کاربرد مدل کارت‌های امتیازی متوازن (1BSC)در برنامه‌ریزی گردشگری

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 2، دوره 4، شماره 14، شهریور 1394، صفحه 27-40   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ارسطو یاری حصار¹؛ علی مجنونی^{* 1}؛ صغری نیرومند شیشوان²؛ زهرا محمدی¹

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²دانشگاه بناب

چکیده

امروزه یکی از راه‌های نجات روستاها از فقر، مهاجرت و مشکلات اجتماعی و اقتصادی، توسعه‌ی گردشگری در مناطق مستعد گردشگری روستایی است. دست‌یابی به این هدف نیازمند به‌کارگیری برنامه‌ها و الگوهای مناسب است. در همین راستا یکی از مدل‌هایی که می‌توان از طریق آن و با مشارکت تمامی عوامل مؤثر در گردشگری اعم از مردم محلی، گردشگران و سازمان‌های مسئول، برنامه‌ی مناسب را به کار گرفت؛ مدل BSC است. لذا هدف اصلی مقاله، ضمن معرفی این مدل در ادبیات گردشگری ایران، بیان مزیت‌های کاربردی آن در حوزه‌ی برنامه‌ریزی گردشگری روستایی است. تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می‌باشد که با استفاده از روش پیمایش انجام‌شده است. داده‌های مورد نیاز برای پیاده‌سازی این مدل، از طریق منابع کتابخانه‌ای، پرسشنامه و مصاحبه حضوری به‌دست‌آمده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل ساکنین روستای توتاخانه، گردشگران وارد شده به این روستا و مسئولان ادارات شهرستان بناب بوده که با استفاده از فرمول کوکران 243 نفر از ساکنین روستا، 300 نفر از گردشگران وارد شده به منطقه و همچنین 20 نفر از مسئولان و کارشناسان به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. روایی صوری پرسشنامه‌ها با کسب نظر اساتید دانشگاه و کارشناسان اجرایی به‌دست‌آمده و ضریب پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب 91/0 برای جامعه محلی، 89/0 برای گردشگران و 90/0 برای مسئولان محاسبه شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که این مدل از توان بالایی برای پاسخ‌گویی به نیازهای تمامی ذینفعان گردشگری برخوردار است؛ زیرا با در نظر گرفتن شرایط گذشته و حال، به ‌صورت گام‌به‌گام راه‌کارهای اجرایی شدن برنامه‌های توسعه‌ی گردشگری روستای توتا‌خانه را پیش‌روی مسئولان و برنامه‌ریزان می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

برنامه‌ریزی؛ گردشگری روستایی؛ مدل BSC؛ روستای توتا‌خانه

مراجع

1. رکن الدین افتخاری، عبالرضا، قادری، معین (1381)«نقش گردشگری در توسعه­ی روستایی»، مدرس علوم انسانی- برنامه­ریزی و آمایش فضا، دوره 6، شماره 2: صص 41-23.

2.                    دانشفرد، کرم الله؛ وحدانی، کاوه؛ آغاز، عسل (1389)، بررسی پیاده­سازی کارت امتیازی متوازن در بهبود عملکرد سازمان، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزش، سال چهارم، شماره: صص 72/55

3.                    رنجبریان، بهرام؛ امامی، علیرضا؛ فتحی، سعید (1393)، عملیاتی‌سازی فاصله‌ی روانی در بازاریابی گردشگری (مطالعه موردی: مقصد گردشگری ایران)، فصلنامه­ی برنامه­ریزی و توسعه­ی گردشگری، دوره­ی سوم، شماره­ی نهم: صص 73-52

4. سازمان جهانی گردشگری (1380)«آنچه مدیران جهانگردی لازم است بدانند»، ترجمه­ی عباس مهر پویا، انتشارات فرزانه و تهران، چاپ اول، جلد یک.
5. شهیدی، محمد، اردستانی، زهراالسادات، گودرزی، محمد مهدی (1388)«بررسی تأثیرات توریسم در برنامه‌ریزی نواحی روستایی»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 67: صص 99-113.
6. علیزاده، مهدی (1384)، «تعالی در مدیریت مالی با استفاده از مدل سنجش متوازن»، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور،
7. سلیمانی، علی (1384)«کارت امتیازی متوازن»، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، چاپ اول، تهران.

