بررسی و تحلیل شاخص‌های کیفی ارزش‌های پیاده‌مداری مسیرهای عابر پیاده با تأکید بر پیاده راه (نمونه موردی: محور تربیت تبریز)

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 7، دوره 4، شماره 13، اردیبهشت 1394، صفحه 95-112   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سلمان وحدت^* ؛ محمدسعید ایزدی

دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

پیاده راه‌ها از اجزاء اصلی سیستم حمل و نقل به شمار می‌روند که در صورت عملکرد صحیح، تأثیرات مثبتی از لحاظ محیطی، اجتماعی و اقتصادی در فضاهای شهری خواهند گذاشت. میزان پویایی و ایستایی این فضاها و استقبال و عدم استقبال شهروندان تا حدود زیادی به ارزش‌های کیفی و کمی این مکان‌ها بستگی دارد. در این راستا هدف این پژوهش شناخت و بررسی مؤلفه‌های تأثیر گذار در پیاده مداری فضاهای شهری در جهت ارتقای کیفی ارزش‌های کالبدی، اجتماعی و محیطی پیاده راه‌ها و همچنین ارئه راهکارهایی در جهت مناسبت‌سازی و افزایش قابلیت پیاده مداری محیط‌های شهری می‌باشد. بدین منظور روش به کار رفته در این پژوهش بر اساس اهداف تحقیق کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری داده‌ها، روش تحقیق تحلیلی و توصیفی و مقایسه تطبیقی با استفاده از ابزار پرسش‌نامه و مشاهده می‌باشد تا پاسخ مناسبی به سوالات این تحقیق داده شود: 1- مؤلفه‌ها و شاخص‌های ارزیابی پیاده راه‌ها کدامند؟ 2- اولویت معیارها نسبت به مؤلفه‌ها بر اساس دیدگاه متخصصین چگونه است؟ 3- اولویت معیارها و شاخص‌های مؤثر برکیفیت پیاده راه تربیت تبریز، از دیدگاه شهروندان و استفاده کنندگان به چه ترتیبی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد بالاترین اولویت‌ها از دیدگاه متخصصین مربوط به شاخص‌های «حضورپذیری اقشار مختلف اجتماعی»، «گوناگونی واختلاط کاربری‌ها»، «مطلوبیت کیفیات بصری مکان» و «نفوذ پذیری مکان» می‌باشد و همچنین شاخص‌های «نظارت اجتماعی و طبیعی بر فضا»، «خرده فروشی و عملکردهای پیاده مدار»، «مجاورت با عناصر تاریخی»، «عدم وجود موانع حرکتی پیاده» از اولویت و ارجحیت بیشتری نسبت به سایر شاخص‌ها از دیدگاه شهروندان واستفاده کنندگان از فضا داشته است. با تحلیل یافته‌ها و هم راستا کردن اولویت‌های متخصصین و شهروندان می‌توان راهبردها و اولویت‌های رسیدگی جهت ارتقای قابلیت پیاده مداری محور را مشخص کرد و زمینه‌ای مناسب برای تسهیل و تشویق پیاده‌روی در محور را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

مؤلفه‌های پیاده مداری؛ پیاده راه؛ شهروندان؛ عابر پیاده؛ تبریز