ارزیابی سطوح توسعه و نابرابری ناحیه‌ای به لحاظ شاخص‌های توسعه (مطالعه‌ی موردی: منطقه اورامانات)

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 5، دوره 4، شماره 13، اردیبهشت 1394، صفحه 65-80   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

چنور محمدی^{* 1}؛ براتعلی خاکپور²؛ طیبه انصاریان¹

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بررسی و شناخت وضعیت مناطق و قابلیت‌ها و کاستی آن در برنامه‌ریزی  منطقه‌ای اهمیت ویژه دارد چرا که آگاهی از نقاط قوت و ضعف موجود به ارائه‌ی طرح‌ها و برنامه‌ریزی مناسب در تمام زمینه‌ها کمک شایانی می‌نماید شناسایی وضعیت موجود شهرستان‌ها از لحاظ توسعه و موقعیت هر یک در مقایسه با دیگری می‌تواند اولین مرحله  در برنامه‌ریزی برای رفع نابرابری و عدم تعادل محسوب شود. هدف از پژوهش حاضر سطح‌بندی توسعه‌یافتگی منطقه اورامانات در استان کرمانشاه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد، که با انتخاب 60 متغیر در قالب شاخص‌های اقتصادی، آموزشی- فرهنگی، بهداشتی – درمانی و زیربنایی که با استفاده از آنتروپی شانون وزن‌دهی و برای ارزیابی سطح توسعه‌یافتگی منطقه اورامانات از مدل ویکور استفاده شده است همچنین از روش ضریب پراکندگی برای نشان دادن اختلاف و نابرابری بین شاخص‌ها و اینکه کدام شاخص بیشترین نابرابری را دارد، نتایج این بررسی نشان می‌دهد بین شهرستان‌ها اختلاف و نابرابری وجود دارد در مجموع شاخص‌ها  ضریب توسعه‌یافتگی از 224/0 تا 834/0 در نوسان است. بر این اساس جایگاه منطقه اورامانات از لحاظ توسعه‌یافتگی در بخش‌های مختلف متفاوت است. دو شهرستان قصرشیرین و صحنه نسبتاً توسعه‌یافته، شهرستان‌های کنگاور، روانسر، پاوه، سنقر در حال توسعه و شهرستان‌های گیلانغرب، جوانرود ، دالاهو، هرسین، کرمانشاه و اسلام‌آباد غرب نسبتاً در حال توسعه، و دو شهرستان ثلاث باباجانی و سرپل‌ذهاب محروم از توسعه هستند. در میان شاخص‌ها شاخص آموزشی- فرهنگی با 578/0 بیشترین اختلاف و نابرابری را دارا می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

توسعه‌یافتگی؛ منطقه اورامانات؛ آنتروپی شانون؛ ویکور؛ ضریب پراکندگی