بررسی کمیت و کیفیت اسانس گیاه داروییSalvia hydrangea L. در رویشگاه‌های مختلف استان مازندران

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 2، دوره 3، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 12-24   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمیه رنجبر^{* 1}؛ مهدیه ابراهیمی²؛ محمد اکبرزاده³

¹کارشناس‌ارشد مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه زابل، زابل، ایران

²استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه زابل، زابل، ایران

³کارشناس‌ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ساری، ایران

چکیده

گیاهان دارویی از گذشته تاکنون جایگاه خاصی در درمان بسیاری از بیماری‌ها داشته و نظر به اهمیت اقتصادی و درمانی گیاهان دارویی در صنایع مختلف داروسازی و شناخت ترکیبات متشکله گیاهان، تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. لذا با توجه به استفاده‌های فراوان گیاه مریم گلی تماشایی (Salvia hydrangea) به‌عنوان ضدالتهاب، ضداسپاسم، ضدنفخ و مسکن این تحقیق با هدف شناسایی رویشگاه‌های طبیعی آن گیاه در استان مازندران وسپس بررسی و مقایسه کمیت و کیفیت اسانس آن در رویشگاه‌های مختلف استان انجام گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه از سه رویشگاه جمع‌آوری و سپس اسانس نمونه‌ها با استفاده از روش تقطیر با آب طرح کلونجر استخراج گردید، شناسایی ترکیبات موجود در اسانس به وسیله دستگاه‌های GC و GC/MS و تجزیه و واریانس داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS، مقایسه میانگین تیمارها به روش آزمون دانکن و مقایسه خصوصیات اسانس دو رویشگاه با آزمون T غیرجفتی انجام گرفت. نتایج نشان داد که بازده و درصد ترکیبات مشترک اسانس در دو رویشگاه مختلف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد دارند به‌طوری‌که بیش‌ترین درصد ترکیبات مشترک و بازده اسانس در ارتفاع 2000 متر از منطقه هزارجریب بهشهر بوده‌است و با افزایش ارتفاع بازده اسانس و درصد ترکیبات مشترک اسانس‌ها مثل: کامفور، بتا-پینن، نفتالن، بی‌سیکلوهپتان و یلانگن نیز افزایش داشته ‌است.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ استان مازندران؛ رویشگاه‌های مختلف؛ مریم گلی تماشایی