مقایسه نقشه واحدهای کاری به روش نقشه سازی واحدهای شکل زمین وروش تحلیل سلسله مراتبی سیستمهای ارضی (مطالعه موردی حوضه آبخیز بهشت آباد استان چهارمحال وبختیاری)

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 8، دوره 4، شماره 13، اردیبهشت 1394، صفحه 113-126   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

امیر گندمکار¹؛ قدیر ولی پور دستنایی^{* 2}

¹دانشگاه آزاد نجف آباد

²دانشگاه آزاد واحد نجف آباد

چکیده

مهمترین عاملی که در فرآیند برنامه‌ریزی برروی محیط طبیعی سرزمین خودنمایی می‌کند عامل زمین می‌باشد. سرزمین مهد کلیه فعالیتهای بشری است.این زمین است که بر آن کشاورزی جان می‌گیرد، صنعت بر پا می‌شود و اعم کنش‌ها و واکنش‌های زیستی و اجتماعی بشری بر روی آن صورت می‌پذیرد. به همین دلیل است که مهمترین و اصلی‌ترین دغدغه ارزیابان سرزمین شناسایی وتشخیص واحدهای همگن و یکنواخت و ارائه برنامه متناسب با این واحدهای سرزمینی است. اصولا یکی از برجسته‌ترین کار ارزیابان محیط زیست در تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌های متنوع سرزمینی نهفته است و رمز اصلی در برنامه‌ریزی آمایش سرزمین عبارتست از یافتن تکرار محدوده‌هایی از سرزمین است که از همسانی و یکنواختی لازم برخوردار باشند. به گفتار آمایشی یافتن یگانهای نقشه‌سازی جهت پی‌ریزی یک برنامه آمایش سرزمین مناسب است. تاکنون روشهای مختلفی جهت رفع این چالش پیشنهاد شده است که اساس تفاوت آنها در نوع پارامترهای انتخابی است.
به طورکلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از نقشه سازی به روش مدل تحلیل سلسله‌مراتبی ارضی نسبت به نقشه‌سازی واحدهای فیزیکی شکل زمین تعداد واحدهای همگن کاری را به میزان یک پنجم تقلیل داده (126 واحد همگن درنقشه سازی براساس واحدهای فیزیکی شکل زمین و24 واحدهمگن در نقشه‌سازی براساس مدل سیستمهای ارضی) و در عوض مساحت واحدهای همگن کاری را جهت انجام برنامه‌ریزیهای محیطی حدود پنج برابر افزایش می‌دهد (میانگین مساحت 3069 هکتار درنقشه سازی براساس واحدهای فیزیکی شکل زمین درمقابل میانگین مساحت 15816 هکتار در نقشه‌سازی براساس مدل سیستمهای ارضی) علاوه برآن درنقشه‌سازی به روش تحلیل سلسله‌مراتبی سیستمهای ارضی هیچگونه ادغام‌شدگی سطوح وجود ندارد در صورتیکه درشیوه نقشه‌سازی واحدهای فیزیکی شکل زمین منجر به ادغام شدگی حدود 15 درصد از سطوح با مساحت کمتر از 5/2 هکتار درسطوح بزرگتر شده است.

کلیدواژه‌ها

واحدهای کاری؛ واحدهای فیزیکی شکل زمین؛ سیستمهای ارضی؛ واحدهای اراضی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی