تأثیر سالیسیلیک اسید در واکنش بذرهای زوال‌یافته گندم به تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی

تحقیقات بذر

مقاله 4، دوره 5، شماره 14، فروردین 1394، صفحه 35-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محبوبه بصیری1¹؛ محسن موسوی‌نیک²؛ آسیه سیاهمرگوئی^{* 3}؛ مریم زارع⁴

¹دانشجوی دکتری زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

²دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

³استادیار، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴دانشجوی کارشناسی‌ارشد اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

چکیده

جوانه‌زنی مرحله‌ای مهم در استقرار گیاهچه است که نقش مهمی در تولید گیاهان زراعی دارد. این مراحل به شدت تحت ‌تأثیر اثرات متقابل کیفیت بذر و تنش‌های محیطی قرار می‌گیرند. این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید در واکنش بذرهای زوال یافته گندم (رقم هامون) در سطوح مختلف شوری در مرحله جوانه‌زنی صورت گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل 2 سطح زوال (صفر و 72 ساعت)، 3 سطح سالیسیلیک اسید (صفر، 01/0 و 1/0 میکرو‌مولار) و 4 سطح شوری (صفر، 50،100 و 150 میلی‌مولار) بودند. نتایج تجزیه آماری داده‌ها نشان داد که با افزایش سطوح شوری، در بذرهای زوال‌یافته سرعت و درصد جوانه‌زنی و همچنین طول ساقه‌چه، طول گیاهچه، وزن تر ریشه‌چه، وزن تر ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه در مقایسه با بذور تیمار نشده کاهش یافت. اما با افزایش سطوح شوری درصد کربوهیدرات و پرولین اندام‌های هوایی گندم افزایش یافت، به‌طوری‌که بیشترین میزان کربوهیدرات و پرولین در تیمار 150 میلی‌مولار شوری حاصل شد. تیمار بذور زوال‌یافته با سالیسیلیک اسید سبب بهبود شرایط تنش در گیاهچه‌های گندم شد. به‌طورکلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که سالیسیلیک اسید می‌تواند تحمل بذور زوال‌یافته گندم به شوری را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

جوانه‌زنی؛ زوال بذر؛ سالیسیلیک اسید؛ شوری