مطالعه اثر کود بیولوژیک نیتروکسین و تراکم بوته بر عملکرد، اجزاء عملکرد و اسانس گیاه دارویی Pimpinella anisum L. در منطقه فیروزکوه

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 7، دوره 3، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 63-72   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدتقی درزی^{* 1}؛ رضا نادعلی²

¹دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی،واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی ، رودهن، ایران

²کارشناس‌ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی ، رودهن، ایران

چکیده

به منظور مطالعه اثر کود بیولوژیک نیتروکسین و تراکم بوته بر عملکرد، اجزاء عملکرد و اسانس گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال 1390 انجام گرفت. عامل‌ها شامل کود بیولوژیک نیتروکسین شامل سطوح عدم تلقیح، تلقیح با بذر، محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن و تلقیح با بذر + محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن و تراکم بوته شامل سطوح 5/12، 7/16 و 25 بوته در متر مربع بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (2/57 سانتی‌متر)، تعداد چتر در بوته (8/43 چتر)، وزن هزار دانه (23/3 گرم)، عملکرد بیولوژیک (7/7664 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (4/787 کیلوگرم در هکتار)، میزان اسانس در دانه (39/2درصد) و عملکرد اسانس (58/17 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلقیح نیتروکسین با بذر همراه با محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن حاصل گردید. تراکم بوته نیز دارای تأثیر معنی‌داری بر روی صفات مورد بررسی بجز وزن هزار دانه و عملکرد اسانس بود، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته (8/58 سانتی متر)، عملکرد بیولوژیک (3/8308 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (6/861 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 25 بوته در متر مربع و نیز بیشترین تعداد چتر در بوته (7/36 چتر) و میزان اسانس (23/2درصد) در تراکم 5/12 بوته در متر مربع بدست آمد. در مجموع بیشترین عملکرد دانه، میزان اسانس و عملکرد اسانس در تیمار شامل مصرف دو بار کود بیولوژیک نیتروکسین و بیشترین عملکرد دانه در تیمار تراکم 25 بوته در مترمربع حاصل شد.