8.                    فروغ­زاده، سیمین؛ رضوی­زاده، ندا (1393)، گونه‌شناسی گردشگران شهری: کاربست مـدل نهـادی کوهـن (مطالعه موردی: شهر مشهد)، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه­ی گردشگری، دوره­ی سوم، شماره­ی نهم: صص 190-169

9. فیض، داوود؛ شریفی، نوید (1388)، طراحی الگوی مفهومی ارزیابی دانشگاه اسلامی با بهره­گیری از مدل کارت امتیازی متوازن (BSC)فصلنامه­ی فرهنگ در دانشگاه، سال 13، شماره­2: صص 46-28
10. قبادی، پرستو، پاپ زن، ععبدالحمید، زرافشانی، کیومرث، گراوندی، شهپر (1391) «واکاوی محدودیت‌ها و مشکلات توریسم روستایی با استفاده از تئوری بنیادی با مورد شناسی روستای چرمله»، جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، دوره 2، شماره 5: صص 104-89.
11. کاپلان، روبرت، نورتو، دیوید (1386)«نقشه استراتژی، تبدیل دارایی‌های نامشهود به پیامدهای مشهود»، ترجمه اکبری، حسین، سلطانی، مسعود، ملکی، امیر، گروه پژوهشی و صنعتی آریانا، چاپ دوم، جلد یک.
12. کاپلان، روبرت، نورتون، دیوید (2004) «نقشه استراتژی »، ترجمه اکبری و همکاران (1384)، مرکز پژوهشی صنعتی آریانا، تهران. چاپ اول، جلد یک.
13. الماسی، حسین،دورفرد، مرجان(1390)، تدوین استراتژی گردشگری کشور بر اساس تحلیل ماتریس SWOT (مطالعه موردی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران)، فصلنامه گردشگری و توسعه، دوره 1، شماره1: صص121-97.
14. مهرگان، محمدرضا، دهقان نیری، محمود (1389)، «ترکیب کارت امتیازی متوازن و برنامه‌ریزی آرمانی جهت تبیین و توسعه­ی راهبردی دانشکده‌های مدیریت استان تهران»، فصل‌نامه بصیرت سال 17، شماره­ی 45: صص 59-39

15.                 ناصری، امین؛ سپهری، مهران؛ محمودی، شهرام (1393)، ارزیابی عملکرد استراتژیک ایمنی و بهداشت و محیط زیست (HSE) براساس کارت­های امتیازی متوازن، دوماهنامه سلامت کار ایران، دوره 11، شماره 1: 94-79

16. نیلس، ی، اولوه، آ (1384)، «کارت امتیازی متوازن»، ترجمه سلیمانی، علی، انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی، چاپ اول.
17. Bhanumurthy K.V. Mathur A. (2006) ”Tourism, B. A. Programme Application Courses.” tourism management. Vol18.no1.pp1-20.
18. Brady D. Larry 1993, “Implementing the Balance Score card at FMC Corporation: An Interview with larry D. Brady”,Harvard Business Review, September-October.
19. Karttunen, K (2010)." Pilgrimage as business in traditional India; in Gothóni," René (ed.) Pilgrims and Travelers in Search of the Holy, Peter Lang Publs., Oxford and Bern: pp. 127-147.
20. Kim,MJ (2006) "determinatants of Roural Tourism and Modeling Roural Tourism Demand in Korea" ,tourism manegment.Vol16.no1.
21. Liu, C. Juanita,B and Var, T (1987), “Resident attitudes toward tourismimpacts in Hawaii”. Annals of Tourism Research. Vol13.
22. Park, D.-B., & Yoon, Y.-S. (2009). "Segmentation by motivation in rural tourism: A Korean case study. " Tourism management, 30(1), 99-108.
23. Robert S. Kaplan, D . Norton,R (1996), "The BSC: translating strategy to action, Harvard business school press, Boston", Massachusetts.
24. Schweinsberg, S (2009)." SustainableTourism Development and RuraCommunity," University of Technology,(Sustainable Tourism Cooperative Research Centre), Sydny.
25. G.D(2009) "how to match plant with Damand:a Marketing" ,tourism manegment,1March,pp.56-60.
26. Ermakov, S. A., et al. (2014). "Information Resources Strategy in the Promotion of Russia’s Rural Tourism Attractions." World Applied Sciences Journal 30(30): 91-92.
27. Becken, S. (2013). "A review of tourism and climate change as an evolving knowledge domain." Tourism Management Perspectives 6: 53-62.
28. Sgroi, F., et al. (2014). "The rural tourism as development opportunity or farms. The case of direct sales in sicily." Am. J. Agric. Biol. Sci 9(3): 407-419.

Xiao-lin, S. (2011). "Study on the Models of Tourism Industry Cluster in Minority Regions [J]." Journal of Guizhou University of Finance and Economics 2: 018.