16]. Gramer,J.s (2003,2-18) [17]. Eugene D. ) 2002,2-13( [18] - برای محاسبه احتمالات ابتدا را محاسبه کرده و سپس با قرار دادن در رابطه ذیل Pi بدست می‌آید. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
منابع فارسی ـ آمار نامه استان آذربایجانغربی (1379)ص117. ـ اداره کل آمار و اطلاعات (1378): "چهار محصول زراعی صنعتی" (چغندر – پنیه- آفتابگردان- نیشکر) وزارت کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و بودجه ص1-10. ـ دفتر آمار و فناوری اطلاعات (1383): "هزینه تولید محصولات کشاورزی" وزارت جهاد کشاورزی معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی. نشریه شماره 03/83 ص15-27. ـ سالنامه آماری استان آذربایجان شرقی (1384، 1383،1382،1381).ص137-187. ـ سالنامه آماری استان آذربایجانغربی (1384، 1383،1382،1381)ص45-44و ص117. ـ وزارت جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی اداره آمار و خدمات کامپیوتری سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی از سال 1375 الی (1385).
- Anselin, L. (1988( Spatial Econometrics: Methods and Models. Kluwer Academic Publishers.pp:88-92 - Anselin, L., A. Bera, R.JG.M. Florax, and M. Yoon (1996) “Simple Diagnostic Tests for Spatial Dependence.” Regional Science and Urban Economics 26(1) pp: 77-104. - Anselin, L., and S. Hudak (1992) “Spatial Econometrics in Practice: A Review of Software Options.” Regional Science and Urban Economics 22 pp: 36-59. - Blair, J.P. and R. Premus (1987) “Major Factors in Industrial Location: A Review.” Economic Development Quarterly 1(1)pp: 72-85. - Eugene ,D .H (2002)"Probit And logit models "Difference in the Multivariate Rralm , pp:2-13 - Gramer,J.s (2003 ( "The orginis and development of the logit model ,pp:2-18. - Hahn. D. E. (2002) “Probit and lotit models” : Differences in the multivariate realm: pp.2-8. - Hansen. M. (2000) “Logit and probit models” quantitative qualitative data and Econometrics 3 pp.7-8. - Hansen. R. E (1987) “Industrial location policies theyer costly and inefficient in korea” The woeld bank research News, vol 17, pp:5-69. - Mavius. B (1995) “Scale Economies Intra- industry trade and Indusrty Location in the “New trade theory” No. 9514, pp.5-21. -Mogaddam.M(2010)"Determinants of the location choices in suar industry of Iran ISSN:0139-570X,PP.444-445. - Martin .H (2000)" logit And probit models quantitative / qualitative Data Econometrics , pp:9-25 - Lall, somik. V, and chakravorty. S, (2005) “Industrial and spatial Ineyuality” Theory and Evidence From India p.49. - Lee. H, and yang. J, (1997) “An AHP decision model for faciliry location selection pp. 241-254. - Lindberg. O (1951) “Student over papers industriens lokalisering” Almguist and wick cells Bokurycheri- pp-210-217. - Rodgers. A (1952) “Industrial- Amajor Factor in the Location of the steel Industry in the united states” Geographic Review, N.42 pp:50-59 - Vinay. S and chakra vorty (2005) “Industrial location and spatial in equaliml Theory and Evidence From India” review of Development Economics, 9(1), pp.47-65.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,761 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 784 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||